Toxoplasmosis เป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่มีสาเหตุเกิดจาก Toxoplasma gondii ซึ่งเป็นเชื้อโปรโต-ซัว มีความสำคัญทางด้านสาธารณสุข โดยมีผลทำให้เกิดการแท้งหรือความผิดปกติของตัวอ่อนภายในครรภ์ได้ แมวเป็นโฮสต์ตามธรรมชาติหรือโฮสต์สุดท้ายในขณะที่สัตว์อื่น เช่นสุกรรวมทั้งคน ทำหน้าที่เป็นโฮสต์กึ่งกลาง การติดต่อของโรคนี้เกิดจาก การกินอูซีสต์ซึ่งเป็นระยะติดต่อที่ปนเปื้อนอยู่ในสภาพแวดล้อมอาหาร และน้ำ หรือโดยการรับประทานเนื้อหรือเครื่องในสัตว์ของโฮสต์กึ่งกลางที่ภายในมีซีสต์ที่ปรุงไม่สุก ซึ่งจะพบว่าเนื้อสุกรเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้มีการติดเชื้อนี้ได้
โรคไข้สมองอักเสบที่เกิดจากเชื้อ T.gondii นั้นมักพบในคนที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องโดยเฉพาะผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอชไอวี พบว่าในประเทศไทยนั้น ถือ เป็นโรคแทรกซ้อนที่พบมากเป็นอันดับที่ 5 คิดเป็นร้อยละ 2.9 นอกจากนี้อัตราความชุกของโรคเอดส์ส่วนใหญ่พบมากในภาคเหนือ คิดเป็น37.7 ต่อประชากรแสนคน และมีรายงานว่า ในประเทศไทยร้อยละ 21.3 ของผู้หญิงตั้งครรภ์ที่มีผลบวกต่อเชื้อเอชไอวีและร้อยละ 13.1 ของผู้หญิงตั้งครรภ์ที่มีผลลบต่อเชื้อเอชไอวีตรวจพบแอนติบอดีต่อเชื้อ T.gondii
วัตถุประสงค์ของการศึกษาในครั้งนี้เพื่อหาความชุกของแอนติบอดีต่อการติดเชื้อ T. gondii ในสุกรจากโรงฆ่าสัตว์ทางภาคเหนือของประเทศไทย
การเก็บตัวอย่าง
สุ่มเก็บตัวอย่างซีรัมสุกรจำนวน 286 ตัวอย่างจากโรงฆ่าสัตว์ในจังหวัดลำพูน สุโขทัย พิษณุโลก เชียงใหม่ และเชียงราย โดยดูจากจำนวนประชากรของสุกรที่เข้าโรงฆ่าสัตว์ในแต่ละจังหวัด ตัวอย่างเลือดที่ได้ทำการปั่นเหวี่ยงควบคุมอุณหภูมิ ที่ 1,500 รอบต่อนาทีเป็นเวลา 15 นาที เก็บตัวอย่างซีรัมที่ได้จากการปั่นเหวี่ยงไว้ที่อุณหภูมิ -20 °C จนกว่าจะทำการทดสอบ
การตรวจหาแอนติบอดี
นำตัวอย่างซีรัมที่ได้มาทำการทดสอบเพื่อหาค่าแอนติบอดีต่อเชื้อ T. gondii โดยใช้ชุดตรวจ Latex Agglutination test (Eiken®,Japan) โดยวิธีการทดสอบนั้น เริ่มโดยการเติม Latex Agglutination buffer จำนวน 25 ul ลงไปใน U-shaped cluster plate จำนวน 96 well จากนั้นทำการเติมซีรัมที่เจือจางความเข้มข้น 1: 8จำนวน 25 ul ลงในบัพเฟอร์ที่อยู่ใน plate ผสมให้เข้ากัน และทำ 2 –fold dilution เรื่อยไปจนกระทั่งคงเหลือปริมาตรที่ต้องทิ้งไปจำนวน 25 ul และจากนั้นทำการเติม T. gondii –antigen-coated latex beads จำนวน 25 ul ลงไปในทุกๆหลุม ทำการผสมสารให้เข้ากัน และตั้งทิ้งไว้ที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 24 ชั่วโมง อ่านผลการทดสอบใช้ค่าcut off ที่ 1 : 64
จำนวนตัวอย่าง 286 ตัวอย่าง ผลการทดสอบพบว่า 17 ตัวอย่างให้ผลบวก คิดเป็นความชุกของโรคร้อยละ 5.9 ดังตารางที่ 1
ตารางที่1 แสดงตัวอย่างที่ให้ผลบวกในแต่ละจังหวัด

วิจารณ์ผลการวิจัย
ผลการศึกษาในครั้งนี้เมื่อเปรียบเทียบกับการศึกษาในต่างประเทศในทวีปเอเชียจะมีผลใกล้เคียงกันดังตารางที่ 2
ตารางที่ 2 แสดง seroprevalence ของการติดเชื้อ T.gondii ในต่างประเทศ

(Astrid M. Tenter et al.,2000)
การตรวจหาแอนติบอดีต่อเชื้อ T.gondii โดยใช้หลักการทางซีรัมวิทยามีด้วยกันหลายวิธีเช่น Sabin-Feldman dye test, Latex agglutination test (LAT), Indirect fluorescent antibody test (IFAT) และ Immunoblot. Sukthana และคณะ พบว่าวิธี Latex agglutination test (LAT) สามารถให้ผลการตรวจที่น่าเชื่อถือเนื่องจากมีความไว (sensitivity) ร้อยละ 100 และความจำเพาะ (specificity) ร้อยละ 94.8
|