คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ลงนามข้อตกลงกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อดำเนินงานสร้างเสริมสุขภาพภายใต้โครงการเพิ่มขีดความสามารถของคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สู่การเป็นสถาบันพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาที่มีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ในวันที่ 27 มีนาคม 2552 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคณาจารย์และบุคลากร ในคณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ ให้มีขีดความสามารถในการจัดหลักสูตรและกระบวนการเรียนการสอนเพื่อให้ผู้เรียนมีหัวใจความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ พัฒนาหลักสูตรและกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการพัฒนานิสิตที่พร้อมจะเป็นบัณฑิตให้มีหัวใจที่มีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ เป็นผู้ที่มีความรู้ ความสามารถ มีสุขภาพที่ดีทั้งกาย ใจ เพื่อสร้างสุขภาวะที่ดีต่อตนเองและผู้อื่น ส่งเสริมให้ผู้บริหารของคณะศึกษาศาสตร์เห็นความสำคัญของการจัดหลักสูตรและกระบวนการเรียนรู้เพื่อสร้างบัณฑิตให้มีหัวใจความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และกำหนดเป็นนโยบายของคณะศึกษาศาสตร์ และมุ่งเน้นการวิจัยในชั้นเรียนเพื่อค้นหาคำตอบร่วมกัน ในการพัฒนานิสิตของคณะให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
วัตถุประสงค์การดำเนินการวิจัย
- เพื่อพัฒนาคณาจารย์และบุคลากรคณะศึกษาศาสตร์ให้มีความสามารถในการจัดหลักสูตร และกระบวนการเรียนการสอนเพื่อให้นิสิตมีหัวใจความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
- เพื่อพัฒนาหลักสูตรและกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการพัฒนานิสิตให้เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถ มีสุขภาพที่ดีทั้งกาย ใจ เพื่อสร้างสุขภาวะที่ดีต่อตนเองและผู้อื่น
- เพื่อส่งเสริมให้ผู้บริหารเห็นความสำคัญของการจัดหลักสูตรและกระบวนการเรียนรู้ เพื่อสร้างบัณฑิตให้มีหัวใจของการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และกำหนดเป็นนโยบายของคณะศึกษาศาสตร์
ขอบเขตการวิจัย
- การพัฒนานิสิต บุคลากร สู่การเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ใช้แนวคิดของจิตตปัญญาศึกษา ซึ่งจิตตปัญญาศึกษาเป็นทั้งแนวคิดและวิธีการปฏิบัติ ที่มีจุดมุ่งหมายให้เกิดการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลง ภายในตน ภายในองค์กร และการเปลี่ยนแปลงภายในสังคม โดยเป็นการเปลี่ยนแปลงขั้นพื้นฐานอย่างลึกซึ้ง ผ่านกระบวนการเรียนรู้ด้วยใจอย่างใคร่ครวญ เน้นการพัฒนาด้านในเพื่อให้เกิดการตระหนักรู้ ถึงคุณค่าของสรรพสิ่ง ลบอคติ เกิดความรัก ความเมตตาต่อธรรมชาติ มีจิตสำนึกต่อส่วนรวม สามารถเชื่อมโยงศาสตร์ต่างๆ มาประยุต์ใช้ในชีวิตได้อย่างสมดุล
( สุมน.มปป. )
- กลุ่มที่ศึกษา ประกอบด้วย อาจารย์ที่ปรึกษาจำนวน 30 คน นิสิตทุกชั้นปี บุคลากรของคณะศึกษาศาสตร์
- ระยะเวลาในการดำเนินงานตั้งแต่เดือน มีนาคม 2552 ถึง มีนาคม 2553
วิธีการดำเนินงานวิจัย
ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพในการพัฒนานิสิต อาจารย์ บุคลากร ของคณะศึกษาศาสตร์ โดยดำเนินการ ดังนี้
คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้มีการกำหนดผู้รับผิดชอบโครงการเพิ่มขีดความสามารถของคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สู่การเป็นสถาบันพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาที่มีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีคณบดีคณะศึกษาศาสตร์ เป็นประธาน โดยเริ่มต้นจากการจัดโครงสร้างการบริหารจัดการในรูปแบบคณะกรรมการที่รับผิดชอบในกรอบภาระหน้าที่ของงานประจำคณะศึกษาศาสตร์ และรับผิดชอบเฉพาะเพื่อพัฒนาคณาจารย์ บุคลากร และนิสิตให้หัวใจที่พร้อมจะเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ซึ่งประกอบด้วย
- คณะอนุกรรมการอาจารย์ที่ปรึกษานิสิตประจำคณะศึกษาศาสตร์ มีหน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการดำเนินงานด้านอาจารย์ที่ปรึกษานิสิต คณะศึกษาศาสตร์ ซึ่งทางโครงการได้กำหนดกรอบภาระหน้าที่ให้ทางคณะกรรมการดำเนินงานสร้างความเข้าใจ ความตระหนัก และกระบวนการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาคณาจารย์ ในคณะศึกษาศาสตร์ ให้มีขีดความสามารถในการจัดหลักสูตรและกระบวนการเรียนการสอนเพื่อให้ผู้เรียนมีหัวใจความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
ในภาคต้น ปีการศึกษา 2552 ทางคณะศึกษาศาสตร์ได้จัดการศึกษานอกสถานที่ ในโครงการ “ศึกษาดูงานการจัดการศึกษาตามแนวคิดทางด้านจิตตปัญญา ณ โรงเรียนสัตยาไส และโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา” จัดขึ้นระหว่างวันที่ 29-31 กรกฎาคม 2552 ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้คณาจารย์และอาจารย์ที่ปรึกษานิสิต ได้รับประสบการณ์ตรง เห็นคุณค่าของการพัฒนาตนเอง และนิสิตให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ได้มีโอกาสเห็นแนวทางในการจัดการศึกษาตามแนวคิดจิตตปัญญา
- คณะกรรมการบริหารศูนย์ฝึกปฏิบัติการฝึกประสบการณ์วิชาชีพศึกษาศาสตร์ ซึ่งทางโครงการได้กำหนดกรอบภาระหน้าที่ให้ทางคณะกรรมการดำเนินงานสร้างความเข้าใจ ความตระหนัก และกระบวนการเรียนรู้ เพื่อพัฒนานิสิตที่จะออกฝึกประสบการณ์วิชาชีพในสถานศึกษาต่างๆ ปีการศึกษา 2552 ให้มีขีดความสามารถในการจัดกิจกรรม หรือกระบวนการเรียนการสอนเพื่อให้ผู้เรียนมีหัวใจความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
ในภาคต้น ปีการศึกษา 2552 คณะกรรมการบริหารศูนย์ฝึกปฏิบัติการฝึกประสบการณ์วิชาชีพศึกษาศาสตร์
ได้ดำเนินโครงการ “ปฐมนิเทศนิสิตฝึกประสบการณ์วิชาชีพศึกษาศาสตร์ ภาคต้น ปีการศึกษา 2552” ระหว่างวันที่ 12-13 พฤษภาคม 2552 ณ ห้องประชุม 1 อาคาร 3 ชั้น 1 คณะศึกษาศาสตร์ ซึ่งวัตถุประสงค์ของการจัดประชุมปฐมนิเทศให้แก่นิสิตศึกษาศาสตร์ชั้น ปี 5 ก่อนออกฝึกประสบการณ์วิชาชีพในสถานศึกษาต่างๆ นั้น เพื่อให้นิสิตเข้าใจหลัก กระบวนการ และวัตถุประสงค์ของการฝึกประสบการณ์วิชาชีพ ตลอดจนสามารถนำความรู้ ทักษะที่จำเป็นไปใช้ในการฝึกประสบการณ์วิชาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนเห็นคุณค่าของการพัฒนาตนเอง และผู้เรียน (นักเรียน) ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์โดยมีกิจกรรมเกี่ยวกับการพัฒนาจิตตปัญญา
- คณะทำงานจัดประชุมสัมมนาบุคลากร สำนักงานเลขานุการ คณะศึกษาศาสตร์ ปีการศึกษา 2552 เพื่อให้บุคลากรฝ่ายสนับสนุนที่มีหน้าที่หลักในการบริหารจัดการการให้บริการ และสนับสนุนการจัดการเรียนการสอนของคณะศึกษาศาสตร์ ได้ทบทวน และพัฒนางานการให้บริการด้านต่างๆ และเสริมสร้างศักยภาพให้สามารถปฏิบัติงานสายสนับสนุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ในภาคต้น ปีการศึกษา 2552 ได้ดำเนินโครงการ “สัมมนาบุคลากรและศึกษาดูงานนอกสถานที่” ระหว่างวันที่ 7-9 พฤษภาคม 2552 ณ ห้องประชุม 1 อาคาร 3 ชั้น 1 คณะศึกษาศาสตร์ และ ณ โฮมพุเตย รีสอร์ท จ.กาญจนบุรี วัตถุประสงค์เพื่อทบทวนการปฏิบัติงานประจำในส่วนของปัญหา อุปสรรค และแนวทางปรับปรุงแก้ไข สร้างเสริมศักยภาพพื้นฐานและเจตคติที่ดีต่อการทำงานบริการของบุคลากรสายสนับสนุนให้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีความสุข รวมทั้งเพิ่มขีดความสามารถในการทำงานเป็นทีม สร้างเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างผู้บริหารและบุคลากรสำนักงานเลขานุการ คณะศึกษาศาสตร์ และเพื่อเสริมสร้างความตระหนักในการพัฒนาตนเอง มีความรักต่อองค์กร และเห็นคุณค่าของความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
- คณะทำงานพัฒนาหลักสูตรระยะสั้นเพื่อพัฒนานิสิตให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีหน้าที่วางแผนพัฒนา และดำเนินการจัดกิจกรรมหลักสูตรระยะสั้น เพื่อพัฒนานิสิตให้มีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ตลอดจนติดตามและประเมินผลการดำเนินกิจกรรมของหลักสูตรระยะสั้นได้ดำเนินโครงการ “หลักสูตรระยะสั้นเพื่อพัฒนานิสิตให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์” ภาคต้น ปีการศึกษา 2552 ระหว่างเดือน มิถุนายน- กันยายน 2552 ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นิสิตมีความเข้าใจ และมีความตระหนักถึงความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ เพื่อให้นิสิตมีโอกาสได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ และความคิดเห็นเกี่ยวกับการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ที่เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถ มีสุขภาพที่ดีทั้งกาย ใจ เพื่อสร้างสุขภาวะที่ดีต่อตนเอง และผู้อื่น
- คณะกรรมการจัดการความรู้ มีหน้าที่ดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับการรณรงค์และจัดการความรู้ เพื่อส่งเสริมให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ผู้บริหาร อาจารย์ บุคลากร และนิสิต ของคณะศึกษาศาสตร์เห็นความสำคัญของการจัดหลักสูตรและกระบวนการเรียนรู้เพื่อสร้างบัณฑิตให้มีหัวใจของความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ คณะกรรมการจัดการความรู้ ได้ทำการประชาสัมพันธ์ การเข้าร่วมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในบริเวณต่าง ๆ รอบคณะศึกษาศาสตร์ และจัดให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้แก่คณะนักวิจัยและผู้สนใจโดยทั่วไป ทุกเดือนเพื่อขยายองค์ความรู้ และ เรียนรู้ร่วมกัน
- คณะกรรมการจัดการดำเนินการวิจัยในชั้นเรียน มีหน้าที่บริหารจัดการให้มีการวิจัยในชั้นเรียน และถอดองค์ความรู้ เพื่อสรุปข้อค้นพบ และทำการขยายผลต่อไป โดยในปีการศึกษา 2552 มีงานวิจัยที่ได้รับการพิจารณาให้จัดสรรทุนจำนวน 28 ทุน
ผลการดำเนินงานวิจัย
คณะศึกษาศาสตร์ ได้พัฒนา KASET โมเดลจากการดำเนินการ ดังนี้
- แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระหว่างคณาจารย์ นักวิจัยที่นำแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอน ควบคู่ไปกับการดำเนินการวิจัยในชั้นเรียน และได้ทำการประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ
- มีคณาจารย์ในคณะแสดงความจำนงในการนำแนวคิดจิตตปัญญศึกษา ไปจัดกระบวนการเรียนการสอนโดยใช้การจัดทำการวิจัยในชั้นเรียนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
- มีการพัฒนาหลักสูตรระยะสั้นโดยการจัดรูปแบบการเรียนรู้ที่มุ่งเน้นพัฒนาบัณฑิตให้มีหัวใจของความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ โดยการปรับเปลี่ยนวิธีการเรียน และการปรับเปลี่ยนวิธีการสอน โดยใช้ระยะเวลาในการดำเนินอย่างต่อเนื่อง 15 สัปดาห์ กับนิสิตจำนวน 30 คน
- ส่งเสริมให้คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษามีประสบการณ์ตรงในรูปแบบต่างๆ เพื่อพัฒนาตนตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา
- มีการเผยแพร่แนวคิด KASET Model ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษากับผู้บริหาร คณาจารย์ บุคลากร และนิสิตทั้งในสถาบัน และนอกสถาบัน (สถาบันเครือข่าย 25 สถาบัน) ในการพัฒนานิสิตให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ในเวทีระดับชาติและนานาชาติ
สรุปผลการดำเนินงานวิจัย
คณะศึกษาศาสตร์ได้พัฒนา KASET Model ซึ่งประกอบด้วย
K = Knowledge Management : การจัดการความรู้ให้คณาจารย์ บุคลากร นิสิต และบุคลากรทุกภาคส่วนมีความรู้ ความเข้าใจ เห็นถึงคุณค่าในการพัฒนาตน เพื่อการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
A = Actions Research : การทำวิจัยในชั้นเรียนโดยคณาจารย์ทุกภาควิชาของคณะศึกษาศาสตร์ ใน
ปีการศึกษา 2552
S = Social Guidance : การชี้นำสังคมโดยบูรณาการนำแนวคิดจิตตปัญญาการพัฒนาแบบองค์รวมให้คณะศึกษาศาสตร์เป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ร่วมกัน และเป็นสถาบันต้นแบบในการพัฒนาทางการศึกษาที่มีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์โดยใช้แนวคิด จิตตปัญญาศึกษา
E = Empowerment : การสร้างศักยภาพบุคลากรในการเป็นฐานข้อมูลทางด้านจิตตปัญญาศึกษาโดยมีความเชื่อในการพัฒนาทรัพยากรบุคคลที่จะส่งผลในการพัฒนาในด้านอื่น ๆ
T = Training การฝึกอบรมในหลักสูตรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาคณาจารย์ นิสิต บุคลากรในคณะ บุคลากรเครือข่าย สู่การเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์เช่นการจัดทำ “หลักสูตรระยะสั้นเพื่อพัฒนานิสิตให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์”
ข้อสรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการดำเนินการวิจัย
- ผู้บริหาร คณาจารย์ บุคลากร และนิสิตในคณะศึกษาศาสตร์ ได้มีโอกาสที่จะพัฒนา หรือสร้างมูลค่าเพิ่ม
ให้กับตนเอง และมองเห็นคุณค่าในตัวผู้อื่น อันที่จะนำความรู้ ทักษะ และประสบการณ์มาเพื่อสืบทอดปณิธาน และเจตนารมณ์ของคณะศึกษาศาสตร์
- คณะศึกษาศาสตร์ได้สร้างแหล่งเรียนรู้ และเผยแพร่แนวทางในการจัดกระบวนการเรียนรู้ให้กับ
ผู้บริหาร คณาจารย์ บุคลากร และนิสิตทั้งในสถาบัน และนอกสถาบัน (สถาบันเครือข่าย 25 สถาบัน) ในการพัฒนานิสิตให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
|