กล้องจุลทรรศน์แบบธรรมดา และกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน เป็นอุปกรณ์ช่วยสายตาที่ช่วยให้มนุษย์มีโอกาสเดินทางไปสู่โลกใหม่ที่มีขนาดเล็ก ค้นหาคำตอบที่แสนจะลึกลับและมหัศจรรย์ โดยได้สัมผัสด้วยสายตา และได้เห็นสภาพตามความเป็นจริงอย่างละเอียดลึกซึ้งที่สุด กล้องจุลทรรศน์แบบธรรมดาแบบใช้แสงในการส่องตัวอย่าง ความยาวคลื่นแสงยาวกว่าที่จะส่องเห็นรายละเอียดของตัวอย่างได้ ภาพที่ได้จึงขาดความชัดเจน กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนใช้ลำแสงอิเล็กตรอนที่มีคลื่นสั้นมาก ภาพที่ปรากฏเป็นภาพขาว-ดำมีรายละเอียดสูง กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนมี 2 ชนิด ขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานว่า ต้องการศึกษาตรวจสอบรายละเอียดภายใน หรือพื้นผิวนอกของสิ่งของหรือตัวอย่าง กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนชนิดตรวจสอบให้เห็นรายละเอียดภายในตัวอย่างนั้นใช้ลำแสงอิเล็กตรอนส่องผ่านตัวอย่างที่ต้องเตรียมตัวอย่าง และทำให้บางเป็นพิเศษ โดยหนาประมาณ 60-90 นาโนเมตร เท่านั้น กล้องชนิดนี้เรียกว่า กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องผ่าน (Transmission Electron Microscope : TEM) ส่วนกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนชนิดที่ใช้ตรวจสอบศึกษารายละเอียดบนพื้นผิวตัวอย่าง เรียกว่า กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด (Scanning Electron Microscope : SEM) การหาข้อมูลที่สมบูรณ์ได้รายละเอียดทั้งภายในและพื้นผิวภายนอกขอสิ่งที่ต้องการ จำเป็นต้องใช้กล้องทั้งสองชนิดควบคู่กันไป
เทคนิคทางกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนใช้ในการตรวจสอบทางการแพทย์ เช่นการศึกษาเซลล์ หรือ องค์ประกอบภายใน ศึกษาความผิดปกติของเนื้อเยื่อ จำแนกหรือแยกชนิดเซลล์มะเร็งหรือเนื้อร้ายว่าเป็นชนิดใด วิเคราะห์สาเหตุการเกิดโรคในคน การพิสูจน์หลักฐานทางชีวภาพหรือการตรวจหลักฐานทางการแพทย์ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการนิติเวช ด้านวิชาการเกษตร การวิเคราะห์วิจัยโรคพืชและสัตว์ การตรวจลักษณะเฉพาะจากส่วนต่าง ๆ ของพืชเพื่อยืนยันสายพันธุ์ และจำแนกสายพันธุ์ เช่น การตรวจดูเรณู ผิวใบ เนื้อไม้และท่อลำเลียง ด้านอุตสาหกรรมใช้ในการตรวจสอบคุณภาพด้านวัสดุศาสตร์ เช่นประเภทของปูนซีเมนต์ เหล็ก และการตรวจสอบเพื่อควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น แผ่นวงจรไฟฟ้า สิ่งทอ เส้นใยสังเคราะห์ เป็นต้น การวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์อาหาร เช่น สารผสมอาหาร แป้งต่าง ๆ เส้นหมี่ ขนมปัง อาหารแปรรูปจากแป้ง เพื่อการตรวจสอบคุณภาพและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ในด้านอุตสาหกรรมอาหารประเภทเส้นก๋วยเตี๋ยวหรือเส้นบะหมี่ ผู้ประกอบการจะต้องตรวจสอบคุณภาพของผลิตภัณฑ์ สูตรผสมที่ใช้จะให้เส้นก๋วยเตี๋ยวลักษณะใด เช่น ผิวเรียบ รูพรุนน้อย แสดงว่าสูตรผสมแป้งดี เป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุงสูตรแป้งให้เหมาะสมเพื่อให้ได้เส้นก๋วยเตี๋ยวที่มีคุณภาพตามรสนิยมของผู้บริโภค ในด้านอุตสาหกรรมผลิตแผ่นวงจรขนาดเล็กรวมถึงไอซี ใช้กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนตรวจสอบความบกพร่องของโลหะตัวนำไฟฟ้าบนผิวของแผ่นวงจรขนาดเล็ก หรือวิเคราะห์รอยเชื่อมของโลหะเหล่านั้นมีรอยต่อสมบูรณ์หรือไม่ ซึ่งเป็นการวิเคราะห์อย่างกว้างขวางเพื่อประโยชน์ในเชิงการค้า กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนมีความจำเป็นอย่างยิ่งในการใช้ประกอบการเรียน การสอน การศึกษา ค้นคว้าวิจัย ในแขนงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เป็นกุญแจสำคัญในการค้นคว้าหาคำตอบ
|
|
เรณูของดอกบานไม่รู้โรย (SEM) |
ไดอะตอม และสาหร่ายสีเขียว (LM) |
|
|
แบคทีเรีย (TEM) |
เม็ดสตาร์ชของข้าวเหนียว (SEM) |
|