อาหารเสริมสมุนไพร (VTF) ในการผลิตนมอินทรีย์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับเกษตรกรเจ้าของฟาร์มโคนม

การใช้อาหารเสริมสมุนไพร เป็นระบบการผลิตเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ โดยโคนมที่ใช้สูตรอาหารสมุนไพร จะไม่มีการใช้สารเคมีที่เป็นยาถ่ายพยาธิ สารเพิ่มปริมาณน้ำนม สารเคมีที่ใช้ป้องกันโรคและสารเคมีที่ใช้รักษาโรคในการเลี้ยง สารเคมีทุกอย่างในฟาร์มโคนมตามปกติจะถูกทดแทนด้วยสมุนไพรไทยตามขนาดและปริมาณที่มีผลต่อสุขภาพสัตว์ สมุนไพร ที่ใช้ประกอบด้วย ขิง ขมิ้นชัน ข่า มะกรูด ย่านาง ตะไคร้ ยอ ใบบัวบก ไพล สะเดา สาบเสือ งวงช้าง มะละกอ  กล้วยน้ำว้า สับปะรด เป็นต้น ซึ่งจะถูกคำนวณปริมาณและระยะเวลาที่จะให้กับสัตว์ในช่วงเวลาต่างๆ นมจากโคนมดังกล่าวจะเป็นนมอินทรีย์ ที่มีราคาสูงกว่านมที่ผลิตจากฟาร์มทั่วไป ซึ่งจะเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าเกษตรกรรมที่เป็นอาหาร เป็นการเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรที่เลี้ยงโคนมรายย่อยที่สามารถใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ โดยสามารถปลูกสมุนไพรดังกล่าวในแปลงหญ้าที่เลี้ยงโคนม โดยไม่ต้องใช้การพึ่งพาสารเคมีที่ต้องสั่งจากต่างประเทศและไม่มี การตกค้างของสารเคมีในน้ำนมที่คนไทยนำมาใช้เป็นอาหาร ซึ่งสารเคมีที่ตกค้างในผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค คณะเทคนิคการสัตวแพทย์ได้ทำการวิจัยร่วมกับภาคเอกชน คือ สหกรณ์โคนม อ. บ้านบึง จ.ชลบุรี ทำการศึกษาการใช้สูตรอาหารหยาบหมัก และมีการนำไปใช้ประโยชน์จริงเพื่อเพิ่มปริมาณน้ำนม ซึ่งปรากฏให้ผลดีและมีการนำไปใช้ประโยชน์จริงในปัจจุบัน เมื่อรวมกับการใช้สมุนไพรในสูตรอาหารที่เน้นการผลิตนมอินทรีย์ โดยในการเลี้ยงโคนมแต่ละราย จะมีสูตรอาหารสมุนไพรที่แตกต่างกัน เมื่อโคนมที่เลี้ยงด้วยอาหารสูตรสมุนไพร จะทำให้น้ำนมที่ได้จากโคเหล่านี้เป็นน้ำนมอินทรีย์ที่มีราคาสูงกว่าน้ำนมจากโคนมทั่วไป

การศึกษาวิจัยทดสอบประสิทธิภาพของอาหารเสริมสมุนไพร(VTF) ในการเพิ่มปริมาณน้ำนม ในการผลิตนมอินทรีย์สำหรับฟาร์มโคนมขนาดเล็ก จากผลการศึกษาพบว่า ก่อนที่จะให้อาหารเสริมสมุนไพร มีค่าการให้น้ำนม วันละ 9.94 กก/ ตัว/วัน โดยโคนมที่มีอัตราการให้น้ำนมเพิ่มขึ้นเฉลี่ยต่ำที่สุดจะอยู่ที่ 0.60 กก/ ตัว/วัน(4.6%) ส่วนโคนมที่ให้น้ำนมเพิ่มขึ้นสูงสุดเฉลี่ยอยู่ที่วันละ 2.45 กก (28.32%) ค่าเฉลี่ยของน้ำนมหลังให้ VTF เมื่อคิดต่อฝูงจะอยู่ที่วันละ 11.17 กก/ ตัว/วัน ปริมาณน้ำนมที่เพิ่มขึ้นเฉลี่ยต่อตัวอยู่ที่วันละ 1.23 กก โดยมีข้อสังเกตว่าแม่โคที่ให้น้ำนมสูงอยู่แล้ว(> 10 กก) อัตราการเพิ่มขึ้นของปริมาณน้ำนมจะต่ำ ส่วนกลุ่มแม่โคนมที่ให้นมต่ำกว่าวันละ 10 กก จะมีอัตราการเพิ่มน้ำนมสูงกว่า จากผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า การใช้อาหารเสริมสมุนไพรมีประสิทธิภาพในการเพิ่มปริมาณน้ำนม เหมาะสำหรับฟาร์มโคนมขนาดเล็ก ที่จะช่วยเพิ่มรายได้ โดยการใช้สมุนไพรที่มีอยู่แล้วในพื้นที่ หรือสามารถปลูกได้เองในฟาร์ม และสามารถปรับสูตรให้เหมาะสมกับแต่ละพื้นที่ในแต่ละฤดูกาล

จากนั้นนำส่วนผสมมาใส่หม้อ คนให้ละลาย โดยผสมส่วนประกอบตามลำดับ เมื่อคนจนจับตัวเป็นก้อนแล้วนำมานวดในกะละมัง แล้วนำใส่แม่พิมพ์ ตากแดดให้แห้ง เมื่ออาหารสมุนไพรแห้งแล้วนำออกจากแม่พิมพ์ เพื่อบรรจุลงในกล่อง