ขั้นตอนการเพาะเลี้ยงอับเรณูข้าวโพด
- เก็บช่อดอกตัวผู้ (tassel) ในระยะตั้งท้องหรือประมาณ 7 วัน ก่อนช่อดอกตัวผู้โผล่พ้นใบธง
ห่อด้วยกระดาษซับพรมน้ำพอชุ่ม ห่อด้วยกระดาษอลูมิเนียมฟลอยด์ เก็บไว้ที่อุณหภูมิ
7 องศาเซลเซียส ในที่มืดเป็นเวลา 14 วัน
- นำช่อดอกตัวผู้มาตรวจดูระยะของละอองเรณู โดยแบ่งช่อดอกตัวผู้ออกเป็น
2 ส่วนคือ main branch และ side branch แล้วนำอับละอองเรณูจากแต่ละส่วนไปสุ่มคัดเลือก
microspore ที่ระยะ late uninucleate หรือ early binucleate
- นำช่อตัวผู้ที่คัดเลือกมาทำการฟอกฆ่าเชื้อด้วยคลอรอกซ์ (Sodium
Hypochlorite) 15% และ 5% ตามลำดับ โดยในแต่ละครั้งให้หยด Tween-20
จำนวน 3-4 หยด เพื่อให้ฟอกช่อได้ดีขึ้น ใช้เวลาในการฟอกแต่ละครั้งเป็นเวลา
10 นาที แล้วล้างด้วยน้ำกลั่นที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว 2 ครั้ง
- เพาะเลี้ยงอับละอองเรณูลงบนอาหาร Induction medium (IM) ใส่ผงถ่านช่วยในการดูดซับสารพิษที่
anther ปล่อยออกมา โดยเลือก anther ขนาดใหญ่ 3 anther จาก 6 anther
ในหนึ่งดอก จำนวน 30 anther ต่อ petridish
- ทำ post-treatment โดยเก็บ petridish ที่เพาะเลี้ยงอับละอองเรณู
ไว้ในภาชนะมิดชิดที่อุณหภูมิ 14 องศาเซลเซียส ในที่มืดเป็นเวลา 7
วัน จากนั้นจึงย้ายไปเก็บที่อุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียส ในที่มืดเป็นเวลา
7 วัน และย้ายไปใว้ที่ 27 องศาเซลเซียส ให้แสงจากหลอดไฟ red white
และ cool white ความเข้มแสงประมาณ 3,000 ลักซ์ เป็นเวลา 14 ชั่วโมงต่อวัน
เป็นเวลา 7 วัน
- ย้ายอับละอองเรณูจากอาหาร IM ลงบนอาหาร Regeneration medium (RM)
เพื่อชักนำให้เกิดการพัฒนาเป็นแคลลัส (Embryo like structure: ELS)
ส่วนของยอดและรากต่อไป ทำการนับ ELS ทุกๆ 2 สัปดาห์ จำนวน 3 ครั้ง
เพื่อให้เกิดการพัฒนาของต้นและราก เลี้ยงไว้ที่อุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียส
ความเข้มแสงประมาณ 3,000 ลักซ์ จากหลอดไฟ red white และ cool white
เป็นเวลา 14 ชั่วโมงต่อวัน
- เมื่อพบต้น plantlet ย้ายลงอาหาร Growth medium (GM) ที่เติม
IBA 1 มก./ล. และน้ำตาลซูโครส 25
ก./ล. ใช้ vermiculite เป็นวัสดุค้ำจุนโดยตวง GM 45 มิลลิลิตร ใส่ในขวดที่มี
vermiculite 3.3 กรัม ย้าย
ต้นอ่อนลงในขวดในสภาพปลอดเชื้อ ขวดละ 2 ต้น ปิดฝาซึ่งเจาะรูตรงกลางขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง
1 เซนติเมตร อุดรูด้วยสำลีเพื่อเพิ่มการถ่ายเทอากาศภายในขวดเพาะเลี้ยง
วางขวดบนชั้นเพาะเลี้ยงเพื่อชักนำให้มีการเจริญเติบโตเป็นต้นที่สมบูรณ์
- เมื่อต้นข้าวโพดเจริญพอสมควร ย้ายต้นออกมาล้าง vermiculite ออกจากรากให้หมด
จากนั้นย้ายลงปลูกในถุงพลาสติกที่มีส่วนผสมของ ดิน : ทราย : ขุยมะพร้าว
อัตรา 1 : 1 : 1 ประมาณ 2 สัปดาห์ จึงย้ายปลูกลงแปลง เพื่อดูการเจริญเติบโตในสภาพแวดล้อมภายนอก
|