ในปัจจุบันการเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามได้รับความนิยมจากผู้ที่ชื่นชอบเป็นอย่างมาก
เนื่องจากสัตว์ทะเลหลายชนิดมีรูปร่างแปลกตา สีสันสดสวย รวมถึงพฤติกรรมที่น่าสนใจอีกมากมายหลายชนิด
สัตว์ทะเลสวยงามที่ได้รับความนิยมเลี้ยงเช่นปลาทะเลตามแนวปะการัง ดอกไม้ทะเล
ปะการัง ฯลฯ การเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามเป็นการเลี้ยงที่มีค่าใช้จ่ายสูงมาก
เนื่องจากสัตว์ทะเลสวยงามเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีราคาแพงและเลี้ยงค่อนข้างยาก
ส่วนสัตว์ทะเลดังกล่าวที่นำมาเลี้ยงหรือเพื่อจำหน่ายนั้นมักเป็นสัตว์ทะเลที่ได้จากการจับจากธรรมชาติเสียเป็นส่วนใหญ่
ดังนั้นการศึกษาเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามในเชิงพาณิชย์
มีจุดประสงค์เพื่อหวังให้เทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามได้พัฒนาสู่การขยายพันธุ์ในเชิงพาณิชย์
ทั้งนี้เพื่อทดแทนการจับจากธรรมชาติ ซึ่งเป็นการจัดการทรัพยากรธรรมชาติเพื่อให้คงไว้แก่บุคคลรุ่นหลัง
อีกทั้งเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างแท้จริง
การเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามในปัจจุบัน
การเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามในปัจจุบันได้รับการพัฒนาเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเป็นอย่างมาก
โดยทั้งหน่วยงานของรัฐบาลและฟาร์มของเอกชลประสพความสำเร็จในการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามบางชนิด
สัตว์ทะเลสวยงามที่สามารถเพาะพันธุ์ได้ส่วนใหญ่เป็น สัตว์ที่ได้รับความนิยมจากผู้เลี้ยงเป็นอย่างมาก
เช่น ปลาการ์ตูน, ม้าน้ำ, หอยมือเสือ, ปะการัง, เห็ดทะเล เป็นต้น
แต่ดัวยเหตุผลหลายประการทำให้สัตว์ทะเลสวยงามดังกล่าวไม่สามารถผลิตเพื่อจำหน่ายตามความต้องการของผู้เลี้ยงสัตว์ทะเลทั้งหมดได้
ดังนั้นจึงควรหาแนวทางแก้ไขเพื่อผลิตสัตว์ทะเลจากการเพาะเลี้ยง เพื่อทดแทนการจับจากธรรมชาติ
และพัฒนาการเพาะเลี้ยงเพื่อให้เป็นสัตว์เศรษฐกิจต่อไป ตัวอย่างสัตว์ทะเลที่สามารถเพาะเลี้ยงได้ในปัจจุบันคือ
ปลาการ์ตูนเป็นปลาทะเลอีกชนิดหนึ่งที่ประสบความสำเร็จในการเพาะเลี้ยง
ในปัจจุบันมีฟาร์มเพาะเลี้ยงของเอกชลสามารถผลิตลูกพันธุ์ปลาการ์ตูนเข้าสู่ตลาดปลาสวยงาม
ลูกพันธุ์ปลาการ์ตูนที่ได้จากการเพาะพันธุ์เป็นลูกปลาที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
เพราะเป็นปลาที่ไม่ได้ถูกจับมาจากธรรมชาติ สามารถมีผลผลิตที่แน่นอนในทุกฤดูกาล
เป็นปลาที่แข็งแรงทนทานการเปลี่ยนแปลงในสถานที่เลี้ยง นอกจากนั้นจากการสังเกตยังพบว่าปลาการ์ตูนที่ได้จากการเพาะพันธุ์ยังมีสีสันและลวดลายที่แปลกซึ่งไม่พบในธรรมชาติ
เหมาะสำหรับพัฒนาให้เกิดสายพันธุ์ใหม่ๆ
หอยมือเสือ (Giant clam) เป็นหอยในกลุ่มหอยสองฝาที่มีขนาดใหญ่ที่สุด
ในทะเลไทยพบหอยมือเสืออยู่ทั้งในอ่าวไทยและทะเลอันดามัน ปัจจุบันศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงชายฝั่งประจวบคีรีขันธ์ประสพความสำเร็จทางด้านการเพาะพันธุ์หอยมือเสือตังแต่
พ.ศ. 2536 สามารถผลิตลูกพันธุ์หอยมือเสือได้เป็นจำนวนมาก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำชนิดนี้
แต่ยังไม่มีการส่งเสริมให้แก่ผู้ที่สนใจนำข้อมูลทางวิชาการเหล่านี้ไปใช้ประโยชน์
เพราะหอยมือเสือเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
เห็ดทะเลเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
รูปร่างคล้ายเห็ด นักชีววิทยาทางทะเลจัดเห็ดทะเลไว้ในไฟลัมเดียวกับสัตว์พวกปะการังและดอกไม้ทะเล
ในประเทศไทยการศึกษาความหลากหลายและชีววิทยาของเห็ดทะเลมีอยู่น้อยมาก
การขยายพันธุ์เห็ดทะเลนั้นสามารถทำได้ในตู้เลี้ยงปลา เพราะเห็ดทะเลเป็นสัตว์ที่สามารถขยายพันธุ์ด้วยวิธีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
การเจริญเติบโตของเห็ดทะเลนั้นใช้เวลาไม่นานเมื่อเปรียบเทียบกับสัตว์ในกลุ่ม
Cnidarians ด้วยกัน
ปะการังเป็นสัตว์อีกชนิดหนึ่งที่เป็นที่นิยมเลี้ยงเป็นอย่างมาก
การขยายพันธุ์ปะการังสามารถทำได้โดยง่ายด้วยการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
เช่น วิธีปักชำ และแตกหน่อ เช่นเดียวกับต้นไม้ แต่การเจริญเติบโตของปะกังค่อนข้างช้า
จึงทำให้การขยายพันธุ์ต้องใช้เวลาค่อนข้างนาน
อย่างไรก็ตามปะการังเป็นสัตว์คุ้มครองเช่นเดียวกับหอยมือเสือ จึงทำการเลี้ยงปะการังเป็นสิ่งที่ผิดกฎหมาย
ปัญหาเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงาม
1.ข้อมูลการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามยังมีข้อมูลอยู่น้อยมาก ขาดการศึกษาอย่างต่อเนื่อง
จึงทำให้มีข้อมูลการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลสวยงามเพียงบางชนิดเท่านั้น
2.สัตว์ทะเลสวยงามส่วนมากเป็นสัตว์ที่มีการเจริญเติบโตช้า จึงทำให้ต้นทุนในการผลิตสัตว์ทะเลสวยงามดังกล่าวสูงมากเมื่อเปรียบเทียบกับสัตว์ทะเลสวยงามที่ได้จากการจับ
3.สัตว์ทะเลสวยงามหลายชนิดเป็นสัตว์คุ้มครองตาม พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า
พ.ศ. 2535 จึงทำให้หน่วยงานของเอกชลไม่สามารถครอบครองหรือขยายพันธุ์สัตว์ทะเลบางชนิดได้
ส่วนหน่วยงานราชการสามารถศึกษาข้อมูลได้เพียงประโยชน์ทางวิชาการเท่านั้น
4.หน่วยงานเอกชลมีความสนใจในการเพาะพันธุ์สัตว์ทะเลสวยงามที่เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองหลายชนิดแต่ขาดการร้องขอเพื่อทำการขยายพันธุ์
เนื่องจากเป็นกระบวนการที่ยาก และไม่มีความเข้าใจในพระราชบัญญัติดังกล่าว
|