ผลของการออกกำลังกายในน้ำที่มีต่อการเคลื่อนไหวของข้อเข่าในผู้ป่วยหญิงที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม
Effects of Aquatic Exercise upon Movement of
knee in Female Patients with Osteoarthritis of the Knee
ราตรี เรืองไทย กนกทิพย์ สว่างใจธรรม และ วัลลีย์ ภัทโรภาส
คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

            การเคลื่อนไหวของข้อต่อ กระดูก กล้ามเนื้อ ทำให้ร่างกายมีการเคลื่อนไหวไปในทิศทางต่างๆตามความต้องการ การใช้งานอยู่ตลอดเวลาในบางครั้งอาจจะมากเกินไปและไม่ถูกสุขลักษณะ ไม่ถูกวิธีหรือขาดการดูแล ทำให้เกิดการหดเกร็ง สึกหรอ อักเสบของกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น ข้อต่อและกระดูก จนเกิดอาการปวดตามมาได้และทุกครั้งที่มีอาการก็จะรบกวนการทำงาน หรือแม้กระทั่งช่วงเวลาการพักผ่อน

            การบำบัดรักษาด้วยวิธีการใดๆ ก็ตามจำเป็นจะต้องให้ร่วมกับการออกกำลังกายเพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพทางกายของผู้ป่วยไว้ การออกกำลังกายในผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม มีผู้แนะนำไว้หลายวิธีการด้วยกัน เพื่อช่วยเพิ่มช่วงการเคลื่อนไหวของข้อเข่าเสื่อม เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ลดอาการปวด จากคุณสมบัติของน้ำที่ช่วยลดแรงกระแทก แรงดันใต้น้ำทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น และมีแรงต้านทานทุกทิศทาง ดังนั้นการออกกำลังกายในน้ำน่าจะเป็นอีกวิธีการหนึ่งที่ช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางกายและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม

           การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการออกกำลังกายในน้ำที่มีต่อช่วงการเคลื่อนไหวและประสิทธิภาพในการทำกิจวัตรประจำวันในผู้ป่วยหญิงที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมจำนวน 20 คน แบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็น 2 กลุ่มโดยวิธีจัดเข้ากลุ่มอย่างง่าย กลุ่มทดลองจำนวน 10 คนได้รับโปรแกรมการออกกำลังกายในน้ำและกลุ่มควบคุมจำนวน 10 คน ได้รับโปรแกรมกายภาพบำบัดที่บ้าน ทำการทดลองเป็นเวลา 4 สัปดาห์โดยเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการออกกำลังกายในน้ำและกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมกายภาพบำบัดที่บ้าน โดยทั้งสองกลุ่มได้รับการวัดช่วงการเคลื่อนไหวของข้อเข่าด้วย goniometer และทำแบบประเมินประสิทธิภาพในการทำกิจวัตรประจำวันด้วย modified WOMAC scale ก่อนการทดลองและภายหลังการทดลอง 4 สัปดาห์

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมการออกกำลังกายในน้ำ มีช่วงการเคลื่อนไหวเพิ่มขึ้น 11.4+6.72 องศา และประสิทธิภาพในการทำกิจวัตรประจำวันเพิ่มขึ้น 34.9+10.58 แตกต่างจากก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกัน เมื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงหลังการทดลองระหว่างกลุ่มพบว่าช่วงการเคลื่อนไหวของข้อเข่าไม่แตกต่างกัน ผลการวิจัยครั้งนี้สรุปว่าการออกกำลังกายในน้ำสามารถเพิ่มช่วงการเคลื่อนไหวของข้อ เข่าเสื่อม และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมได้

ตัวอย่างท่าการออกกำลังกายในน้ำตื้นระดับอกสำหรับผู้ที่มีอาการข้อเข่าเสื่อม

รูปที่ 1 ท่ายืนย่ำเท้า-ยกเข่าสูงอยู่กับที่
รูปที่ 2 ท่างอเข่า




รูปที่ 3 ท่าเตะขาขึ้น-เหยียดเข่า
รูปที่ 4 เตะขาตรงด้านข้าง
รูปที่ 5 แกว่งขาหน้า-หลัง