ความหลากหลายทางชีวภาพ
(Biodiversity) มีความสำคัญ
อย่างยิ่งยวดต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของมนุษยชาติ
คำว่าความหลากหลายทางชีวภาพ มีความหมายครอบคลุมถึง
ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ ความหลากหลายทางระบบนิเวศ
และความหลากหลายทางพันธุกรรม
ความหลากหลายทางพันธุกรรมหมายถึงการที่สิ่งมีชีวิต
ชนิดหนึ่ง มีพันธุกรรมแตกต่างกันในระดับหนึ่ง โดยครอบคลุม
ความหลากหลายระหว่างประชากร และ ภายในประชากร ซึ่ง
ความหลากหลายนี้เป็นเงื่อนไขสำคัญ ต่อความอยู่รอดของสิ่งมี
ชีวิตชนิดนั้นๆ โดยจะทำให้สิ่งมีชีวิตสามารถปรับตัวได้ภายใต้
สิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง และมีศักยภาพที่จะมีวิวัฒนาการ
ต่อไป
ความหลากหลายทางพันธุกรรมของปลาสกุล
Clarias
ได้รับความสนใจจาก นักวิทยาศาสตร์ไม่น้อย เพื่อใช้ข้อมูล
เหล่านั้นเป็นพื้นฐานในการวางแผนการอนุรักษ์ ทั้งนี้เนื่อง
จากปลาสกุลนี้มีการเพาะเลี้ยงกันแพร่หลาย จึงทำให้เกิด
ความกังวลเกี่ยวกับการสูญเสียความหลากหลายทางพันธุ-
กรรมจากการผสมกับปลาต่างถิ่น และการผสมกับประชากร
จาก โรงเพาะฟัก ซึ่งมักมีความหลากหลายทางพันธุกรรมต่ำ
นอกจากนั้นก็ยังเล็งเห็นประโยชน์ในการนำทรัพยากรความ
หลากหลายทางพันธุกรรมไปใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงพันธุ์
ระหว่าง พ.ศ. 2541-2542 โครงการพัฒนาองค์ความรู้และ
ศึกษานโยบายการจัดการทรัพยากรชีวภาพในประเทศไทย
(BRT) ได้สนับสนุนให้มีการศึกษาความหลากหลายทาง
พันธุกรรมของปลาสกุล Clarias 3 ชนิด ด้วยวิธีวิเคราะห์
ไอโซไซม์ ในที่นี้ขอนำเสนอผลการศึกษาในปลาดุกอุย และ
ปลาดุกด้าน เพียง 2 ชนิด
|
|
ตอนล่าง
ประชากรภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้มีค่า
ความหลากหลายภายในประชากรต่ำ ค่าเฮตเทอโรไซโกซิตี
เปอร์เซ็นต์ยีนในสภาพหลากรูป และจำนวนอัลลิลต่อตำแหน่ง
เฉลี่ยจากปลาประชากรธรรมชาติ 25 ประชากร มีค่าตามลำดับ
ดังนี้ 0.046, 17.12% และ 1.288 ประชากรปลาดุกอุยจากธรรมชาติ
มีความแตกต่างทางพันธุกรรมในระดับสูง พบหลักฐานการปน
เปื้อนของยีนจากปลาดุกยักษ์ ซึ่งเป็นชนิดพันธุ์ต่างประเทศ ใน
ประชากรปลาดุกอุย
จากการศึกษาในปลาดุกอุยจากธรรมชาติ
25 ประชากร
วิเคราะห์ไอโซไซม์ 13 ชนิดตรวจสอบยีน 18 ตำแหน่ง เป็น
ยีนในสภาพหลากรูป (P95) 8 ตำแหน่ง พบว่าความหลาก
หลายทางพันธุกรรมภายในประชากรปลาดุกอุยมีค่าต่ำใน
ประชากรจากภาคเหนือส่วนบน และค่อยๆ สูงขึ้นในประชากร
ภาคเหนือตอนล่าง และภาคกลางตอนบน และลดต่ำลงใน
ประชากรภาคกลางตอนล่าง ประชากรภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
และภาคใต้มีค่าความหลากหลายภายในประชากรต่ำ ค่าเฮตเทอ-
โรไซโกซิตี เปอร์เซ็นต์ยีนในสภาพหลากรูป และจำนวนอัลลิลต่อ
ตำแหน่ง เฉลี่ยจากปลาประชากรธรรมชาติ 25 ประชากร มีค่า
ตามลำดับดังนี้ 0.046, 17.12% และ 1.288 ประชากรปลาดุกอุย
จากธรรมชาติมีความแตกต่างทางพันธุกรรมในระดับสูง พบหลัก
ฐานการปนเปื้อนของยีนจากปลาดุกยักษ์ ซึ่งเป็นชนิดพันธุ์ต่าง
ประเทศ ในประชากรปลาดุกอุย
จากการศึกษาในปลาดุกอุยจากธรรมชาติ 25
ประชากร
วิเคราะห์ไอโซไซม์ 13 ชนิดตรวจสอบยีน 18 ตำแหน่ง เป็นยีน
ในสภาพหลากรูป (P95) 8 ตำแหน่ง พบว่าความหลากหลายทาง
พันธุกรรมภายในประชากรปลาดุกอุยมีค่าต่ำในประชากรจาก
ภาคเหนือส่วนบน และค่อยๆ สูงขึ้นในประชากรภาคเหนือตอน
ล่าง และภาคกลางตอนบน และลดต่ำลงในประชากรภาคกลาง
|
