วัคซีนต่อต้านเห็บสุนัข (R. sanguineus) KU-DOG

เห็บสุนัข (R. sanguineus) เป็นเห็บในสัตว์เลี้ยงที่พบในประเทศไทย และเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ สามารถดูดกินเลือดสุนัข และยังพบได้ในคน เห็บสุนัขสามารถนำเชื้อโรคได้หลายชนิด ก่อให้เกิดโรคในสัตว์เลี้ยงได้แก่ โรคไข้เห็บ เชื้อเหล่านี้พัฒนาในระยะต่างๆ ในต่อมน้ำลายของเห็บ และเข้าสู่สัตว์ตัวใหม่จากการกัดดูดเลือดของเห็บ การควบคุมโรคนี้ให้ได้ผลต้องควบคุมเห็บที่เป็นพาหะตามธรรมชาติให้ได้ก่อน จึงจะสามารถควบคุมโรคเหล่านี้ได้

ลงพื้นที่ศูนย์พักพิงสุนัขจรจัด

วัคซีนต่อต้านเห็บสุนัข (KU-DOG) เป็นนวัตกรรมที่สำคัญในการใช้ควบคุมเห็บสุนัข (R. sanguineus) ในประเทศไทยเพื่อลดการใช้สารเคมีฆ่าเห็บ (acaricides) เป็นวิธีควบคุมเห็บทางชีวภาพที่ไม่ส่งผลกระทบหรือส่งผลข้างเคียงต่อคน สัตว์และสิ่งแวดล้อมโดยในปัจจุบันการควบคุมเห็บสุนัขจะใช้ในรูปแบบต่างๆ เช่น ยาอาบ แป้ง ยาฉีด ยาหยอดหลัง และปลอกคอกันเห็บ ซึ่งส่วนใหญ่ต้องนำเข้ามาจากต่างประเทศและมีราคาแพง ในการควบคุมแต่ละครั้งประสิทธิภาพจะอยู่ได้นาน 2-3 เดือน ขึ้นกับชนิดสารเคมีที่ใช้ ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายในการดูแลสัตว์เลี้ยงเพิ่มมากขึ้นเป็นภาระแก่เจ้าของสัตว์เลี้ยงในสภาวะที่เศรษฐกิจไม่ดี นอกจากนี้ยังพบว่าเห็บเป็นพาหะของเชื้อโรคหลายชนิดที่สามารถถ่ายทอดไปยังสัตว์อื่นๆ เช่น แมวรวมถึงคนด้วย ซึ่งวัคซีนต่อต้านเห็บสามารถลดการนำโรคเหล่านี้มาสู่คนและสัตว์ได้

วัคซีนต่อต้านเห็บสุนัข (KU-DOG) มีเนื้อวัคซีนที่พัฒนาจากโปรตีน Subolesin และ Ferritin ในรูปแบบของรีคอมบิแนนท์ที่มีความปลอดภัยปราศจากการปนเปื้อนของเชื้อ เมื่อผสมกับสารกระตุ้นภูมิคุ้มกัน (adjuvant) ชนิดใหม่ที่มีความปลอดภัยสูง และไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองในเนื้อเยื่อสัตว์ทำให้วัคซีนต่อต้านเห็บสุนัขเป็นนวัตกรรม ชนิดใหม่ที่สามารถควบคุมเห็บสุนัขได้อย่างปลอดภัยในสัตว์เลี้ยง และไม่มีผลข้างเคียงใดๆ ต่อสภาพแวดล้อมรวมทั้งผู้ใช้ด้วย

ภาพเห็บสุนัขตัวผู้และตัวเมีย (ซ้าย) ภาพต่อมน้ำลาย (กลาง)
และทางเดินอาหารที่ใช้สกัดยีน ferritin และ subolesin สำหรับผลิตวัคซีน
วัคซีน KU-DOG

ติดต่อข้อมูลเพิ่มเติม
ศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร. สถาพร จิตตปาลพงศ์
คณะเทคนิคการสัตวแพทย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
โทร. 089-923-4563
E-mail: fvetspj@ku.ac.th

ผู้เรียบเรียง
น.ส.ทิสยา ทิศเสถียร
ฝ่ายเผยแพร่งานวิจัย สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่ง มก.
E-mail : rdityt@ku.ac.th