หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (electronic book หรือ eBook) หมายถึง หนังสือที่ถูกสร้างขึ้นโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ และอ่านได้โดยผ่านทางอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และโปรแกรมแสดงผล เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ หรือ เครื่องอ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book reader) ทั้งในระบบออฟไลน์และออนไลน์ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์มีหลายรูปแบบ เช่น หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ประเภท .doc, .txt, .pdf , html หรือ ในรูปของ Multimedia ที่มีลักษณะเสมือนการเปิดอ่านหนังสือจริง และสามารถที่เชื่อมโยงจุดไปยังส่วนต่างๆ ของหนังสือ หรือไปยังเว็บไซต์ และแทรกภาพ เสียง ภาพเคลื่อนไหวต่างๆ ได้ เช่น .swf, .dnl
องค์ประกอบของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วย
- Hardware ที่ใช้ในการสร้างหรืออ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เช่น Computer desktop, Notebook, Tablet
- Software เป็นโปรแกรมที่ใช้สำหรับสร้างหรืออ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งมีหลายโปรแกรม แต่ที่นิยมใช้และเป็นที่รู้จักได้แก่ Flip Album, DeskTop Author, Flash Album Deluxe เป็นต้น
- Content หมายถึง หนังสือหรือเอกสารที่อยู่ในรูปแบบของอิเล็กทรอนิกส์ไฟล์
ภาพที่ 1 องค์ประกอบหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เป็นการดำเนินงานของสำนักหอสมุด โดยศูนย์ประสานงานสารนิเทศสาขาเกษตรศาสตร์ร่วมกับสำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และหน่วยงานความร่วมมือในเครือข่ายสารสนเทศเกษตรไทย รวมทั้งหน่วยงานและเจ้าของผลงานที่ยินดีเผยแพร่ผลงานเพื่อให้เป็นคลังความรู้สนับสนุนการเรียน การสอน ของมูลนิธิพระดาบส ในพระบรมราชูปถัมภ์ และสาขาวิชาเกษตรของสถาบันการศึกษาต่างๆ รวมทั้งเกษตรกร และผู้สนใจทั่วไป นอกจากนี้ ยังเป็นการอนุรักษ์องค์ความรู้ที่มีการสร้างและสั่งสมมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอันยาวนานของการเกษตรไทย ให้คงอยู่เพื่อการใช้ประโยชน์ในการพัฒนาการเกษตรของประเทศ
การสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เป็นการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ในรูปแบบเสมือนจริง 3 มิติ (3D Page Turning) สามารถเปิดหรือพลิกหน้าเหมือนกับการอ่านจากหนังสือจริง ซึ่งจากการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์นั้นพบว่าส่วนที่สำคัญและใช้เวลามากที่สุด คือ การจัดเตรียม Content ต้นฉบับ ซึ่งหากต้นฉบับ content มีความชัดเจนสมบูรณ์ ก็จะทำให้ได้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่มีคุณภาพและสวยงาม
กระบวนการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร มี 2 รูปแบบ
ลักษณะรูปแบบของ Content ต้นฉบับ |
ลักษณะของ eBook ที่ได้ |
เอกสารอยู่ในรูปแบบตัวเล่มหนังสือ |
- ไม่สามารถค้นหาเนื้อหา ในตัวเล่มได้ เนื่องจากไฟล์ที่ได้จากการสแกนจะเป็นรูปภาพ
- ความคมชัดของเนื้อหา น้อยกว่า eBook ที่มาจากไฟล์ .doc
- เสียเวลาไปในการ scan ทำให้ใช้เวลาในการสร้าง eBook ค่อนมาก
- ต้องทำ bookmark เพิ่มเติมเอง
- ข้อผิดพลาดมากกว่า เช่น Scan ได้ไม่ครบทุกหน้า ขนาดเอกสารที่ได้มีขนาดไม่เท่ากัน ตัวหนังสือ Scan ได้ไม่ชัด หรือ ไม่ครบ หน้าหนังสือเรียงสลับกัน เป็นต้น
|
เอกสารอยู่ในรูปของไฟล์ .doc |
- สามารถค้นหาเนื้อหาที่อยู่ในตัวเล่มได้
- เนื้อหามีความคมชัด
- ใช้เวลาน้อยในการสร้าง eBook
- หากไฟล์ .doc มีการทำ bookmark ไว้แล้ว ก็ไม่ต้องทำ bookmark ใหม่ เพราะ bookmark จะถูกเพิ่มไปพร้อมกับการแปลงไฟล์ให้เป็น pdf
- ข้อผิดพลาดน้อย
|
ปัจจัยที่สำคัญในการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
การสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร มีปัจจัยที่มีผลต่อการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ดังนี้
- มาตรฐานของ content ต้นฉบับ ซึ่งจะมีผลโดยตรงต่อคุณภาพของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่ได้ อาทิเช่น resolution ของเอกสารจากการสแกน ขนาดของไฟล์เอกสาร ชนิดหรือรูปแบบของไฟล์รูปภาพ หรือไฟล์เสียงที่ใช้ในการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เช่น หากขนาดไฟล์มีขนาดใหญ่มากก็จะทำให้ต้องใช้เวลาในการเปิดอ่านหนังสือ หรือหากใช้ต้นฉบับที่มี resolution ต่ำ ก็จะได้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่คมชัด ซึ่งควรจะมีการศึกษาและกำหนดมาตรฐานของ content ให้เหมาะสมและสอดคล้องกับโปรแกรมที่ใช้ในการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์และลักษณะการใช้ รวมไปถึงมาตรฐานการตั้งชื่อไฟล์ ซึ่งไม่ควรตั้งชื่อไฟล์เป็นภาษาไทย
- โปรแกรมที่ใช้การสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งแต่ละโปรแกรมจะมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน จะต้องเลือกใช้โปรแกรมที่ตรงกับความต้องการ เช่น สามารถสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ได้ในหลายรูปแบบ เช่น เป็นไฟล์ html, exe หรือ ไฟล์ flash เป็นต้น หรือ สามารถที่จะสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ได้ง่าย และใช้เวลาน้อย สามารถกำหนดรูปแบบการแสดงผลหรือใช้งานได้ เช่น อ่านได้อย่างเดียว หรือ สามารถที่จะ print หรือ save ได้หรือไม่ สามารถที่จะค้นหาเนื้อหาในหนังสือได้ และสนับสนุนภาษาไทยหรือไม่ รวมไปถึงราคาของโปรแกรมการสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
- ลิขสิทธิ์ ของหนังสือที่นำมาทำเป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งจะต้องเป็นหนังสือที่ได้รับอนุญาตหรือได้รับสิทธิ์จากเจ้าของผลงานหรือเจ้าของลิขสิทธิ์ให้สามารถทำเป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ได้เท่านั้น รวมไปถึงสิทธิในการเข้าถึงหรือใช้หนังสืออิเล็กอิเล็กทรอนิกส์
- ารตรวจสอบคุณภาพต้นฉบับ ซึ่งมีความจำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะเอกสารที่มาจากการสแกน โดยจะต้องมีการตรวจทั้งความคมชัดของเนื้อหา จำนวนหน้าเอกสารครบถ้วน ขนาดของหน้าเอกสารที่ควรจะเท่ากันทั้งเล่ม ความถูกต้องของการจัดเรียงหน้าเอกสาร การเชื่อมโยง Bookmark เป็นต้น
การให้บริการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร ได้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นสาธารณะประโยชน์และเพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ซึ่งได้ให้บริการเผยแพร่ในรูปแบบออนไลน์บนระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ผู้สนใจสามารถเข้าใช้ได้ที่
|