อาคาร ศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาชายฝั่งอันดามัน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

          สืบเนี่องจากการศึกษาวิจัยมาตรการป้องกันภัยที่หลายประเทศที่เคยประสบภัยพิบัติคลื่นยักษ์อันเป็นส่วนหนึ่งในโครงการวิจัยแผนที่วิศวกรรมธรณีและแผนการจัดการพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลอันดามันเพื่อการป้องกันธรณีพิบัติภัย ทุนวิจัย สวพ.มก. พอสรุปได้ว่ามีมาตรการทางการจัดการสภาวะแวดล้อมอยู่ 4 ระดับ โดยเรียงลำดับจากขนาดความสมเหตุสมผลจากมากไปหาน้อย ได้แก่

มาตรการระดับที่ 1
          อพยพออกจากเขตประสบภัยพิบัติ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ที่ตั้งที่ประสบภัยพิบัติอย่างรุนแรง และมีความเสี่ยงภัยสูงหรือจัดเป็นพื้นที่เสี่ยงภัยระดับวิกฤต

มาตรการระดับที่ 2
          หากมาตรการระดับที่1 ไม่สามารถทำได้ ให้ใช้มาตรการระดับที่ 2 ได้แก่ การลดความหนาแน่นของประชากรในพื้นที่เสี่ยงภัย ไม่ส่งเสริมให้มีกิจกรรมใหม่เกิดขึ้น โดยอาจใช้กลไกหลายๆประการร่วมกัน อาทิเช่น มาตรการทางผังเมืองเช่นการกำหนดเขตการใช้ที่ดิน มาตรการทางเศรษฐศาสตร์ เช่นลดภาษีประกอบการ ภาษีที่ดินสำหรับกิจการที่สอดคล้องกับแผนแม่บท หรือเก็บภาษีในอัตราที่สูงกว่าปกติสำหรับกิจกรรมที่ไม่สอดคล้องกับแผนแม่บท เป็นต้น

มาตรการระดับที่ 3
          หากมาตรการที่1 และมาตรการที่2 ไม่อาจกระทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ให้พิจารณาใช้มาตรการที่ 3 ซึ่งเป็นมาตรการเชิงรับ โดยให้เลือกใช้ในพื้นที่ที่มีระดับการเสี่ยงภัยน้อย ได้แก่ การเสริมสร้างสถานที่สำหรับหนีภัย หลบภัย สำหรับประชากรในพื้นที่ทั้งนี้ควรเป็นสถานที่ซึ่งหนีภัยได้ในระยะเวลาที่สั้นที่สุด และโดยมีการฝึกซ้อมใช้งานอย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้รวมไปถึงมาตรการเตือนภัย ต่างๆอีกด้วย อนึ่งระบบเตือนภัยนั้น จำเป็นต้องบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอโดยระบบเตือนภัยที่อยู่กลางทะเลลึกมีเหตุปัจจัยให้ระบบบกพร่องได้ง่ายจึงไม่พึงประมาทและวางใจในระบบเตือนภัยแต่เพียงอย่างเดียว

มาตรการระดับที่ 4
          เป็นมาตรการในระดับกิจการ ครัวเรือน หรือ อาคาร โครงการ โดยสัมพันธ์กับมาตรการในระดับที่3. ได้แก่ การจัดวางผังบริเวณให้มีแนวการป้องกันภัยเช่น แนวต้นไม้ สระน้ำ และออกแบบอาคารให้มีความมั่นคงแข็งแรงโดยเฉพาะจากแรงในแนวราบและแรงยก และ ยกระดับใช้งานปรกติให้สูงพ้นระดับภัยพิบัติ เป็นต้น

           อาคารศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาชายฝั่งอันดามัน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งมีที่ตั้งอยู่ใน เขตความเสี่ยงสูงในกรณีธรณีพิบัติภัย กล่าวคือ ตั้งอยู่ใน หาดประพาส ตำบลกำพ่วนกิ่งอำเภอสุขสำราญ จังหวัดระนอง นับเป็นกลุ่มอาคารซึ่งใช้แนวทางมาตรการข้างต้นโดยเฉพาะระดับที่ 3 คือเป็นจุดหนีภัย และมาตรการระดับที่4 ได้แก่การยกระดับการใช้สอยให้พื้นภัย การวางลำดับกลุ่มประโยชน์ใช้สอยสัมพันธ์กับการรับคลื่น การใช้ทางลาดเพื่อการหลบภัยและใช้ประโยชน์เป็นทางสัญจรและพักผ่อนในยามปกติ นับเป็นสถาปัตยกรรมหลังภัยพิบัติซึนามิ

 


 

ประเสริฐ แสงวชิระภิบาล พาสินี สุนากร และ ยุพยง เหมะศิลปิน
ดาวิษี บุญธรรม ศนิ ลิ้มทองสกุล ศรันย์ สมันตรัฐ รัฐภูมิ ปาการเสรีคเณศ โกสัลล์ประไพ
คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
โทร. 0-294-28960-3