การพัฒนาคุณภาพและบรรจุภัณฑ์สำหรับผลิตภัณฑ์ขนม
Quality and packaging development for dessert
กลุ่มเป้าหมาย
กลุ่มแม่บ้านเค้กคลองวาฬ 129 ม.1 ต.คลองวาฬ อ.เมือง จ. ประจวบคีรีขันธ์
วัตถุประสงค์
เพื่อปรับปรุงคุณภาพ และพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ได้มาตรฐาน
เพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่ผู้ประกอบการหรือกลุ่มเป้าหมายที่สนใจ
เพื่อพัฒนาบรรจุภัณฑ์ตรงตามความต้องการของตลาด
ขอบเขตการแก้ปัญหา
ด้านกระบวนการผลิต
- ปรับปรุงสูตรเค้ก
- ศึกษาอายุการเก็บรักษา
ด้านการจัดการผลิต
- ปรับปรุงสุขลักษณะการผลิตที่ดี
- จัดทำเอกสาร GMP และแนะนำด้านการจัดการ
ด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์
- พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่พายเค้กสัปปะรด
- ทดสอบและปรับปรุงผลิตภัณฑ์ต้นแบบ
ด้านบรรจุภัณฑ์
- พัฒนาบรรจุภัณฑ์สำหรับเค้กคลองวาฬ
- พัฒนาบรรจุภัณฑ์สำหรับพายเค้กสัปปะรด
ผลการดำเนินการ
ปัญหาด้านการจัดการ
- ในห้องการผลิต ไม่มีการระบุผู้รับผิดชอบในแต่ละส่วนการผลิต
- ไม่มีการระบุตำแหน่งอุปกรณ์การผลิตที่ชัดเจน
- ประตูห้องผลิตเค้ก การติดตั้งยังไม่สามารถป้องกันแมลงได้ดีพอ
- การจัดการด้านบุคคล การแต่งกายพนักงานยังไม่ถูกตามสุขลักษณะเช่นไม่สวมหมวก คลุมผม ถุงมือ ฯลฯ
- การควบคุม ดูแลพนักงานยังขาดความเข้มงวดเช่น มีการนำอาหารเข้า
- ไปรับประทานในส่วนการผลิต
- ห้องเก็บวัตถุดิบ อุปกรณ์และบรรจุภัณฑ์การวางไม่เป็นสัดส่วน และขาดคน
- รับผิดชอบ
ปัญหาด้านคุณภาพ
- รสชาติผลิตภัณฑ์ไม่สม่ำเสมอ
- อายุในการเก็บรักษา
ปัญหาด้านบรรจุภัณฑ์
- กล่องกระดาษขนาดใหญ่เกินไปตัวเค้กจะเคลื่อนที่ไปมาในกล่องได้ เนื้อเค้กอาจถูกแรงกระแทกเสียหายระหว่างการยกเคลื่อนย้ายหรือถ้ามีการขนส่งระยะไกล เช่น ขนส่งมายังกรุงเทพฯ
- กราฟิกบนกล่องไม่สวยและดูมากเกินไป ข้อมูลที่สำคัญไม่โดดเด่น
- ถุงพลาสติกมีขนาดใหญ่อากาศภายในถุงจะมีปริมาณมากทำให้สารดูดออกซิเจนต้องทำงานหนักและราคาของถุงสูง
- ผิวหน้าของเค้กจะถูกกดทับเมื่อมีการวางกล่องซ้อนกันหน้าเค้กจะถลอกความสูงของเค้กถูกกดให้ยุบลงซองสารดูดออกซิเจนวางอยู่ข้างเค้กอย่างเปิดเผย และสัมผัสกับเนื้อเค้ก
- ซองมีหมึกและสีพิมพ์อยู่ด้านข้างซึ่งอาจปนเปื้อนติดไปกับเนื้อเค้กซึ่งมีองค์ประกอบไขมันอยู่มาก สามารถทำละลายสีหรือหมึกพิมพ์ได้ดี หากซองเกิดการรั่ว สารดูดออกซิเจนจะปนเปื้อนอาหารได้
ข้อเสนอแนะ
การจัดการ
- บริเวณพื้นที่ใช้อบ ควรระบุชี้ชัดตำแหน่งหรือจุดว่าเป็นอะไรให้ชัดเจน เช่น เตาอบหมายเลข 1 หรือหมายเลข 2 เป็นต้น นอกจากนี้ควรระบุชื่อ สารเคมี หรือ แป้ง หรืออุปกรณ์การผลิตให้ชัดเจน
- ควรติดตั้งพัดลมดูอากาศเพื่อระบายความร้อนแต่จุดที่เป็นช่องระบายอากาศออกด้านนอกควรมีตาข่ายกันแมลงเข้า
- พนักงานที่ทำการผลิตหรือบรรจุเค้กลงกล่องควรสวมถุงมือสะอาด และใส่หมวก คลุมผม
- ควรมีการเขียนวิธีการปฏิบัติงาน เพื่อให้พนักงานรับทราบถึงขั้นตอนแต่ละขั้นตอนเพื่อป้องกันความผิดพลาด และเขียนคู่มือคุณภาพ (Quality Control Manual)
- ถังเก็บขยะควรมีฝาปิดมิดชิด
- ควรห้ามพนักงานนำอาหารมาบริโภคหรือเก็บไว้ในโรงผลิต
- ควรปรับปรุงประตู (ทั้ง 2 ประตู) ควรเป็นประตูแบบเลื่อนเปิดปิด จะสามารถป้องกัน และควบคุมแมลง
- ในส่วนของห้องเก็บปัจจัยการผลิตและบรรจุภัณฑ์
- ควรระบุ ชี้ชัดว่าปัจจัยการผลิต เช่น แป้ง น้ำตาล หรือ อื่น รวมทั้งบรรจุภัณฑ์ ควรวางให้เป็นสัดส่วน มีป้ายระบุ ไม่ควรทำสิ่งที่ไม่ใช่ปัจจัยการผลิตมาเก็บไว้ร่วมกัน
- สิ่งของที่ใช้การผลิตเค้ก และร้านอาหารควรแยกให้ชัดเจน เพื่อป้องกันการสับสนและนำไปใช้ผิด
- รอบโรงผลิต ควรจัดระเบียบวางอุปกรณ์ เครื่องใช้ ให้เรียบร้อย เพื่อป้องกันหนู แมลง และสัตว์อื่นมาอยู่อาศัย
- ควรแบ่งพื้นที่ว่าบริเวณที่จะใช้สอยเช่น ตากผ้า ควรแยกให้ชัดเจน
ด้านบรรจุภัณฑ์
- ลดขนาดของกล่อง
- ออกแบบกราฟิกและจัดให้สวยงาม
- ทดลองออกแบบโลโก้ใหม่ เพื่อสร้างความโดดเด่นให้สินค้า
- ลดขนาดของถุงลง
- เพิ่มตัวช่วยรับแรงกดทับแนวดิ่ง เช่น ถาดพลาสติก
- ควรจะวางซองสารดูดออกซิเจนไว้ใต้ก้อนเค้กไม่ให้ผู้บริโภคเห็นอย่างชัดเจน
กมลวรรณ แจ้งชัด อนุวัตร แจ้งชัด วุฒิจำนงค์ และ สุพัณณี วรกิตสิทธิสาธร
ภาควิชาพัฒนาผลิตภัณฑ์ คณะอุตสาหกรรมเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
โทรศัพท์ 02-562-5016 โทรสาร 02-561-3456