เมื่อนึกถึงกล้วยทุกคนจะนึกถึงได้ไม่กี่ชนิด ได้แก่ กล้วยน้ำว้า กล้วยหอมทอง กล้วยไข่ กล้วยเล็บมือนาง เป็นต้น แทบจะทุกคนต้องเคยรับประทานกล้วยน้ำว้ามาตั้งแต่เด็ก และมีกล้วยหอมทอง กล้วยไข่ เป็นผลไม้ในบางมื้อหลังอาหาร และยังได้รับประทานกล้วยที่แปรรูปเป็นอาหารคาวหวานอีกมากมายเช่น กล้วยบวชชี กล้วยเชื่อม กล้วยฉาบ กล้วยแขก ขนมกล้วย ข้าวต้มมัด กล้วยปิ้ง กล้วยกวน แกงกล้วย แกงปลีกล้วย แกงหยวกกล้วย ยำปลีกล้วย และอื่นๆอีกมากมาย แต่ใครจะรู้บ้างว่าแท้จริงแล้วกล้วยบ้านเรามีเป็นร้อยชนิดและนำมาทำเป็นอาหารได้อร่อยไม่แพ้กล้วยทั้งสามชนิดข้างต้นเลยหรือบางที่อาจจะอร่อยกว่าด้วยซ้ำไป
จากการที่สถานีวิจัยปากช่องได้รวบรวมพันธุ์กล้วยไว้กว่าร้อยชนิดจึงได้ทดลองนำกล้วยชนิดต่างๆมาแปรรูปด้วยวิธีง่ายๆที่เราทำกันอยู่ พบว่าการเลือกชนิดกล้วยให้เหมาะสมกับการแปรรูปจะทำให้ได้ผลิตภัณฑ์กล้วยที่อร่อยมากขึ้นโดยไม่ต้องไปดัดแปลงวิธีการให้ยุ่งยากอะไร เช่น งานทดลองทำกล้วยทอดกรอบ(กล้วยฉาบ) จากเดิมใช้กล้วยน้ำว้า กล้วยหักมุก พบว่า การใช้กล้วยหอมเขียวซึ่งไม่นิยมบริโภคผลสุกกัน แต่นำมาทำกล้วยทอดกรอบได้อร่อยไม่แพ้มันฝรั่งและได้ปริมาณการผลิตสูงเพราะผลผลิตต่อเครือสูงผู้บริโภคชอบมาก ส่วนกล้วยน้ำว้า อยู่ในอันดับความชอบสุดท้าย(กัลยาณีและคณะ, 2541) การทดลองทำกล้วยกวนแบบไม่ใช้น้ำตาลแต่ดัดแปลงผสมผสานเนื้อกล้วยที่มีความหวานสูงเข้าไปและใช้เนื้อกล้วยที่มีปริมาณแป้งมากเป็นตัวผสาน     

        จากที่เคยรับประทานแต่กล้วยน้ำว้ากวนที่เหนียวหนึบ หวานแสบคอ ลองมาทำสูตรที่ได้จากการทดลองนี้ เป็นการทำกล้วยหอมหรือกล้วยไข่กวน โดยการใช้กล้วยหอมหรือกล้วยไข่ สองส่วนผสมกล้วยน้ำว้าหนึ่งส่วนกวนเข้าด้วยกัน ต้องการความหอมมันเพิ่มกะทิหนึ่งกิโลกรัมและเกลือป่น 10 กรัม ถ้าต้องการความเหนียวนุ่มใส่แบะแซ 2 กิโลกรัม จะได้กล้วยกวนที่หอม หวานมันอร่อยไม่ติดฟันไม่หวานแสบคอ (กัลยาณีและคณะ,2549)

            นอกจากนี้กล้วยชนิดอื่นๆในบ้านเรายังนำมาบริโภคสดและแปรรูปได้อร่อย เช่น กล้วยนางพญาหรือกล้วยนางญาทางภาคใต้ผลดิบแก่จัดนำมาทำกล้วยทอดกรอบได้อร่อยและมีสีเหลืองสวย เมื่อกล้วยเริ่มสุกห่ามนำมาเชื่อมอร่อยมากเนื้อสีเหลืองทองเหนียวนุ่ม เมื่อสุกกำลังพอดีนำมารับประทานเป็นผลไม้เนื้อมีสีเหลืองอมส้มเล็กน้อยไม่หวานจัด มีกลิ่มหอมอ่อนๆ คล้ายกล้วยหอมแต่เนื้อฟูกว่า หากเริ่มงอมนำมาทำกล้วยทอด(กล้วยแขก)อร่อยอย่าบอกใครหวานหอมเหนียวนุ่มทางใต้จะขึ้นชื่อมากและราคาขายแพงกว่ากล้วยน้ำว้าทอด ถ้างอมจัดนำไปทำข้าวต้มมัดจะได้ข้าวต้มมัดไส้สีเหลืองทองหวานหอมต่างจากน้ำว้า นอกจากกล้วยนางพญาแล้ว ยังได้ทดลองนำกล้วยอื่นๆมาแปรรูปและได้ความเหมาะสมต่างกันเช่น

             นอกจากจะเป็นอาหารทางกายที่อร่อยมีคุณค่าทางอาหารสูงแล้วยังเป็นอาหารทางใจ ให้ความสวยงามสดชื่น และร่มรื่นเย็นใจจากลักษณะดอกใบที่มีสีสรรสวยงาม เช่น กล้วยบัวต่างๆ ที่มีลักษณะดอกชูตั้งขึ้นคล้ายดอกบัว ทรงต้นไม่ใหญ่ไว้กอได้ ใบเรียวเล็กกว่ากล้วยธรรมดาทั่วไป มีหลายสี เช่น ดอกสีชมพูอ่อนทรงดอกเรียวแหลม ดอกสีชมพูเข้มทรงดอกอ้วนป้อมคล้ายบัวหลวง ดอกสีแดง ดอกสีส้ม ดอกสีม่วงเข้มผลสีม่วง ดอกสีม่วงอ่อน(รุ่งอรุณ) เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีกล้วยป่าที่มีปลีสีเหลืองอมเขียวใบเรียวยาวตั้งขึ้นสวยงาม กล้วยโทนหรือกล้วยนวลที่มีทรงต้นคล้ายปาล์มขวดไม่มีหน่อ ทรงดอกห้อยลงมาเปิดดอกเป็นชั้นๆสีเขียวอ่อน ปลีมีสีเขียว กล้วยผาหรือกล้วยครก ทรงต้นใหญ่ใบชี้ขึ้นไม่มีหน่อ ช่อดอกใหญ่ ตั้งขึ้นมีทั้งสีแดงและสีเขียว กล้วยเลือดหรือกล้วยเสือพรานและกล้วยแดงอ่างขาง แดงฮาวาย ที่มีลักษณะใบเด่นเพราะมีปะ ปื้นเป็นสีแดงเข้มบนพื้นใบด้านบน ส่วนท้องใบล่างเป็นสีแดงทั้งผืน และที่สวยแปลกโดดเด่นเห็นจะได้แก่กล้วยคุณหมิง ที่มีทรงต้นคล้ายปาล์มขวดขนาดเล็ก ลำต้นสูงไม่เกิน1.5 เมตร ใบเรียวคล้ายปีกนกตั้งขึ้น ลำต้นสีเขียวมีนวล ออกดอกเพียงโผล่พ้นลำต้น ดอกมีสีเหลืองสดใสดอกใหญ่คล้ายดอกบัวเปิดกลีบซ้อนเป็นชั้นสวยงามมีอายุดอกอย่างน้อย 45 วัน และที่สำคัญหากมีหน่อเกิดขึ้นหน่อนั้นจะออกดอกพร้อมต้นแม่ทำให้ทั้งกอมีดอกใหญ่ดอกเล็กสวยงามน่ารักมาก ซึ่งได้ศึกษาทำการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อจนถึงออกปลูกได้สำเร็จแล้ว (พินิจและคณะ, 2549) กล้วยเหล่านี้ให้ความสวยงามทั้งในการจัดสวน จัดแจกันในบ้าน ดัดแปลงทำภาชนะ สิ่งประดิษฐ์ เป็นที่ชื่นตาชื่นใจและยังทำให้สิ่งแวดล้อมรอบตัวเราดีขึ้นด้วย
            หากสนใจในเรื่องของกล้วยพันธุ์ต่างๆสามารถรับคำปรึกษาและแลกเปลี่ยนความรู้กันได้ ติดต่อได้ที่ อ.กัลยาณี สุวิทวัสและอ.พินิจ กรินท์ธัญญกิจ (กล้วยคุณหมิง) สถานีวิจัยปากช่อง สถาบันอินทรีจันทรสถิตย์ฯ ม.เกษตรศาสตร์ อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา 30130 โทร. 044-311-796 ในวันและเวลาราชการ