ข้าวเป็นอาหารหลักของคนไทยเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรมไทยและเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ ประเทศไทยสามารถผลิตข้าวเปลือกได้ปีละประมาณ 29 ล้านตัน (สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2550) กระบวนการสีข้าวเพื่อผลิตข้าวกล้องจะมีเศษเหลือในส่วนข้าวกล้องหักและปลายข้าวกล้อง ซึ่งส่วนใหญ่นำไปใช้เป็นอาหารสัตว์ซึ่งไม่คุ้มค่า จึงจำเป็นต้องหาทางใช้ประโยชน์ในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้มีมูลค่าเพิ่ม การใช้ประโยชน์จากข้าวหักและปลายข้าวมีความสำคัญมากเพราะเป็นต้นทุนทางการค้าที่ผลักภาระให้กับผู้บริโภคหากมีการแปรรูปเป็นสินค้าอื่นที่มีโอกาสใช้ประโยชน์ได้ เช่น การผลิตแป้งข้าวกล้องหอมมะลิมาใช้ทดแทนแป้งสาลีในผลิตภัณฑ์ขนมอบและนึ่งหรือใช้ในอาหารเพื่อสุขภาพอื่นๆ และผลิตภัณฑ์ที่ไม่ใช่อาหารก็จะเป็นประโยชน์มหาศาล

           รศ. วิชัย หฤทัยธนาสันติ์ รศ.ดร. เพ็ญขวัญ ชมปรีดา และคณะนักวิจัยของหน่วยปฏิบัติการเทคโนโลยีแปรรูปข้าว สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตผลทางการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร ทำการวิจัยภายใต้การสนับสนุนงานวิจัยจากสถาบันวิจัยแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศึกษาการแปรรูปปลายข้าวและข้าวหักเป็นแป้งและใช้แป้งข้าวหอมมะลิมาทดแทนแป้งสาลีในผลิตภัณฑ์ขนมอบและนึ่ง ตั้งแต่ปี พ.ศ.2536 รวมทั้งการจัดการอบรมการถ่ายทอดเทคโนโลยีการใช้แป้งข้าวหอมมะลิทดแทนแป้งสาลีในผลิตภัณฑ์ขนมอบและนึ่งให้กับผู้สนใจมาอย่างต่อเนื่องโดยคณาจารย์ที่มีความรู้ ความชำนาญและมีประสบการณ์สูงที่ให้การบรรยายและควบคุมการฝึกปฏิบัติระหว่างปี พ.ศ.2548 จนถึงปัจจุบัน  และจากผลการวิจัยดังกล่าว คณะนักวิจัยได้ดำเนินการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์แป้งสำเร็จรูปจากแป้งข้าวหอมมะลิเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่ต้องการความสะดวกในการใช้ ซึ่งในขณะนี้หน่วยปฏิบัติการเทคโนโลยีแปรรูปข้าว สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตผลทางการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร ได้ผลิตแป้งสำเร็จรูปจากข้าวหอมมะลิข้าวขาวและข้าวกล้อง  6 ชนิด คือ เค้กเนย มัฟฟิน บราวนี่ ชิฟฟอนเค้ก โดนัทเค้ก และซาลาเปา ซึ่งแป้งสำเร็จรูปดังกล่าวได้รับการยอมรับจากผู้บริโภคเป็นอย่างดี และอยู่ในระหว่างการทดสอบตลาด จากความใส่ใจในเรื่องผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพของผู้บริโภคในปัจจุบัน

            นอกจากนั้นคณะนักวิจัยได้ศึกษาวิจัย แป้งสำเร็จรูปโดยใช้แป้งข้าวกล้องขาวดอกมะลิเพื่อผลิตในเค้กเนยและมัฟฟินลดน้ำตาลและลดโคเลสเตอรอลเพื่อผู้บริโภคที่เป็นโรคเบาหวาน นอกจากนั้นคณะนักวิจัยยังศึกษาและพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพด้วย ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มจากข้าวงอก ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มสุขภาพชนิดผงจากข้าวกล้องหอมมะลิงอกสำหรับผู้บริโภคสูงอายุ

ผลิตภัณฑ์แป้งสำเร็จรูปจากแป้งข้าวหอมมะลิ

ผลิตภัณฑ์จากแป้งสำเร็จรูป

             สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ไม่ใช่อาหาร คณะนักวิจัยทำการศึกษาการใช้ประโยชน์จากแป้งข้าวกล้องหอมมะลิในผลิตภัณฑ์อาหารเลี้ยงเชื้อแข็งสำหรับฟังไจทดแทนการใช้มันฝรั่งและอาหารเลี้ยงเชื้อจากสำเร็จรูปต่างประเทศเพื่อทดแทนการนำเข้าจากต่างประเทศ ผลิตภัณฑ์มีลักษณะเป็นอาหารเลี้ยงเชื้อผงสำเร็จรูป ซึ่งผลิตภัณฑ์ได้ทดสอบการใช้กับผู้บริโภคเป้าหมาย ผลการทดสอบพบว่าผลิตภัณฑ์อาหารเลี้ยงเชื้อผงที่พัฒนาขึ้นมานั้น ให้ผลการเจริญของฟังไจไม่แตกต่างกับอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูปเชิงการค้า

ผลิตภัณฑ์อาหารเลี้ยงเชื้อแข็งสำหรับฟังไจ

             จากผลการวิจัยทั้งหมดข้างต้นแสดงให้เห็นว่า เราสามารถนำข้าวหักและปลายข้าวหอมมะลิทั้งชนิดข้าวกล้องและขัดขาวมาใช้ในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลายทั้งผลิตภัณฑ์อาหารและไม่ใช่อาหาร ซึ่งเป็นการส่งเสริมให้มีการใช้ประโยชน์จากปลายข้าวหอมมะลิให้กับข้าวหอมมะลิของไทยและสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจของประเทศด้วยเป็นการเพิ่มรายได้จากการแปรรูปผลิตภัณฑ์มูลค่าเพิ่มจากข้าวหอมมะลิที่ผลิตได้ในประเทศให้มากขึ้น