กรรมของสังคมในทัศนะของพระพุทธศาสนาและปรัชญามาร์กซ์
Social Action according to Buddhism and Marxist Philosophy

         วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้คือ 1) เพื่อศึกษากรรมของสังคมในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษากรรมของสังคมในปรัชญามาร์กซ์ 3) เพื่อศึกษาผลกระทบที่เกิดขึ้นจากกรรมของสังคม และ 4) เพื่อเปรียบเทียบกรรมทางสังคมของพระพุทธศาสนาและปรัชญามาร์กซ์ ข้อมูลที่ใช้ในการวิจัยคือ คำสอนของพระพุทธเจ้าและคาร์ล มาร์กซ์ รวมทั้งของนักคิดยุคหลังของปรัชญาทั้ง 2 ระบบที่รวบรวมได้จากเอกสารชั้นต้นและชั้นรอง

ผลการวิจัยชี้ว่า :

  1. กรรมทางสังคมของพระพุทธศาสนาหมายถึง มโนกรรมหรือทฤษฎี ความเชื่อ และแนวคิด (ทิฎฐิ) ที่เป็นค่านิยมทางสังคม และมีอิทธิพลต่อกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ ทางด้านปรัชญามาร์กซ์ สิ่งที่มีความหมายใกล้เคียงกับกรรมในพระพุทธศาสนาคือ มโนทัศน์เรื่อง “แรงงาน” อาศัยแรงงานสังคมแต่ละยุคจึงมีระบบการผลิตและก่อเกิดสิ่งที่คล้ายกับมโนกรรมของพระพุทธศาสนาซึ่งเรียกว่า ‘จิตสำนึกทางสังคม’
  2. กรรมทางสังคมก่อให้เกิดผลกระทบทางสังคมตามมาเสมอ ทั้งต่อสิ่งแวดล้อม ชีวิตมนุษย์ และความเป็นมนุษย์ที่เป็นคุณค่าภายใน จะเป็นผลเชิงลบหรือบวก ย่อมขึ้นกับค่านิยมหรือจิตสำนึกทางสังคมซึ่งเป็นที่มาของการกระทำ และ
  3. พระพุทธศาสนาและปรัชญามาร์กซ์เห็นต้องกันว่า หลักกรรมเป็นหลักมนุษยนิยม อาชีพในสังคมสัมพันธ์กับการทำกรรม การเปลี่ยนจากปริมาณไปเป็นคุณภาพของผลกรรม และความสำคัญของปัจจัยภายนอกที่ทำให้เกิดกรรมของสังคม แต่เนื่องจากโลกทัศน์ของปรัชญาทั้ง 2 ระบบแตกต่างกัน วิธีการและเป้าหมายของการขจัดกรรมไม่ดีทางสังคมจึงพลอยแตกต่างกันไปด้วย
 
คณะผู้วิจัย:
ผศ.ดร. วิทยา ศักยาภินันท์
หน่วยงาน คณะมนุษยศาสตร์
โทร. 02-579-5566-8 ต่อ1508 ต่อ 112