มะม่วงน้ำดอกไม้ทะวายเบอร์ 4
Mango Namdokmai cv. Tawai # 4
................................................................................................................................................
ฉลองชัย แบบประเสริฐ
ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

         ปี 2518 ผศ.สนั่น ขำเลิศ ได้นำกิ่งพันธุ์น้ำดอกไม้ที่ออกดอกทะวาย จากต้นที่ปลูกอยู่ในแปลงรวมพันธุ์มะม่วงของสถานีฝึกนิสิตเกษตรปากช่อง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ อ. ปากช่อง นครราชสีมา
          กิ่งพันธุ์ได้นำมาติดตาบนต้นตอมะม่วงแก้ว อายุประมาณ 1 ปีเศษ เมื่อติดตาแล้วปลูกลงถุงพลาสติก เลี้ยงดูจนยอดที่ติด โตสูงประมาณ 50 เซนติเมตร จึงเอาปลูกลงแปลงทั้ง 10 ต้น ระยะ ระหว่างต้น 1.50 เมตร ที่แปลงทดลองภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพ ฯ เมื่อเลี้ยงดู จนถึง ปี 2519 - 2520 มีการออกดอกในฤดูปกติทุกต้น เฉลี่ย 4.9 ช่อ ต่อต้น
         
  

          ปี 2520 มีการออกดอกนอกฤดูทุกต้น เฉลี่ย 12.6 ช่อต่อต้น พบว่ามะม่วงน้ำดอกไม้ต้นที่ 4 มีการออกดอกนอกฤดูที่เรียกว่าออกดอกทะวายมากที่สุดคือ 23 ช่อต่อต้น ต่อมา ปี 2522 จึงได้ขยายพันธุ์มะม่วงน้ำดอกไม้ทะวายจากต้นนี้ ออกจำหน่ายให้เกษตรกรปลูกโดยตั้งชื่อว่า น้ำดอกไม้ทะวาย เบอร์ 4
          จุดประสงค์เพื่อให้มีมะม่วงน้ำดอกไม้ทะวายรับประทานกันมากขึ้น เกษตรกรขายผลมะม่วงได้ราคา
          ปัจจุบันมีการปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ทะวาย เบอร์ 4 จำหน่ายภายในประเทศ และส่งออกต่างประเทศ เช่น มาเลเซีย ฮ่องกง สิงค์โปร์ และญี่ปุ่น นำเงินตราเข้ามาสู่ประเทศไทยเป็นจำนวนมาก

ตารางที่ 1 แสดงการออกดอกของมะม่วงน้ำดอกไม้ในฤดูปกติ ปี 2519 - 2520 และนอกฤดู (ทะวาย) ปี 2520
ต้นที่
จำนวนช่อดอก
ในฤดู 2520
นอกฤดู 2520
1
4
6
2
8
8
3
4
18
4
4
23
5
2
18
6
5
7
7
4
9
8
6
12
9
6
14
10
6
11
เฉลี่ย / ต้น
4.9
12.6