อรรถาภิธานศัพท์เกษตรไทย
Thai Agricultural Thesaurus
................................................................................................................................................
อารีย์ ธัญกิจจานุกิจ ปรีดา เลิศพงษ์วิภูษณะ กรรณิการ์ พรหมพันธ์ใจ เพื่อนแก้ว ทองอำไพ อรวรรณ คงพิทักษ์
วันเพ็ญ ศรีจันทร์กุล จรูญศักดิ์ สวนสวรรค์ สุภาภรณ์ บุตรดีวงษ์ และ ถิรนันท์ ดำรงค์สอน
ศูนย์สนเทศทางการเกษตรแห่งชาติ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

           อรรถาภิธานศัพท์เกษตรไทย เป็นอรรถาภิธาน (Thesaurus) ด้านการเกษตรในรูปอิเล็กทรอนิกส์ ฉบับ
แรกของประเทศไทย เป็นฐานข้อมูลที่รวบรวมคำศัพท์ด้านการเกษตรและสาขาที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรกว่า
46,000 คำ โดยคำศัพท์แต่ละคำมีการจัดความสัมพันธ์ในลักษณะลำดับชั้น (Hierarchical Relation) แสดงผล
ในสองภาษาหลัก คือภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และสองภาษารอง คือภาษาฝรั่งเศส และภาษาสเปน




ลักษณะและขอบเขต
               ประเภทของคำศัพท์ แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ คำศัพท์หลัก (Descriptors), คำพ้อง หรือคำที่มีความหมายเดียวกัน
(Non-Descriptors) และคำอธิบายขอบเขต (Scope Notes)

ความสัมพันธ์ของคำศัพท์ มีลักษณะเป็นลำดับชั้น โดยมีการจัดความสัมพันธ์ ที่มีรูปแบบดังนี้

  • คำที่มีความหมายกว้างกว่า (Broader Term - BT)
  • คำที่มีความหมายแคบกว่า (Narrower Term - NT)
  • คำที่มีความหมายเกี่ยวข้องกัน (Related Term - RT)
  • คำที่เป็นคำโยง (Use for - UF และ Use)

แหล่งข้อมูล
ในการพัฒนาอรรถาภิธานศัพท์เกษตรไทย ได้ใช้แหล่งข้อมูลคำศัพท์ด้านการเกษตร ดังนี้

  • AGROVOC Thesaurus เป็นอรรถาภิธานศัพท์เกษตรของ FAO ปัจจุบันมี 7 ภาษา ได้แก่ อังกฤษ ฝรั่งเศส
    สเปน โปรตุเกส อิตาลี จีน และ อะราบิค อรรถาภิธานดังกล่าว เป็นชุดคำศัพท์ด้านการเกษตรที่ใช้เป็นมาตรฐาน
    ในการจัดทำดรรชนี และการสืบค้นสารสนเทศด้านการเกษตรในระดับนานาชาติ ซึ่งทางโครงการฯ
    ใช้เป็นมาตรฐานคำศัพท์ตั้งต้นในระยะเริ่มแรกของโครงการ
  • คำศัพท์ในสาขาวิชาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรของประเทศไทย ที่มีการรวบรวมและจัดพิมพ์
  • คำศัพท์และคำดรรชนีในบทความ และผลงานวิจัยด้านการเกษตรของประเทศไทย รวบรวมข้อมูลย้อนหลัง 20 ปี



การกำหนดคำศัพท์
       การกำหนดคำศัพท์ภาษาไทย ใช้คำตามที่ราชบัณฑิตยสถานกำหนด หากเป็นคำที่ยังไม่เคยมีการบัญญัติมาก่อน
ผู้ทรงคุณวุฒิ และผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชา จะเป็นผู้เสนอคำ เพื่อเข้าสู่กระบวนการประชาพิจารณ์ศัพท์ และเสนอให้
ราชบัณฑิตยสถาน พิจารณาต่อไป

ประโยชน์ และแนวทางการพัฒนา

  • เป็นคำศัพท์มาตรฐาน ใช้ในการทำดรรชนีสารสนเทศด้านการเกษตรของไทย
  • เป็นอรรถาภิธาน ใช้ในการสืบค้นสารสนเทศด้านการเกษตร ช่วยขยายขอบเขตคำค้นให้สามารถค้นข้อมูล
    ได้กว้างขวางยิ่งขึ้น
  • ใช้คำศัพท์ภาษาไทย สืบค้นข้อมูลได้หลายภาษา โดยการเชื่อมโยงกับ Multilingual Thesaurus ของ FAO
  • เป็นคลังคำศัพท์เกษตร สำหรับระบบการแปลภาษาอัตโนมัติของไทย