เหตุแห่งหนี้สินและแนวทางแก้ไข: กรณีศึกษาภูมิปัญญาเกษตรกรไทยในภาคกลาง Reasons of Being in Debt and Its Solution: a Case Study of Thai Farmers’ Intellectual in Central Region |
การวิจัยเรื่องนี้เป็นการสังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดหนี้สินและแนวทางแก้ไขปัญหาหนี้สินของครูภูมิปัญญาซึ่งได้รับการยกย่องจากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาต วิธีการวิจัยใช้หลักศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตการณ์ในพื้นที่จริง การเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อตอบโจทย์งานวิจัยจากครูภูมิปัญญา 5 รายในเขตภาคกลาง ที่นำความรู้ในพื้นที่มาใช้แก้ปัญหาหนี้สินได้ ดังนี้
ผลการวิจัยพบว่าครูภูมิปัญญาเป้าหมาย 5 ราย ระบุเหตุแห่งหนี้สินและแนวทางแก้ไขดังนี้ เหตุแห่งหนี้สิน 1. การลืมวิถีชีวิตเดิมของตนเอง ลืมความเป็นตัวของตัวเอง ด้วยการเข้าสู่กระแสโลกาภิวัตน์ 2. เกิดความท้อถอยต่ออุปสรรค ปล่อยชีวิตให้ผู้อื่นชี้นำ โดยลืมไปว่าตนเองควรเป็นผู้กำหนดวิถีชีวิตของตนเอง การเข้าสู่วังวนของอบายมุข มีรายจ่ายเพิ่มขึ้น ส่งผลให้เกิดการทะเลาะเบาะแว้ง และความขัดแย้งในครอบครัว เกิดปัญหาสุขภาพเสื่อมโทรม มีรายจ่ายค่ารักษาพยาบาลทั้งๆ ที่สามารถป้องกันปัญหาได้ล่วงหน้า 3. การปลูกพืชเชิงเดี่ยว เน้นการปลูกพืชเพื่อจำหน่ายเป็นหลัก เป็นการพึ่งพิงภายนอกชุมชนมากขึ้น เนื่องจากเมื่อขายผลผลิตของพืชที่ปลูกแล้ว กลับต้องซื้อทุกอย่างบริโภค 4. การละเลยภูมิปัญญาท้องถิ่น เหตุเพราะให้ความสำคัญกับภายนอกชุมชน เช่น แนวทางแก้ไข 1. ยึดหลักการดำเนินชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง การวางแผนชีวิตเป็นสิ่งสำคัญ 2. ดำเนินชีวิตที่ถูกต้องตามหลักศาสนาอิสลาม โดยยึดหลักของฮาลาล และตอยยีบัน ซึ่งเป็นหลักปฏิบัติของคนในชุมชนแขวงโคกแฝด เขตหนองจอก ได้แก่ การรับประทานอาหารที่สะอาด 3. การจัดการทรัพยากรและใช้ประโยชน์อย่างรู้คุณค่า เครื่องอุปโภคและบริโภค หากใช้หลัก 4 r จะเป็นการใช้อย่างรู้คุณค่า ได้แก่ การนำมาใช้ซ้ำ (reuse) 4. การทำบัญชีครัวเรือนเพื่อหลุดพ้นจากการเป็นหนี้สิน การบันทึกรายรับและรายจ่ายทั้งหมดของสมาชิกในครอบครัว แล้ววิเคราะร่วมกันว่า ค่าใช้จ่ายใดที่ควรละเว้น 5. การรวมกลุ่มทำธุรกิจชุมชน ผลของการวิเคราะห์บัญชีครัวเรือนในระดับครอบครัวและระดับชุมชน ทำให้มีการวางแผนการจัดการทั้งระบบ อันได้แก่ การวางแผนการเงิน การสร้างอาชีพ การจัดตั้งกองทุนข้าวและโรงสีมือชุมชน การสร้างป่าชุมชน การตั้งธนาคารปลาเพื่อแบ่งปันอาหารให้กับชุมชน การตั้งกลุ่มออมทรัพย์เพื่อระดมทุนและคืนประโยชน์ให้กับสมาชิก “ ปัญหาของแต่ละคนเกิดจากเงินเป็นตัวปัญหา จึงเอาเงินเป็นเครื่องมือ สร้างกิจกรรมแก้ไขปัญหาขึ้น การบริหารจัดการคือให้คนในชุมชนร่วมกันแก้ปัญหา เช่นกิจกรรมออมทรัพย์ ใครมีปัญหาก็เอาเงินไปใช้ มีอะไรก็แบ่งปัน ถ้าเรามีแต่เอา แล้วใครจะมาให้ |
| คณะผู้วิจัย รศ.ดร.สาวิตรี รังสิภัทร์ 1 รศ.ดร.ศุภพร ไทยภักดี 2 ผศ.ชัชชัย แก้วสนธิ 2 น.ส.นันทกา แสงจันทร์ 3 และนายกฤษณะ ภานุวาส 4 1ภาควิชาส่งเสริมและนิเทศศาสตร์เกษตร คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 2ภาควิชาส่งเสริมและนิเทศศาสตร์เกษตร คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 3ฝ่ายประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตร และอาหารแห่งชาติ (มกอช.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 4นักสื่อสารมวลชนอิสระ |
