การศึกษายาซัลฟาไดเมทท็อกซิน และไตรเมทโธพริม การดูดซึม และระยะปลอดในกุ้งกุลาดำ
(Penaeus monodon) โดยการผสมยาลงในอาหาร
Absorption and residue depletion of sulfadimethoxine and trimetoprim in tiger shrimp, Penaeus monodon, following medicated feed treatment

          

          ตามที่ได้มีการศึกษาการฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อและการป้อนยาซัลฟาไดเมทท็อกซิน และไตรเมทโธพริม (SDM-TMP) ในอัตราส่วน 5:1 ในกุ้งกุลาดำ ยาไตรเมทโธพริมมีอัตราการดูดซึมน้อยหลังจากป้อนยา ซึ่งจุดประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อศึกษาอัตราการดูดซึมและการตกค้างของยาซัลฟาไดเมท ท็อกซิน และไตรเมทโธพริม (SDM-TMP) โดยการผสมยาลงในอาหาร

ผลการทดลอง
          ความเข้มข้นของยาตรวจพบในชั่วโมงที่ 4 และ 24 ซึ่งความเข้มข้นของยาซัลฟาไดเมทท็อกซินพบในช่วง 0.5-1.90 มก./กก. 0.60-1.90 มก./กก. และ 0.80-2.0 มก./กก. และความเข้มข้นของยาไตรเมทโธพริมพบในช่วง 0.04 มก./กก. จนกระทั่งตรวจไม่พบ และ 0.04 มก./กก. จนกระทั่งตรวจไม่พบ และ 0.07-0.19 มก./กก.ทำการศึกษาโดยผสมยาลงในอาหาร ซึ่งขนาดยาที่ใช้คือ 30 50 และ 100 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว ตามลำดับ ยาซัลฟาไดเมทท็อกซินตกค้างในเนื้อกุ้งที่ระดับต่ำกว่า 0.01 มก./กก. เป็นเวลา 28-36 วันหลังจากหยุดให้ยา ในขณะที่ยาไตรเมธโธพริมตกค้างที่ระดับต่ำกว่า 0.05 มก./กก. (LOQ) ทุกตัวอย่าง และทุกขนาดยาที่ทำการศึกษา การเพิ่มขนาดยาจาก 50 มก./กก.เป็น 100 มก./กก.ไม่ได้เพิ่มการดูดซึมของยา จนถึงระดับที่จะให้ผลในการรักษาโรค กุ้งจะปฏิเสธการกินอาหารหลังให้ 2 วัน อัตราส่วนของยาซัลฟาไดเมทท็อกซิน และไตรเมธโธพริมในช่วง 5 วันที่ทำการศึกษาโดยการให้ยาโดยผสมยาลงในอาหาร สรุปดังตาราง

ตารางแสดงความเข้มข้นของยาซัลฟาไดเมทท็อกซิน และไตรเมธโธพริมในช่วง 5 วันที่ทำการศึกษาโดยการผสมยาลงในอาหาร

 

วิจารณ์ผลการทดลอง
          จากผลการทดลองพบว่าการเพิ่มขนาดยาจาก 50 มก./กก.เป็น 100 มก./กก.ไม่ได้เพิ่มการดูดซึมของยาจนถึงระดับที่จะให้ผลในการรักษาโรค กุ้งจะปฏิเสธการกินอาหารหลังให้ยาผสมอาหาร 2 วัน อัตราการดูดซึมของยาที่ขนาด 50 มก./กก. พบว่ามีระดับต่ำอาจเนื่องมาจากยาซัลฟาไดเมทท็อกซิน และ ไตรเมทโธพริมละลายได้น้อยในทางเดินอาหารของกุ้ง (2) ดังนั้นระยะหยุดยาที่ควรแนะนำสำหรับยาซัลฟาไดเมทท็อกซินที่ใช้ร่วมกับไตรเมทโธพริมในกุ้งกุลดำไม่ควรน้อยกว่า 35 วัน


พิบูล ไชยอนันต์1มาลินี ลิ้มโภคา2, กุลวรา แสงรุ่งเรือง3, ชัยณรงค์ สกุลแถว1 , ดลฤดี ครุฑเกิด1, บัณฑิต มังกิจ1, สุจิรา มะลิ3 และ กนกวรรณ บางน้อย2
1 คณะเทคนิคการสัตวแพทย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
2 คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
3ศูนย์ศึกษาการพัฒนาการประมงอ่าวคุ้งกระเบน จังหวัดจันทบุรี กรมประมง
โทร 0-2579-8574 ต่อ 306