พลับที่ปลูกเป็นการค้าอยู่ในประเทศไทยในปัจจุบันมีอยู่ 3 สายพันธุ์ คือ Xichu, Fuyu และ Hyakume ปรากฏว่าทุกพันธุ์มีเปอร์เซ็นต์การร่วงของดอกและผลสูง คือ 57.9 , 58.3 และ 86 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ ซึ่งการร่วงของผลนี้เป็นปัจจัยหลักที่ทำให้การผลิตพลับในญี่ปุ่นมีปัญหา ดอกถ้าไม่มีแมลงช่วยผสมเกสรจะลดการติดผล และเพิ่มอัตราการร่วงของผล อย่างรุนแรง เช่นในพันธุ์ Fuyu แต่การผสมโดยลม (wind pollination) แทบไม่มีผลต่อการติดผลเลย ส่วนการช่วยผสมเกสรด้วยมือ (hand pollination) จะมีเปอร์เซ็นต์การติดผลดีที่สุด พลับนอกจากจะร่วงมากเมื่อไม่ได้รับการผสมเกสรแล้ว ผลก็ยังมีขนาดเล็ก แม้ว่าผลพลับจะมีลักษณะเป็น Parthenocarpic แต่ถ้าดอกพลับได้รับการช่วยผสมเกสรจะลดการร่วงของผลตามธรรมชาติ ตลอดจนทำให้คุณภาพของผลพลับดีขึ้น เช่น รูปทรง และสีผิวจะสม่ำเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพลับหวาน ถ้ามีคู่ผสมที่เหมาะสม จะทำให้เพิ่มปริมาณผลผลิต เพราะขนาดของผลจะขยายใหญ่ขึ้น เนื่องจากมีเมล็ดซึ่งเป็นแหล่งสร้างฮอร์โมนที่มีผลต่อการแบ่งตัวและการขยายขนาดของเซลที่ประกอบขึ้นในเนื้อผล และคุณภาพของผลจะดีขึ้น โดยเฉพาะพันธุ์ Hyakume นอกจากคุณภาพจะดีขึ้นแล้ว เมื่อติดเมล็ดจะทำให้รสชาติของเนื้อหวานกรอบและถ้าสามารถทำให้หวานได้ทั้งต้น จะทำให้มูลค่าการจำหน่ายผลผลิตสูงขึ้นมาก

          วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษาคู่ผสมที่เหมาะกับพลับพันธุ์ที่ปลูกเป็นการค้าอยู่ในปัจจุบัน โดยทางสถานีวิจัยดอยปุยมีพันธุ์พลับที่สามารถให้เกสรได้ เช่น หงเหม่ย และฮอด ถ้าได้ตัวที่เหมาะสมในการให้เกสรได้ จะทำให้การผลิตพลับในภาคเหนือตอนบน สามารถที่จะพัฒนาการผลิตไปได้อีกระดับหนึ่งและประโชยน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการทดลองนี้คือ

1. ทำให้ทราบคู่ผสมที่เหมาะสมกับพลับแต่ละพันธุ์
2. ได้ผลพลับที่มีคุณภาพดี ทั้งขนาด น้ำหนัก รูปทรงและรสชาติ
3. เกษตรกรผู้ปลูกมีรายได้เพิ่มขึ้น เป็นผลให้เศรษฐกิจโดยรวมของประเทศชาติดีขึ้น

          จากการวิจัยพบว่าผลพลับใน 3 สายพันธุ์นี้คือ Xichu, Fuyu และ Hyakume เมื่อได้รับการผสมเกสรแล้ว จะทำให้ผลมีขนาดใหญ่ขึ้นและน้ำหนักเพิ่มขึ้น โดยพันธุ์ Xichu , Fuyu และ Hyakume มีน้ำหนักเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 14.99 ,7.7 และ 9.27 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ นอกจากนี้จะมีเมล็ดจำนวนมากอยู่ภายในเมื่อเทียบกับผลที่ไม่ได้รับการช่วยผสมเกสร และจากการมีเมล็ดนี่เอง ทำให้รูปทรงของพลับพันธุ์ Xichu เปลี่ยนแปลงไปคือ เมื่อไม่ช่วยผสมเกสร จะมีเมล็ดจำนวน 0.47 เมล็ดต่อผล รูปทรงผลก้นจะแบนและบุบเข้าในเล็กน้อย ดูด้านข้างผลรูปทรงจะออกแบน แต่เมื่อมีการช่วยผสมเกสรจำนวนเมล็ดเพิ่มเป็น 6.43 เมล็ดต่อผล ก้นผลที่เคยแบนและบุบเข้า จะยืดขยายออกมา เมื่อดูด้านข้างผลแล้วรูปทรงจะออกทรงกลม ทำให้รูปทรงแตกต่างไปจากเดิม เนื่องจากฮอร์โมนที่ได้รับจากเมล็ด

รูปด้านข้างของผลพลับพันธุ์ Xichu ที่มีเมล็ด (ซ้าย) กับไม่มีเมล็ด(ขวา)

          ส่วนในเรื่องของรสชาติในผลพลับทุกสายพันธุ์ในการวิจัยนี้ ในกลุ่มของผลที่ได้รับการช่วยผสมเกสรจะมีรสชาติดีกว่าในกลุ่มของผลที่ไม่ได้รับการช่วยผสมเกสร โดยเฉพาะในพันธุ์ Hyakume เมื่อมีเมล็ดเนื้อจะเปลี่ยนจากสีเหลือง รสฝาด เป็นเนื้อสีน้ำตาลแดง รสหวาน อันนี้เป็นแนวทางหนึ่งในการทำพลับพันธุ์นี้ให้กลายเป็นพลับที่ จำหน่าย แบบพลับหวานได้ โดยไม่ต้องทำการขจัดความฝาด ซึ่งทำให้อายุการเก็บรักษานานขึ้นกว่าพลับที่ผ่านกรรมวิธีขจัดความฝาด และแนวทางการช่วยผสมเกสร( hand pollination) ก็เป็นไปได้ เนื่องจากค่าแรงของบ้านเมืองเรายังไม่แพง ในแนวทางการช่วยผสมเกสรในพลับนี้ ทางประเทศออสเตรเลียก็อยากทำ เพื่อให้เปอร์เซ็นต์การติดผลสูงขึ้น แต่ดำเนินการไม่ได้ เนื่องจากค่าแรงแพง

          ในส่วนการร่วงของดอกและผลพลับ ในทุกสายพันธุ์ที่ศึกษา ดอกที่ได้รับการช่วยผสมเกสร จะมีเปอร์เซ็นต์การร่วงน้อยกว่า โดยการร่วงของดอกและผลที่ไม่ได้รับการช่วยผสมเกสร จะร่วงมากในช่วง 2 สัปดาห์หลังจากดอกบาน ยกเว้นพันธุ์ Hyakume ดอกและผลจะร่วงมากในช่วง 1 เดือนแรกหลังจากดอกบาน หลังจากนี้แล้วเปอร์เซ็นต์การร่วงของผลจะลดน้อยลงในทุกสายพันธุ์ จะเห็นว่าการร่วงของดอกและผลในทุกสายพันธุ์ ที่ไม่ได้รับการช่วยผสมเกสรจะมีความแปรปรวนสูง แต่ในส่วนที่ได้รับการช่วยผสมเกสร การร่วงของดอกและผลจะมีความแปรปรวนต่ำ

          ในสภาพตามธรรมชาติพลับพันธุ์ Xichu , Fuyu และ Hyakume จะมีดอกตัวผู้น้อย ฉะนั้นในการช่วยผสมเกสร ต้องมีต้นที่สามารถให้เกสรตัวผู้ได้ จากการศึกษาครั้งนี้ได้พลับพันธุ์ฮอด เป็นพันธุ์ที่ให้เกสรได้และเหมาะกับสภาพแวดล้อมของประเทศไทยเราโดยให้เกสรได้ในปริมาณมากและครอบคลุมตลอดการบานของตัวเมียพันธุ์ Fuyu ส่วนพันธุ์ Xichu และ Hyakume ครอบคลุมได้บางส่วน

          ฉะนั้นการทำสวนพลับในอนาคต ถ้าเป็นพันธุ์ Fuyu ก็สามารถใช้พันธุ์ฮอดเป็นตัวให้เกสรตัวผู้ได้อย่างดี ส่วนพันธุ์อื่นๆ ก็ต้องหาพันธุ์ที่เหมาะสมต่อไป โดยการปลูกสลับกันระหว่างต้นให้เกสรตัวผู้ต่อต้นพันธุ์เป็นอัตราส่วน 1 ต่อ 8 แต่ถ้าเน้นการทำ hand pollination พันธุ์ฮอดก็เหมาะกับพันธุ์ Hyakume ด้วย เช่นกัน