น้ำชีวจิต หรือน้ำอาร์ ซี (R.C., Rejuvenating Concoction) คือ เครื่องดื่มที่ผลิตจากการต้มเมล็ดธัญชาติหลายชนิดเข้าด้วยกันพอสุก
แล้วรินแต่น้ำมาดื่ม กุลวดี ตรองพาณิชย์ และคณะ (2546) ได้พัฒนาสูตรโดยใช้วัตถุดิบที่สามารถผลิตได้ในประเทศไทย
ซึ่งจากการวิจัยและพัฒนาพบว่า การใช้วัตถุดิบ 8 ชนิด คือ ลูกเดือย
ลูกบัว ข้าวฟ่าง ข้าวมันปูกล้อง ข้าวเจ้ากล้อง ข้าวเหนียวกล้อง ถั่วเหลือง
และงาดำ ในอัตราส่วนที่เหมาะสม มีผลทำให้น้ำชีวจิตที่ได้ มีปริมาณโปรตีน
แคลเซี่ยม เหล็ก และ Total antioxidants (as gmE vitamin C) มากกว่าน้ำชีวจิตสูตรเปรียบเทียบที่มีส่วนผสมของข้าวสาลีกล้อง
ข้าวบาร์เร่ย์กล้องและข้าวโอ๊ต น้ำชีวจิตที่วิจัยได้จึงมีประโยชน์สำหรับผู้ป่วยในระยะพักฟื้น
โดยช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพของร่างกายผู้ป่วย กระบวนการผลิตน้ำชีวจิตบรรจุกระป๋องที่เหมาะสมไม่ทำให้คุณค่าทางอาหารของน้ำชีวจิตลดลงไปอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
แต่ยังทำให้คุณค่าทางอาหารบางชนิด เช่น ปริมาณของใยอาหาร ไขมัน โปรตีนและแร่ธาตุบางชนิดเพิ่มขึ้นด้วย
จากการทดสอบความชอบและการยอมรับน้ำชีวจิตที่พัฒนาได้ พบว่า ผู้ชิมมีความชอบและยอมรับในทุกคุณลักษณะโดยไม่มีความแตกต่างอย่างเป็นนัยสำคัญ
(p<0.05) กับสูตรควบคุม น้ำชีวจิตบรรจุกระป๋องจึงอำนวยความสะดวกสำหรับผู้บริโภคหรือผู้พักฟื้น
โดยไม่ต้องยุ่งยากกับการจัดหาวัตถุดิบและจัดทำน้ำชีวจิตเองทุกวันด้วย
นอกจากนี้ เพื่อลดต้นทุนการผลิต วัตถุดิบเหลือใช้ที่ได้หลังจากการผลิตน้ำชีวจิตยังสามารถนำมาผลิตเป็นข้าวต้มชีวจิตบรรจุกระป๋องได้อีกด้วย
จากผลการวิจัยและพัฒนาดังกล่าว กุลวดี ตรองพาณิชย์ และคณะ (2548) ได้รับทุนสนับสนุนต่อเนื่องในการถ่ายทอดเทคโนโลยีกระบวนการผลิตน้ำชีวจิตสำเร็จรูปจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
เพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยีกรรมวิธีการผลิตน้ำชีวจิตและข้าวต้มชีวจิตบรรจุกระป๋อง/ขวด
ให้กับกลุ่มพัฒนาอาชีพเกษตรกร กลุ่มนักวิชาการ กลุ่มเอกชนที่ผลิตอาหารเพื่อสุขภาพ
และประชาชนผู้สนใจทั่วไป การฝึกอบรมได้จัดขึ้นในปีงบประมาณ 2549 โดยจัดเป็น
2 รุ่นๆ ละประมาณ 30 คน ที่สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร ซึ่งผู้รับการฝึกอบรมได้ให้ความสนใจอย่างมาก
นอกจากนี้สถาบันฯ ยังได้ผลิตน้ำชีวจิตและข้าวต้มชีวจิตบรรจุกระป๋อง
เพื่อทดลองจำหน่ายให้กับผู้สนใจจะซื้อไปบริโภคอีกด้วย โดยสามารถหาซื้อได้ทุกวันทำการ
ที่ห้องจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของสถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
|