การพัฒนาเทคนิคทางธรณีฟิสิกส์สำหรับการศึกษาแหล่งแร่ทองคำบริเวณเหมืองแร่ทองคำ
ร่วมกับบริษัท อัคราไมนิ่ง จำกัด จังหวัดพิจิตร-เพชรบูรณ์
Development of Geophysical Technique for Study of Gold Mineralisation at Gold Mine by Cooperation
with Akara Mining Co. Ltd., Pichit-Phetchabun Province
 ................................................................................................................................................
ดีเซลล์ สวนบุรี
ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

      การสำรวจทางธรณีฟิสิกส์ เป็นการศึกษาสมบัติทาง
กายภาพของชั้นหินหรือสายแร่ ซึ่งเป็นขั้นตอนที่สำคัญ
ในการสำรวจแหล่งแร่โดยเฉพาะอย่างยิ่งแหล่งแร่ทอง
คำ ประกอบกับบริษัท อัคราไมนิ่ง จำกัด ประสบความ
สำเร็จในการพบแหล่งแร่ทองคำและดำเนินกิจการทำ
เหมืองแร่ทองคำด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ระดับโลก
ดังนั้นการศึกษาและพัฒนาวิธีการสำรวจทางธรณีฟิสิกส์
บริเวณแหล่งแร่ทองคำที่ทราบลักษณะธรณีวิทยาแหล่ง
แร่แล้ว นอกจากจะเป็นการสนับสนุนขั้นตอนต่างๆ ใน
การสำรวจแหล่งแร่ทองคำ ยังเป็นการช่วยให้การ
สำรวจแหล่งแร่ทองคำให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นและยัง
ช่วยลดค่าใช้จ่าย เช่น ลดจำนวนการเจาะสำรวจที่มีค่า
ใช้จ่ายสูงมาก รวมทั้งยังจะสามารถนำความรู้และวิธีการ
ไปประยุกต์ใช้กับแหล่งแร่ทองคำแหล่งอื่น
วิธีการสำรวจธรณีฟิสิกส์
เทคนิคและวิธีการต่างๆ ทางด้านธรณีฟิสิกส์ได้ถูกนำมาใช้ในการ
ศึกษาครั้งนี้ เช่น
        1. การวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า (resistivity) และค่าเหนี่ยว
นำโพลาไรเซชัน (Induced polarization) โดยได้ออกแบบการวาง
ขั้วไฟฟ้า (electrode array) หลายแบบ เช่น แบบ Dipole-Dipole,
Pole-Dipole, Wenner และ แบบ Schlumberger-Wenner เพื่อ
ให้ได้ข้อมูลแบบภาคตัดขวางทางธรณีวิทยา (geological cross
section) และ แบบหยั่งลึก (depth sounding) แสดงค่าความลึก/
ความหนาของขั้นดิน หิน แร่ รวมทั้งการสำรวจแบบ Mis-a-la-
masse เพื่อหาขอบเขตของสายแร่ทองคำ (surface mapping)

2. การวัดค่าสภาพนำไฟฟ้า ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (electromagnetic
method) โดยได้ทดลองวางขดลวดทั้งแบบ Horizantal และ Vertical
Coplanar

ผลการวิจัยและข้อเสนอแนะ
     ผลจากการศึกษา วิจัย จะได้ข้อมูลลักษณะธรณีวิทยาใต้ผิวดิน
วิธีการและเทคนิคของการสำรวจธรณีฟิสิกส์ที่เหมาะสมที่แสดงผล
ตอบสนองที่ชัดเจนกับลักษณะธรณีวิทยาแหล่งแร่ทองคำ ผลการ
ศึกษาพบว่าค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าของสายแร่ทองคำมีค่าสูงกว่า
ค่าของสภาพธรณีวิทยาแวดล้อม แต่ยังมีค่าต่ำกว่าผนังของหินอัคนี
ที่พบติดกับสายแร่ทองคำ ค่าสภาพนำไฟฟ้าต่ำบริเวณเขตของสาย
แร่ทองคำ บริเวณเมืองแร่ทองคำของบริษัท อัคราไมนิ่ง จำกัด
สามารถนำรูปแบบและวิธีการเป็นกรณีศึกษาด้านแหล่งแร่ทองคำ
หรือประยุกต์ใช้กับแหล่งแร่ชนิดอื่น รวมทั้งนำไปใช้ในการสำรวจ
เพื่อวัตถุประสงค์อื่นๆ เช่น การหาแหล่งน้ำใต้ดินเพื่อการเกษตร
และอุตสาหกรรม เป็นต้น