การปลูกไมยราบไร้หนามเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน
Legume : thornless mimosa (Mimosa invisa) in improvement of soil productivity

           ไมยราบไร้หนาม (Mimosa invisa) เป็นพืชตระกูลถั่วชนิดหนึ่ง ที่มีการเจริญเติบโตรวดเร็วมาก ใช้เป็นปุ๋ยพืชสด และพืชคลุมดินในประเทศอินโดนีเซีย และประเทศในแถบเอเชียอาคเนย์
           สำหรับในประเทศไทย ศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ ได้ทำการวิจัยการนำไมยราบไร้หนามมาใช้ปรับปรุงบำรุงดินเป็นเวลามากกว่าสิบปี จากการศึกษา ในช่วงแรกไมยราบไร้หนามมีการเจริญเติบโตค่อนข้างช้า เนื่องจากเชื้อไรโซเบียมที่ช่วยตรึงธาตุไนโตรเจนจากอากาศเป็นประเภทที่มีน้อยในธรรมชาติ แต่ถ้ามีการปลูกอย่างสม่ำเสมอจะทำให้มีเชื้อไรโซเบียมนี้สะสมมากขึ้น เมื่อนั้นไมยราบไร้หนามจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว
           ไมยราบไร้หนามเป็นพืชกึ่งล้มลุกและกึ่งข้ามปี (annual – perennial) ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดเท่านั้น มีการเจริญเติบโตขนานไปกับพื้น ไม่เจริญในแนวตั้ง เมื่อโตเต็มที่มีความสูงเฉลี่ยไม่เกิน 75 เซนติเมตร เป็นพืชที่ดูแลง่าย ไม่พบโรคและแมลงรบกวน เมล็ดไมยราบไร้หนามมีขนาดเล็กมาก (1,000 เมล็ด มีน้ำหนักเพียง 4.3 กรัม) ผลิตเมล็ดได้ครั้งละปริมาณมาก ๆ และผลิตได้ทุกปี นอกจากนั้นเมล็ดยังมีการพักตัว (dormancy or rest period) ดังนั้น จึงสามารถสร้างคลังเมล็ดไมยราบไร้หนามในดินได้ ทำให้ไม่ต้องปลูกใหม่อีก
           ผลจากการทดลองของศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ เมื่อนำไมยราบไร้หนามปลูกร่วมกับข้าวโพด ทำให้มีผลผลิตเพิ่มเป็นเท่าตัว ให้ต้นและใบเป็นปุ๋ยพืชสดมากถึง 10 ตันต่อเฮกแตร์ ซึ่งจะช่วยปรับปรุงสมบัติทางเคมีของดิน โดยเพิ่มอินทรียวัตถุในดินจาก 1.21 เป็น 2.64 เปอร์เซ็นต์ ช่วยปรับปรุงคุณสมบัติทางกายภาพของดิน โดยเพิ่มสัดส่วนของช่องอากาศในดินจาก 17.3 เป็น 26.8 เปอร์เซ็นต์ ทำให้ดินร่วนซุย โดยลดความหนาแน่นของดิน และเพิ่มความสามารถในการอุ้มน้ำของดิน


ดอกไมยราบไร้หนาม

ฝักไมยราบไร้หนาม
สุขุม โชติช่วงมณีรัตน์
ศูนย์วิจัยข้าวโพดและข้าวฟ่างแห่งชาติ สถาบันอินทรีจันทรสถิตย์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
โทร. 0-4436-1770-4