โปรไบโอติกส์แบคทีเรียเพื่อการป้องกันโรคในสัตว์น้ำ

ปลานิลและปลาสวาย เป็นปลาที่มีความสำคัญมากต่อเศรษฐกิจและสังคมของประเทศในแถบเอเชียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะ ประเทศไทย จีน เวียดนามและอินโดนีเซีย เนื่องจากเป็นปลาที่รสชาติดี เลี้ยงง่าย โตเร็ว ทำให้อุตสาหกรรมการเลี้ยงปลาทั้ง 2 ชนิดนี้มีการพัฒนาและขยายตัวอย่างรวดเร็ว เพื่อให้สามารถรองรับความต้องการของผู้บริโภคทั้งในระดับภูมิภาคและระดับโลก ทำให้มีผลผลิตของปลาทั้ง 2 ชนิดนี้ในตลาดโลกประมาณ 6.5 และ 5.0 ล้านตัน คิดเป็นมูลค่ากว่า 7 แสน และ 4 แสนล้านบาท ตามลำดับ อย่างไรก็ตาม ผลของการพัฒนาระบบการเลี้ยงไปเป็นระบบการเลี้ยงแบบพัฒนาเชิงพาณิชย์นั้นทำให้อุตสาหกรรมการเลี้ยงปลาทั้ง 2 ชนิดนี้ต้องประสบปัญหาการตายอันเป็นผลมาจากโรคระบาดที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Aeromonas hydrophila และเชื้อ Streptococcus agalactiae ที่สร้างความเสียหายร้ายแรง

ในปลานิลและปลาสวายอย่างกว้างขวาง ทำให้เกษตรกรแก้ไขปัญหาด้วยการใช้ยาและสารเคมี โดยเฉพาะยาปฏิชีวนะทำให้เกิดการปนเปื้อนของสารเหล่านี้ในผลผลิตและผลิตภัณฑ์ รวมถึงต่อผู้บริโภค ไปจนถึงสภาพแวดล้อมที่สามารถส่งผลต่อจุลชีพที่มีประโยชน์ตามธรรมชาติ

เพื่อการแก้ไขปัญหาดังกล่าวจึงได้มีการศึกษาและค้นพบแบคทีเรียโปรไบโอติกส์ชนิด Bacillus pumilus และได้มีการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ทางการค้าในชื่อ BioPak ที่สามารถใช้ในสัตว์น้ำโดยทั่วไป โดยเฉพาะกับปลานิลปลาสวาย ปลากะพงขาว และกุ้งทะเลอีกด้วย

โรคตาโปนและโรคแอโรที่พบในปลานิล
ผลิตภัณฑ์โปรไบโอติกส์ภายใต้ชื่อการค้า BioPak

ติดต่อข้อมูลเพิ่มเติม
ดร.ประพันธ์ศักดิ์ ศีรษะภูมิ และ รศ.ดร.นนทวิทย์ อารีย์ชน
ภาควิชาเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
โทร. 0-2579-2924 หรือ E-mail: ffispssp@ku.ac.th

ผู้เรียบเรียง
น.ส.ทิสยา ทิศเสถียร
ฝ่ายเผยแพร่งานวิจัย สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่ง มก.
E-mail : rdityt@ku.ac.th