การใช้มันสำปะหลังเปรียบเทียบกับการใช้ข้าวโพดเป็นอาหารไก่เนื้อ

การใช้มันสำปะหลังเปรียบเทียบกับการใช้ข้าวโพดเป็นอาหารไก่เนื้อ

ทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

สุกัญญา จัตตุพรพงษ์ อุทัย คันโธ ไพฑูรย์ มูลจิตร

ศูนย์ค้นคว้าและพัฒนาวิชาการอาหารสัตว์ สถาบันสุวรรณวาจกกสิกิจฯ

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน นครปฐม

วัตถุประสงค์ :

เพื่อทำการศึกษาผลการใช้มันสำปะหลังเป็นอาหารไก่เนื้อทั้งที่มีการเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะเปรียบเทียบกับการใช้ข้าวโพด

หลักการเหตุผล :

จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่ามันสำปะหลังสามารถใช้เป็นวัตถุดิบอาหารประเภทพลังงานทดแทนข้าวโพด และปลายข้าวได้ในอาหารสัตว์ทุกชนิดรวมทั้งไก่เนื้อ การใช้มันสำปะหลังในอาหารสัตว์ยังให้ผลดีคือ สัตว์มีสุขภาพดีขึ้น การเจ็บป่วยน้อยลง และเกษตรกรผู้ใช้มันสำปะหลังเป็นอาหารสัตว์บางรายได้ทดลองไม่ใช้ยาปฏิชีวนะในสูตรอาหารมันสำปะหลัง และพบว่าสัตว์เลี้ยงยังให้สมรรถภาพการผลิตตามปกติ ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้จึงมุ่งทดสอบผลการใช้มันสำปะหลังเป็นอาหารไก่เนื้อทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะเปรียบเทียบกับการใช้ข้าวโพด เพื่อพิสูจน์ผลดีของการใช้มันสำปะหลังต่อสุขภาพไก่

วิธีการ :

ใช้ไก่ลูกผสมพันธ์ฮาเบอร์เอเคอร์ที่ผ่านระยะกกแล้วมีอายุ 10 วัน จำนวน 1,200 ตัว โดยแบ่งไก่ดังกล่าวออกเป็น 24 กลุ่ม ๆ ละ 50 ตัว

สุ่มไก่แต่ละกลุ่มให้กินอาหารทดลองสูตรต่าง ๆ ดังนี้ คือ

สูตรที่ 1 (T1) : อาหารสูตรข้าวโพดเสริมยาปฏิชีวนะ

สูตรที่ 2 (T2) : อาหารสูตรข้าวโพดไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

สูตรที่ 3 (T3) : อาหารสูตรมันสำปะหลังเสริมยาปฏิชีวนะ

สูตรที่ 4 (T4) : อาหารสูตรมันสำปะหลังไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

ยาปฏิชีวนะที่ใช้คือ ฟลาโรมัยซิน อัตราการใช้ 50 กรัมต่อตันอาหาร อาหารทุกสูตรคำนวณให้มีคุณค่าทางอาหารตามคำแนะนำโดย NRC (1988) อาหารสูตรข้าวโพด (อาหารสูตรที่ 1 และ 2) มีระดับใช้ข้าวโพดในอาหารไก่ระยะ 10 วัน – 3 สัปดาห์, 4 – 6 สัปดาห์ และ 7 สัปดาห์ เท่ากับ 48.88, 60.53 และ 67.72 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ ในขณะที่อาหารสูตรมันสำปะหลัง (อาหารสูตรที่ 3 และ 4) มีระดับการใช้มันสำปะหลังในสูตรอาหารไก่ระยะดังกล่าว เท่ากับ 40.46, 50.59 และ 54.37 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ อาหารทดลองทุกสูตรจะทำการอัดเม็ด และให้ไก่กินอย่างเต็มที่

ทำการชั่งน้ำหนักลูกไก่ทั้งกลุ่มเมื่อเริ่มต้นและสิ้นสุดการทดลอง บันทึกปริมาณอาหารที่ไก่กินแต่ละระยะ บันทึกจำนวนไก่เจ็บป่วยและตายในแต่ละกลุ่ม และเมื่อสิ้นสุดการทดลองทำการสุ่มไก่เนื้อกลุ่มละ 10 ตัว เพื่อทำการฆ่าและศึกษาลักษณะซาก

ผลการทดลอง :

ผลการทดลองการใช้มันสำปะหลังเปรียบเทียบกับข้าวโพดทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะเป็นอาหารไก่เนื้อได้แสดงไว้ในตารางที่ 1 และ 2 ซึ่งผลการศึกษาพบว่า

ตารางที่ 1 ผลการศึกษาการใช้มันสำปะหลังเปรียบเทียบกับการใช้ข้าวโพดเป็นอาหารไก่เนื้อทั้งเสริมและ
ไม่เสริมยาปฏิชีวนะในสูตรอาหาร

	สูตรที่ 1 (T1)	สูตรที่ 2 (T2)	สูตรที่ 3 (T3)	สูตรที่ 4 (T4)
จำนวนไก่เริ่มทดลอง (ตัว)	198	198	198	198
จำนวนไก่ตาย (ตัว)	16	20	8	11
จำนวนไก่สิ้นสุดการทดลอง (ตัว)	182	178	190	187
น้ำหนักเริ่มทดลองรวม (กก.)	98.1	98.3	92.9	98.1
น้ำหนักเริ่มทดลองเฉลี่ย / ตัว (กก.)	0.495	0.496	0.496	0.495
น้ำหนักสิ้นสุดการทดลองรวม (กก.)	400.4	395.99	409.59	409.96
น้ำหนักสิ้นสุดการทดลองเฉลี่ย / ตัว (กก.)	2.20	2.22	2.10	2.19
น้ำหนักเพิ่มขึ้น	302.3	297.69	316.69	311.86
จำนวนวันที่ใช้ (วัน)	28	28	28	28
ปริมาณอาหารที่ใช้ (วัน)	563.53	573.01	612.62	624.19
อัตราการเจริญเติบโตเฉลี่ย / ตัว / วัน (กรัม)	59.32	59.73	59.53	59.56
ประสิทธิภาพการใช้อาหาร	1.86^ข	1.92^กข	1.93^กข	2.00^ก
อัตราการตาย (%)	8.79^กข	11.24^ก	4.21^ข	5.88^กข

ก-ข ค่าเฉลี่ยที่อยู่ในแถวนอนเดียวกันมีอักษรต่างกันแสดงถึงความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

(p<0.05)

หมายเหตุ

สูตรที่ 1 (T1) : อาหารสูตรข้าวโพดเสริมยาปฏิชีวนะ

สูตรที่ 2 (T2) : อาหารสูตรข้าวโพดไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

สูตรที่ 3 (T3) : อาหารสูตรมันสำปะหลังเสริมยาปฏิชีวนะ

สูตรที่ 4 (T4) : อาหารสูตรมันสำปะหลังไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

ตารางที่ 2 ผลการใช้อาหารสูตรมันสำปะหลังและสูตรข้าวโพดทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะต่อ
คุณลักษณะซากของไก่เนื้อ

% ลักษณะคุณภาพซาก	สูตรที่ 1 T1	สูตรที่ 2 T2	สูตรที่ 3 T3	สูตรที่ 4 T4
น้ำหนักมีชีวิต (กก.)	2.33	2.3	2.13	2.125
% ซาก	81.42	82.16	81.03	80.06
% เนื้อหน้าอก	19.59^ก	18.24^ข	19.6^ก	18.27^ข
% เนื้อสะโพก	13.85	13.55	14.14	14.01
% น่อง	11.58	11.6	11.92	12.04

(p<0.05)

อาหารสูตรมันสำปะหลังทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะให้สมรรถภาพการผลิตของไก่เนื้อได้น้ำหนักสุดท้ายและประสิทธิภาพการใช้อาหาร (FCR) ไม่แตกต่างจากอาหารสูตรข้าวโพดทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

ไก่ที่กินอาหารสูตรมันสำปะหลังทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะมีเปอร์เซ็นต์การตายน้อยกว่าไก่ที่กินอาหารสูตรข้าวโพดทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะประมาณครึ่งหนึ่ง แต่ไก่กลุ่มกินอาหารสูตรข้าวโพดที่ไม่เสริมยาปฏิชีวนะมีอัตราการตายของไก่สูงมากเกินกว่ามาตรฐานทำให้ต้นทุนการผลิตสูง ในขณะที่ไก่ที่กินอาหารสูตรมันสำปะหลังและไม่เสริมยาปฏิชีวนะยังมีอัตราการตายอยู่ในเกณฑ์ปกติ (5 – 6 เปอร์เซ็นต์) ซึ่งช่วยควบคุมให้ต้นทุนการผลิตไก่เป็นไปตามปกติ

ไก่ที่กินอาหารสูตรมันสำปะหลังทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะมีลักษณะซากไม่แตกต่างจากไก่ที่กินอาหารสูตรข้าวโพดทั้งเสริมและไม่เสริมยาปฏิชีวนะ

การใช้มันสำปะหลังในสูตรอาหารไก่เนื้อช่วยทำให้การเลี้ยงไก่เนื้อไม่มีความจำเป็นต้องเสริมยาปฏิชีวนะในสูตรอาหาร โดยที่ไก่เนื้อยังให้สมรรถภาพการผลิต คุณภาพซากดีและมีอัตราการตายต่ำตามเกณฑ์มาตรฐานทุกประการ

การประยุกต์ผล :

ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่ามันสำปะหลังเหมาะกับการเลี้ยงไก่เนื้อเพื่อการส่งออกที่มีข้อบังคับต้องไม่ใช้ยาปฏิชีวนะในการเลี้ยง ไก่ที่เลี้ยงด้วยสูตรอาหารมันสำปะหลังและไม่มีการใช้ยาปฏิชีวนะยังมีอัตราการเติบโต คุณภาพซาก และอัตราการตายเป็นปกติทุกประการ