ถั่วลิสงพันธ์ุใหม่ พันธุ์เกษตรศาสตร์ สวก. 1
ถั่วลิสงพันธุ์เกษตรศาสตร์ สวก. 1 (พันธุ์ KUP13W060) เป็นถั่วลิสงพันธุ์ใหม่ที่พัฒนาขึ้นจากความร่วมมือของภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) ภายใต้โครงการ “การพัฒนาพันธุ์ถั่วลิสงเพื่อเพิ่มผลผลิตและความต้านทานต่อโรคยอดไหม้ในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย” โดยร่วมกันวิจัยปรับปรุงพันธุ์ถั่วลิสงชนิดเมล็ดขนาดกลางเพื่อพัฒนาพันธุ์ถั่วลิสงที่ให้ผลผลิตสูง ต้านทานต่อโรคยอดไหม้กว่าพันธุ์เดิมที่เกษตรกรใช้ปลูกอยู่ รวมทั้งมีคุณภาพของเมล็ดเป็นที่ยอมรับของอุตสาหกรรมการแปรรูปผลผลิตภัณฑ์จากถั่วลิสง และสามารถปรับตัวได้ดีในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือทั้งในฤดูฝนและฤดูแล้ง โครงการปรับปรุงพันธุ์ถั่วลิสงของภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้เริ่มวิจัยปรับปรุงพันธุ์ โดยคัดเลือกเชื้อพันธุกรรมถั่วลิสงที่มีการปรับตัวดีและต้านทานต่อโรคยอดไหม้มาใช้เป็นพันธุ์พ่อแม่
ถั่วลิสงพันธุ์เกษตรศาสตร์ สวก. 1 เป็นพันธุ์แท้ (pure line) ที่เกิดจากการผสมพันธุ์ระหว่างพันธุ์ขอนแก่น 5 ซึ่งมีคุณภาพในการบริโภคและปรับตัวดี กำหนดให้เป็นพันธุ์แม่ และพันธุ์ IC10 ซึ่งพบว่ามีความต้านทานต่อโรคยอดไหม้ (Kesmala et al., 2006) กำหนดให้เป็นพันธุ์พ่อ จากนั้นนำลูกผสมชั่วที่ 1 (F1) ผสมกลับไปหาพันธุ์ขอนแก่น 5 อีกครั้ง คัดเลือกโดยวิธีเก็บรวม (bulk method) ร่วมกับวิธีจดประวัติ (pedigree selection) จนถึงประชากร F5 และประเมินผลผลิตเบื้องต้น (preliminary yield trial) ในประชากร F6 แล้วคัดเลือกสายพันธุ์ดีเด่นเพื่อนำมาประเมินผลผลิตในระดับท้องถิ่น (regional yield trial) ที่สถานีวิจัยของคณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (เจตษฎา และคณะ, 2558) ซึ่งลักษณะประจำพันธุ์ของถั่วลิสงพันธุ์เกษตรศาสตร์ สวก.1 ทรงต้นเป็นแบบพุ่มตั้ง ไม่ยืดเลื้อยทำให้ถอนเก็บเกี่ยวได้ง่าย เปลือกฝักมีลาย ดัชนีเก็บเกี่ยวและมีเปอร์เซ็นต์กะเทาะสูง ทดสอบผลผลิตในไร่นาเกษตรกร พื้นที่พบการระบาดของโรคยอดไหม้และพื้นที่ปลูกถั่วลิสงเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือครอบคลุมจังหวัดสกลนคร นครพนม กาฬสินธุ์ อุดรธานี ขอนแก่น มหาสารคาม และร้อยเอ็ด
ลักษณะประจำพันธุ์ทางพฤกษศาสตร์
| ชนิด/ประเภท | เป็นพืชล้มลุก (annual crop) ชื่อวิทยาศาสตร์ Arachis hypogaea วงศ์ Fabaceae |
| ราก | ระบบรากแก้ว (tap root system) |
| ต้น | ทรงต้นเป็นแบบพุ่มตั้ง (erect type) แตกกิ่งแบบต่อเนื่อง (sequential) ความสูงต้น 21.8 เซนติเมตร ความกว้างทรงพุ่ม 34.9 เซนติเมตร |
| ใบ | ใบประกอบ (even pinnate) ประกอบด้วย 4 ใบย่อย ลักษณะใบรูปไข่ (elliptic) กว้าง 2.2 เซนติเมตร ยาว 3 เซนติเมตร ปลายใบมน ขอบใบเรียบ ก้านใบมีขน ยาว 0.23 เซนติเมตร |
| ดอก/ช่อดอก |
ดอกออกบริเวณข้อที่ลำต้นแขนง ดอกสมบูรณ์เพศ กลีบดอกสมบูรณ์เพศ กลีบดอกสีเหลือง อายุวันดอกแรกบาน 25 วันหลังงอก |
| ฝัก/เมล็ด |
ฝักแบบถั่ว (legume) ลักษณะฝักคอดตรงกลาง กว้าง 1.63 เซนติเมตร ยาว 2.6 เซนติเมตร เมล็ดรูปยาวรี เยื้อหุ้มเมล็ดสีชมพูอ่อน เปลือกฝักมีลาย ปลายฝักมีจงอย จำนวนฝัก 17 ฝักต่อต้น ฝักมี 2 เมล็ด กว้าง 1.3 เซนติเมตร ยาว 1.67 เซนติเมตร เปลือกเมล็ด สีชมพูอ่อน น้ำหนัก 100 เมล็ด 51.6 กรัม การกะเทาะร้อยละ 68.3 |
| ลักษณะอื่นๆ |
มีระดับการเป็นโรคยอดไหม้ต่ำกว่าพันธุ์ไทนาน 9 และขอนแก่น 5 |
ติดต่อขอข้อมุลเพิ่มเติมได้ที่
อาจารย์เจตษฎา อุตรพันธ์
ภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โทร.0-2397-6704
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
อาจารย์เจตษฎา อุตรพันธ์
✍ ผลิตสื่อโดย ฝ่ายเผยแพร่งานวิจัย
🌟 แนะนำ/ติชม https://forms.gle/e3MzPqrb2V9QE9Tp6