รถขุดย้ายต้นไม้ใหญ่

ปัจจุบันการขุดล้อมและย้ายปลูกต้นไม้ต้องใช้เทคนิคและความชำนาญโดยเฉพาะ โดยการใช้ “จอบ” ขุดรอบ ๆ ต้นไม้ แล้วใช้ “พลั่วหรือเสียม” แซะดินโดยรอบ ๆ หรือ “เสียม” ขุดแทงดินหลาย ๆ ครั้ง เพื่อตัดรากที่ยึดดิน หลังจากขุดเสร็จ ต้องยกต้นไม้พร้อมกับตุ้มดิน (ดินที่ติดอยู่บริเวณราก) ขึ้นมาจากพื้นดิน โอกาสที่ดินจะแตกและหลุดออกจากรากก็มีมาก ทำให้รากเกิดการฉีกขาด เมื่อนำไปปลูกจะส่งผลให้ต้นไม้เจริญเติบโตช้า หรืออาจจะชะงัก และตายไปในที่สุด ดังนั้นกว่าจะขุดต้นไม้ได้แต่ละต้นต้องใช้เวลานาน และใช้แรงมาก ทำให้เกิดความเหนื่อย และเมื่อยล้า ไม่สามารถทำงานต่อเนื่องเป็นเวลานานได้ ซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญสำหรับเกษตรกรผู้ขายต้นไม้ นักจัดสวน และปรับปรุงภูมิทัศน์  ซึ่งการขุดล้อมต้นไม้ของนักจัดสวนโดยทั่วไปยังไม่มีการกำหนดขนาดที่เป็นมาตรฐาน ต้นไม้ถูกขุดล้อมจึงมีขนาดของตุ้มดินไม่เท่ากัน จะมากหรือน้อยนั้นขึ้นอยู่กับประสบการณ์ และความถนัดของผู้ที่ทำการขุดล้อม สำหรับกรณีการขุดล้อมและย้ายปลูกต้นไม้สำหรับการจัดสวน หลุมที่ขุดปลูกจึงต้องปรับให้มีขนาดให้เท่ากับตุ้มดินด้วย จึงทำให้ต้องเสียเวลาในการปรับแต่ง และปรับขนาดของหลุมขุดปลูกให้มีขนาดเท่ากับตุ้มดิน  จะเห็นได้ว่าหากมีอุปกรณ์ทุ่นแรงที่สามารถขุดหลุมปลูก ขุดต้นไม้ และเคลื่อนย้ายต้นไม้ไปในตำแหน่งที่ต้องการโดยใช้เครื่องจักรกลเข้าช่วยได้ จะเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรผู้ขายต้นไม้ นักจัดสวนและปรับปรุงภูมิทัศน์ให้มีคุณภาพชีวิตในการทำงานที่ดีขึ้นได้ รวมทั้งเป็นการลดต้นทุนด้านแรงงาน และลดเวลาในการทำงานด้วย ดังนั้นเครื่องขุดย้ายต้นไม้จึงได้ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อปัญหาที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น

ประโยชน์ของเครื่องขุดย้ายต้นไม้

เครื่องขุดย้ายต้นไม้ ช่วยทำให้การขุดย้ายต้นไม้และการนำปลูกสะดวก ต้นไม้ได้รับความกระทบกระเทือนน้อย จึงเป็นเครื่องทุ่นแรงที่สามารถช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตในการทำงานของเกษตรกรไทยได้เป็นอย่างดี เครื่องขุดย้ายต้นไม้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ดังนี้

1) ย้ายปลูกสวนป่าที่ปลูกระยะชิดมากเกินไป

2) การย้ายต้นไม้เพื่อการจัดภูมิทัศน์ การประดับ ตกแต่ง อาคารสถานที่ต่าง ๆ ธุรกิจการจัดสวน เพื่อความงดงามและร่มเงาในการตกแต่งภูมิทัศน์ เช่น ในแผนงานปลูกสร้างอาคารบ้านเรือนต่าง ๆ ที่มีการกำหนดให้มีการปลูกต้นไม้ขนาดใหญ่ตามขนาดที่ต้องการ ดังนั้น สถานที่ สิ่งก่อสร้างเหล่านั้น ไม่ว่าจะเป็นสวนสาธารณะ สถานที่ราชการ อาคาร โรงงาน หรือถนนหนทางจึงร่มรื่นสวยงามในเวลาอันรวดเร็วกว่าการนำเอากล้าไม้ขนาดเล็ก ๆ มาปลูก

3) ย้ายต้นไม้เพื่อการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ในการศึกษาวิจัยและการอนุรักษ์ต้นไม้บางชนิด ที่มีถิ่นกำเนิดเฉพาะไม่กว้างขวาง ต้นไม้ที่ขยายพันธุ์ยาก การขุดล้อมและการย้ายปลูกเป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยให้สามารถนำต้นไม้ชนิดนั้น ๆ ไปปลูกเพื่อขยายพันธุ์ให้เพิ่มมากขึ้นได้ หรือ พันธุ์ไม้ที่มีคุณค่าหายากอื่น ๆ ที่ใกล้สูญพันธุ์

4) เพื่อการใช้ประโยชน์ที่ดิน บางครั้งมีความจำเป็นต้องใช้พื้นที่บริเวณที่ต้นไม้ขึ้นอยู่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ หากไม่มีการขุดล้อมย้ายต้นไม้ออกไปจากพื้นที่ ก็จะมีเพียงหนทางเดียวที่จะจัดการกับต้นไม้นั้นได้ คือ ตัดทำลายเพื่อให้เกิดที่ว่าง ซึ่งสามารถพบเห็นได้ในการก่อสร้างทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นการขยายเส้นทางคมนาคม การสร้างอาคารหรือการสร้างเขื่อน ฝาย อ่างเก็บน้ำ การขุดล้อมย้ายปลูกเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ทำให้สามารถใช้ประโยชน์ที่ดินได้เต็มที่พร้อม ๆ กับสามารถสงวนชีวิตของพันธุ์ไม้ไว้ได้ด้วย

ภาควิชาเกษตรกลวิธาน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้มีการพัฒนาต่อยอด เครื่องขุดย้ายต้นไม้จนถึง เป็นรุ่น 3 คือ รถขุดย้ายต้นไม้ (อยู่ระหว่างยื่นจดสิทธิบัตร) เป็นความร่วมมือระหว่าง วิสาหกิจชุมชนตลาดน้ำ 4 ภาค (ม่อนกระชาย) และภาควิชาเกษตรกลวิธาน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ภายใต้บันทึกข้อตกลงว่าด้วยความร่วมมือเพื่อการดำเนินการพัฒนาการศึกษาด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตร ระหว่างคณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และวิสาหกิจชุมชนตลาดน้ำ 4 ภาค (ม่อนกระชาย) ซึ่งรถขุดย้ายต้นไม้ ประกอบด้วยชิ้นส่วนหลัก 3 ส่วน ได้แก่ 1) รถ 6 ล้อ ช่วงยาว 2) เครื่องขุดย้ายต้นไม้ และ 3) ชุดระบบส่งกำลังและควบคุมไฮดรอลิคส์ การทำงานของรถขุดย้ายต้นไม้ มีขั้นตอนดังนี้

1) เมื่อเริ่มการขุดย้ายต้นไม้ ทำการควบคุมระบบไฮดรอลิกส์ให้เครื่องขุดย้ายต้นไม้ตั้งขึ้น จากนั้นสั่งการให้ใบพลั่วทั้ง 4 ใบ เคลื่อนไปอยู่ ณ ตำแหน่งบนสุด และสั่งการใช้ชุดขุดเปิดแขนทั้งสองอ้าออกจากกัน จากนั้นจึงค่อย ๆ ถอยรถขุดย้ายต้นไม้เข้าหาต้นไม้ที่ต้องการขุดย้าย

2) ตั้งขาค้ำยันของรถ 6 ล้อ ทำการควบคุมระบบไฮดรอลิกส์ให้เครื่องขุดย้ายต้นไม้เคลื่อนที่ลงทั้งชุด จนอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม โดยจะต้องวางแนบพื้นดินพอดี จากนั้นสั่งการใช้ชุดขุดปิดแขนทั้งสองเข้าหากันเพื่อโอบล้อมต้นไม้ที่จะขุดไว้

3) ควบคุมชุดระบบไฮดรอลิกส์ ให้ใบพลั่วทั้ง 4 ใบ เคลื่อนที่ลงเพื่อทำการขุดต้นไม้ โดยค่อย ๆ ควบคุมให้ใบพลั่วกดลงไปในดินทีละน้อย (ควบคุมในลักษณะที่ใบพลั่วทั้ง 4 ใบ ทำงานตรงกันข้ามกัน) กดลงจนสุดใบพลั่ว ใบพลั่วทั้ง 4 ใบ จะตัดรากของต้นไม้และประกบกันเป็นรูปทรงกรวยอยู่ใต้ดิน จะได้ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของตุ้มดิน เท่ากับ 100 ซม. และความลึก 80 ซม. ในกรณีที่ขุดย้ายต้นไม้ในพื้นที่ดินแข็ง รถขุดย้ายต้นไม้มีระบบปั๊มน้ำหล่อเลี้ยงที่ใบพลั่วทั้ง 4 ใบ ทำให้สามารถขุดในพื้นที่ดินแข็งได้ง่ายขึ้น

4) ควบคุมชุดระบบไฮดรอลิกส์ให้เครื่องขุดย้ายต้นไม้เคลื่อนที่ขึ้นทั้งชุด ทำให้ต้นไม้พร้อมรากและดินถูกยกขึ้นมาจากพื้นดิน ปลายพลั่วและต้นไม้จะลอยอยู่เหนือพื้นดิน ส่วนลำต้นก็จะถูกพยุงไว้โดยอุปกรณ์ประคองต้นไม้ สั่งการให้เครื่องขุดย้ายต้นไม้วางตัวลงบนรถ 6 ล้อ เพื่อเตรียมตัวเคลื่อนย้าย เก็บขาค้ำยันของรถ 6 ล้อ จากนั้นจึงเคลื่อนย้ายไปยังจุดที่ต้องการปลูก

5) การขุดหลุมปลูกก็ทำเช่นเดียวกัน โดยหลุมที่ขุดได้จะมีลักษณะเหมือนกับหลุมที่ขุดต้นไม้ทุกประการ ส่วนการวางต้นไม้ลงไปในหลุมนั้น ทำได้โดยถอยรถ 6 ล้อให้ตรงกับตำแหน่งที่ต้องการปลูก จากนั้นควบคุมชุดระบบไฮดรอลิกส์ให้เครื่องขุดย้ายต้นไม้ตั้งขึ้น จากนั้นจึงวางต้นไม้ลงในหลุ่มที่ขุดไว้แล้ว พลั่วและดินพร้อมรากของต้นไม้ก็จะลงไปอยู่ในหลุม ค่อย ๆ ดึงพลั่วขึ้น (ควบคุมในลักษณะที่ใบพลั่วทั้ง 4 ใบ ทำงานตรงกันข้ามกัน)

6) นำไม้มาค้ำยันเพื่อป้องกันการโค่น หมั่นรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อาจนำฟางมาคลุมที่โคนต้นเพื่อช่วยลดการสูญเสียน้ำ

ข้อดีของการใช้รถขุดย้ายต้นไม้

1) เมื่อใช้รถขุดย้ายต้นไม้ในการขุดย้ายไปยังสถานที่ต่าง ๆ เพื่อทำการจัดสวน หรือประดับและตกแต่งให้สวยงาม สามารถใช้ทั้งในกรณีขุดย้ายต้นไม้จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง และขุดหลุมปลูกสำหรับต้นไม้ที่จะนำไปปลูก รากได้รับความกระทบกระเทือนน้อย เนื่องจากรากจะถูกพลั่ว 4 ใบประกบกันเป็นรูปกรวยห่อหุ้มไว้ ตุ้มดินจะไม่แตกออกจากราก ต้นไม้ไม่ช้ำ ฟื้นตัวเร็ว และหลุมที่ขุดจากรถขุดย้ายต้นไม้มีขนาดแน่นอน และมีขนาดเท่ากันทั้งหลุมที่ขุดเพื่อปลูกและตุ้มดินที่ทำการขุดขึ้นมา เมื่อต้นไม้มาอยู่เหนือปากหลุมแล้ว ก็สามารถวางต้นไม้ลงในหลุมได้ง่าย โดยที่ดินและรากจะไม่แตกแยกออกจากกัน

2) รถขุดย้ายต้นไม้เป็นมิตรกับผู้ใช้ มีกลไกการทำงานที่ไม่ซับซ้อน ผู้ใช้สามารถเรียนรู้วิธีการใช้งานได้ในเวลาไม่นาน ชิ้นส่วน อะไหล่ อุปกรณ์หาซื้อได้ภายในประเทศ จึงซ่อมบำรุงง่าย ผู้ใช้งานสามารถใช้ประโยชน์จากรถขุดย้ายต้นไม้ได้อย่างยั่งยืน

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ รศ.ดร.ศุภกิตต์ สายสุนทร ภาควิชาเกษตรกลวิธาน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โทร. 0-2561-3482  คุณมนัส มีพงษ์ และตลาดน้ำ 4 ภาคพัทยา อ.บางละมุง จ.ชลบุรี โทร. 08-8444-7777

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
รศ.ดร.ศุภกิตต์ สายสุนทร

✍ ผลิตสื่อโดย ฝ่ายเผยแพร่งานวิจัย
🌟 แนะนำ/ติชม https://forms.gle/e3MzPqrb2V9QE9Tp6