ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า บิณฑบาตเรือในพื้นที่ศึกษากำลังถูกคุกคามอย่างยิ่ง
และ อาจปรับตัวในการเปลี่ยนศูนย์กลางจากคลองอ้อมนนท์ไปสู่คลองบางใหญ่
แต่อย่างไรก็ตามกิจกรรมนี้มีความสำคัญในแง่ของระบบวัฒนธรรมทำให้มีการสืบทอดและถ่ายทอดพิธีกรรมให้กับสังคมเป็นเวลายาวนาน
เห็นได้ใน ๓ มิติ ได้แก่
๑. มิติของปัจเจกชนสัมพันธภาพบิณฑบาตเรือ เช่น ในส่วนของภิกษุการเจริญสติปัฏฐานในบิณฑบาตเรือ
เป็นวัตรปฏิบัติของสุปฏิปณฺโณภิกษุ ในกรณีศึกษาที่วัดหลังบางซึ่งให้สัมภาษณ์ถึงตั้งสติในการรักษาความสมดุลในระหว่างพายเรือในการเจริญสติ
ในส่วนของฆราวาสบิณฑบาตเรือเป็นการทำบุญในระดับที่มีความสัมพันธ์กันและกันอย่างสูงต่อพระภิกษุซึ่งเป็นรูปประจำ
๒ มิติของ.ความสัมพันธภาพระหว่างชุมชนวัดในบิณฑบาตเรือพบสัมพันธ์สภาพที่เหนียวแน่นได้โดยทั่วไป
เช่น ชุมชนร่วมด้วยช่วยรักษาลำน้ำให้สะอาด,การพบเห็นกันเป็นประจำจากวัตรบิณฑบาตทำให้เกิดความรู้สึกเป็นเครือญาติระหว่างสงฆ์กับครัวเรือนที่ใส่บาตเป็นประจำ
และ เป็นการสืบทอดกิจในวิถีที่บรรพบุรุษเคยกระทำ อีกด้วย
๓. มิติทางด้านจริยธรรมสิ่งแวดล้อมและพิธีกรรมในบิณฑบาตเรือ พบพลวัต
ที่พระและ ชุมชน ดูแล สิ่งแวดล้อมผ่านกลไกการบิณฑบาตเรือ กล่าวคือ
หากพระบิณฑบาตในคลองที่ไม่สะอาด ชาวบ้านจะรู้สึกอย่างลึกได้ผ่านการสังเกต
ขณะตักบาตร หรือการเทศนาบอกเล่าของพระภิกษุในวันพระวันโกน หลังจากนั้นจะเกิดปฏิกิริยาตอบรับ
เช่น การจัดการขยะและผักตบชวาโดยสมาชิกในชุมชนเมื่อผักตบชวาเกิดมากจนปิดทางสัญจรและการบิณฑบาตเรือ
หรือกรณีที่สถานีตำรวจประจำตำบลบางแม่นางที่ออกประกาศเอาผิดปรับ 500
บาท แก่เรือที่ขับโดยประมาททำคลื่นให้เรือพระล่ม ก็มีนัยยะว่าบิณฑบาตเรือไม่ใช่กิจของฆราวาสกับสงฆ์เท่านั้น
แต่เป็นวาทกรรมอันมีนัยสำคัญสำหรับประชาสังคมในพื้นที่อีกด้วย นอกจากนี้ยังมีการสร้างสรรค์ประเพณีประจำปีเช่นการตักบาตรพระร้อยในหลายส่วนในพื้นที่อย่างสืบเนื่องยาวนาน
การสำรวจเชิงปริมาณ ในสถานการณ์บิณฑบาตเรือให้ผลลัพธ์ถึงการดำรงอยู่อย่างสูง
สรุปได้ถึงความสำคัญของพื้นที่ศึกษาและบริบท สามารถจำแนกผลวัดที่ศึกษาได้เป็น
3 กลุ่มคือ กลุ่มที่มีการบิณฑบาตทางน้ำ กลุ่มที่เลิกการบิณฑบาตทางน้ำ
และ กลุ่มที่มีการบิณฑบาตทางน้ำอยู่คู่กับการบิณฑบาตทางบก แต่ละกลุ่มจะถูกเลือกเพื่อศึกษาโดยพิจารณาประเด็นเพื่อเป็นกรณีศึกษาเชิงคุณภาพโดยขยายการศึกษาเพิ่มการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอื่นนอกเหนือจากพระภิกษุในการวิจัยขั้นต่อไป
การศึกษาบิณฑบาตเรือจึงเป็นการสร้างสรรค์ที่สำคัญในการพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ที่มีอำนาจในการอธิบายกลไกทางวัฒนธรรมไทยภาคกลางจากอดีตสู่อนาคต
จึงมีความสำคัญและเป็นความรู้ที่จำเป็นต่อการตัดสินใจในระดับนโยบายที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมโดยเฉพาะจากผลกระทบจากเมืองหลวงของประเทศ
|