ชุดตรวจสอบสารพิษเชื้อราแบบรวดเร็ว
การปนเปื้อนเชื้อราในผลผลิตทางการเกษตรโดยเฉพาะกลุ่มธัญพืชและสินค้าแปรรูปจากธัญพืชต่างๆ สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจ และเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
ซีราลีโนน (Zearalenone; ZEA) เป็นสารพิษที่สร้างจากเชื้อราฟิวซาเรียม (Fusarium sp.) หลายสายพันธุ์ พบมากในข้าวโพด ข้าวบาร์เลย์ ข้าวสาลี ถั่วเหลือง ถั่วลิสง มันสำปะหลัง เมล็ดทานตะวัน และธัญพืชอื่นๆ เป็นสารพิษที่มีความคงทนต่อความร้อน และอาจตกค้างคงอยู่เป็นเวลานานๆ ในธัญพืชที่นำมาเป็นวัตถุดิบสำหรับแปรรูปเป็นอาหารของมนุษย์ รวมทั้งในอาหารสัตว์ การตรวจวิเคราะห์สารพิษนี้ที่ทำกันโดยทั่วไปจะใช้เทคนิคโครมาโตกราฟฟี ซึ่งต้องทำโดยผู้ชำนาญการเฉพาะทางและใช้เวลานาน
ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นำโดย ผศ.ดร.รัชนี ฮงประยูร ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร กำแพงแสน ร่วมกับ ผศ.ดร.วราภา มหากาญจนกุล จากภาควิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการอาหาร คณะอุตสาหกรรมเกษตร และนางสุวรรณา กลัดพันธุ์ นายธนภูมิ มณีบุญ จากฝ่ายเครื่องมือและวิจัยทางวิทยาศาสตร์ สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ใช้เทคนิควิธีการทางอิมมูโนวิทยา มาพัฒนาเป็นชุดตรวจสอบสารพิษซีราลีโนนแบบรวดเร็ว ใช้งานง่ายโดยใครๆก็สามารถใช้ได้ไม่จำเป็นต้องเป็นผู้ชำนาญการเฉพาะทาง สะดวกในการพกพาไปใช้งานตามสถานที่ต่างๆ รู้ผลวิเคราะห์อย่างรวดเร็วจึงประหยัดเวลา และสามารถตรวจคัดกรองตัวอย่างได้จำนวนมาก ทำให้การเฝ้าระวังและควบคุมการปนเปื้อนสารพิษเชื้อราดังกล่าวได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และสามารถพัฒนาไปสู่เชิงพาณิชย์ ชุดตรวจสอบสารพิษซีราลีโนนแบบรวดเร็วที่พัฒนาขึ้นมี 2 รุ่น คื่อ ชุดตรวจสอบ KU-ZEA 1 บอกปริมาณสารพิษซีราลีโนนในตัวอย่างในช่วงการวิเคราะห์ 40 – 1,000 ส่วนในพันล้านส่วน (ppb) โดยใช้ระยะเวลาในการตรวจ 35 นาที และชุดตรวจสอบ KU-SEA 2 สามารถบอกปริมาณสารพิษซีราลีโนนในตัวอย่างว่ามีความเข้มข้นสูงกว่าหรือต่ำกว่า 100 ส่วนในพันล้านส่วน โดยใช้เวลาเพียง 15 นาทีเท่านั้น
ชุดตรวจสอบสารพิษซีราลีโนนนี้เป็นชุดตรวจสอบชุดแรกที่ผลิตขึ้นโดยนักวิจัยไทยเพื่อการใช้งานภายในประเทศ เป็นการลดการนำเข้าชุดตรวจสอบที่มีราคาแพงจากต่างประเทศ ช่วยลดต้นทุนของการตรวจสอบและต้นทุนการผลิตทางการเกษตร และยังสนับสนุนการเฝ้าระวัง การปนเปื้อนของสารพิษในอาหาร ซึ่งส่งผลดีในภาพรวม ทั้งด้านเศรษฐกิจและสุขภาพของผู้บริโภคอีกด้วย
ที่มาข้อมูล : โครงการวิจัยทุนอุดหนุนวิจัย มก.
หัวหน้าโครงการ : ผศ.ดร.รัชนี ฮงประยูร ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
เรียบเรียงโดย : วันเพ็ญ นภา ฝ่ายเผยแพร่งานวิจัย สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่ง มก. 0-2561-1474 |
|
ผศ.ดร.รัชนี ฮงประยูร |