การวิจัยและพัฒนาสมุนไพรเพื่อความงาม สมุนไพรเพื่อต่อต้านโรคมะเร็ง เอดส์ เบาหวาน หัวใจ
และโรคเริม สมุนไพรเพื่อต่อต้านเชื้อไข้หวัดนก และทดแทนสารปฏิชีวนะในไก่
คณะผู้วิจัย หน่วยปฏิบัติการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ธรรมชาติและเคมีอินทรีย์สังเคราะห์ (NPOS)
และ ภาควิชาเเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
รายชื่อคณะผู้วิจัย --->  

             หน่วย NPOS คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ทำการวิจัยสมุนไพรหลายชนิด โดยเน้นที่จะไปใช้เป็นยาเสริมในการรักษาโรคต่าง ๆ ที่พบได้บ่อยในเมืองไทยหรือในโลก ได้แก่ โรคมะเร็ง โรคเอดส์ โรคเบาหวาน โรคหัวใจ เป็นต้น นอกจากนั้น สมุนไพรยังมีความสำคัญในทางด้านเครื่องสำอาง หน่วย NPOS จึงได้ทำวิจัยสมุนไพรที่สามารถนำไปใช้ในเครื่องสำอาง น้ำหอมและสุคนธบำบัด ซึ่งทำให้สมุนไพรนั้น ๆ มีมูลค่าเพิ่ม เนื่องจากมีข้อมูลทางวิชาการที่เสริมทำให้ใช้สมุนไพรได้ถูกต้อง
            ปัจจุบันได้มีไข้หวัดนกระบาดในไก่โดยเฉพาะในฤดูหนาว ซึ่งโรคนี้มีความน่ากลัวตรงที่สามารถติดต่อกับมนุษย์ได้ นอกจากนั้นแล้วการเลี้ยงไก่ได้มีการใช้สารปฏิชีวนะผสมกับอาหารไก่เพื่อให้ไก่กินป้องกันโรคและเติบโตเร็ว ซึ่งผลของการใส่สารปฏิชีวนะก็อาจจะทำให้ติดค้างในเนื้อไก่ และมีอันตรายต่อผู้บริโภคได้ ดังนั้น หน่วย NPOS ของเราจึงได้ทำวิจัยเพื่อใช้สมุนไพรผสมในอาหารไก่แทนสารปฏิชีวนะ และสามารถต่อต้านโรคหวัดนิวคาสเซิลและไข้หวัดนกได้
            นอกจากนั้น หน่วย NPOS ของเราก็มีความสามารถในการสังเคราะห์สารธรรมชาติที่สามารถออกฤทธิ์ได้ดี และพัฒนาโครงสร้างให้ออกฤทธิ์ดียิ่งขึ้น ดังนั้น หน่วยของเราจึงได้สังเคราะห์สารยับยั้งเซลล์มะเร็งได้ถึง 60 ชนิด และสังเคราะห์ยาแก้แพ้ แก้อักเสบ สารยับยั้งเชื้อเอดส์ สารรักษาโรคหัวใจ ยาฮอร์โมนต่าง ๆ ยาคุมกำเนิด และแม้กระทั่งการผลิตยาทามิฟลูที่ใช้ในการรักษาโรคไข้หวัดนกในมนุษย์
            สาเหตุที่ทำไมจึงต้องทำวิจัยสมุนไพรต่าง ๆ เนื่องจากว่าสมุนไพรชนิดเดียวกัน ถ้าปลูกในแหล่งที่ต่างกัน สิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน ก็จะทำให้การผลิตสารออกฤทธิ์ฯต่างกัน จึงทำให้ในหลาย ๆ ครั้งที่พบว่าการรับประทานสมุนไพรบางครั้งได้ผล บางครั้งไม่ได้ผล สารออกฤทธิ์ที่พืชสมุนไพรผลิตขึ้นและออกฤทธ์นั้นเป็นสารทุติยภูมิ (secondary metabolite) ซึ่งพืชจะผลิตต่างกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่ พันธุกรรม ชนิดของดิน ธาตุอาหารในดิน ภูมิอากาศ ปริมาณแสง การควบคุมศัตรูพืช เป็นต้น ดังนั้น จึงต้องมีความจำเป็นจะต้องสกัดและแยกสารให้บริสุทธิ์ พร้อมทั้งการทดสอบการออกฤทธิ์เพื่อให้ได้สารออกฤทธิ์ที่ใช้ควบคุมคุณภาพของสมุนไพรชนิดนั้นๆ
            สมุนไพรที่หน่วย NPOS ได้ทำวิจัยไปแล้วและที่กำลังทำวิจัยอยู่ คือ บอระเพ็ด ต้น สันโศก ขมิ้นชัน ย่านพาโหม ต้นเบาหวาน พลู เทียนกิ่ง ฟ้าทะลายโจร ราชดัด แพทชูลี เสม็ดขาว และสะเดา

งานวิจัยที่ได้ทำสำเร็จแล้ว และกำลังทำอยู่ ได้แก่

             บอระเพ็ด พบว่า มีสารออกฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดยับยั้งเซลล์มะเร็ง ยับยั้งเชื้อเอชไอวี 1 (โรคเอดส์) เพิ่มแรงบีบตัวกล้ามเนื้อหัวใจ โดยไม่เพิ่มอัตราการเต้นหัวใจ ซึ่งมีผลดีต่อหัวใจ และสามารถทราบวิธีที่วิเคราะห์สารออกฤทธิ์เหล่านี้ เพื่อควบคุมคุณภาพของบอระเพ็ดในการใช้เป็นยาเสริมในการรักษาโรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคมะเร็ง และโรคเอดส์ และพบว่าการใช้บอระเพ็ดผสมในอาหารไก่ ซึ่งดีกว่าการใช้สารปฏิชีวนะ โดยสามารถเพิ่มภูมิคุ้มกันและคลายเครียดในไก่ได้
            ต้นสันโศก พบ สารออกฤทธิ์ยับยั้งเชื้อเอชไอวี 1 ถึง 5 ชนิด และสามารถทราบวิธีที่วิเคราะห์สารออกฤทธิ์เหล่านี้ในการควบคุมคุณภาพของสันโศก


            ต้นเบาหวาน พบ สารออกฤทธิ์ที่ลดน้ำตาลในเลือดได้ ซึ่งสามารถใช้เป็นสารสำคัญในการควบคุมคุณภาพของต้นเบาหวานได้
ย่านพาโหม พบว่า มีสารออกฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัสโรคเริม และเชื้อโรคเอดส์ และทราบวิธีวิเคราะห์สารออกฤทธิ์เพื่อควบคุมคุณภาพในการใช้รักษาโรคเริม
            ฟ้าทะลายโจร พบว่า สามารถใช้ผสมในอาหารไก่แทนสารปฏิชีวนะ สามารถเพิ่มภูมิคุ้มกันในไก่ได้ดี


            พลู พบว่า ใบพลู มีสารออกฤทธิ์ที่ยับยั้งเชื้อรา และเชื้อแบคทีเรียได้ดี จึงเหมาะสมในการนำไปใช้ผสมในเครื่องสำอาง ทางหน่วย NPOS ได้นำสารสกัดพลูที่ได้วิเคราะห์สารออกฤทธิ์เพื่อควบคุมให้ได้มาตรฐานมาทำเป็นสบู่ NPOS ที่สามารถใช้ในการป้องกันและรักษาสิวได้ดี (ซึ่งมีจำหน่ายในราคาถูก)
            ขมิ้นชัน พบว่า มีสารออกฤทธิ์ที่สามารถต้านอนุมูลอิสระ ยับยั้งเชื้อราและแบคทีเรียบางชนิด จับแสง UV ได้ ยับยั้งเอนไซม์โทโรซิเนส ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่สร้างเม็ดสี สารสกัดขมิ้นชัน จึงมีความเหมาะสมในการนำมาทำสบู่ หน่วย NPOS ของเราได้ทำสบู่ NPOS ที่มีสารสกัดขมิ้นชันอยู่ ทำให้สบู่มีคุณภาพในการป้องกันรักษาผิวให้ผ่องและขาวขึ้น โดยมีจำหน่ายในราคาถูก


            นอกจากนั้น หน่วย NPOS ของเรา ยังได้มีการพัฒนาการสกัดสารเคอคูมินอยด์ให้มีปริมาณสูงจากขมิ้นชัน เพื่อจะได้นำไปสู่อุตสาหกรรมได้ และการเปลี่ยนสารเคอร์คูมินอยด์เป็นสารเตตระไฮโดรเคอร์คูมินอยด์ (ทีเอชซี, THCs) ซึ่งเป็นสารที่ออกฤทธิ์ต่าง ๆ ดังที่ได้กล่าวไว้ดีกว่า และเนื่องจากมีสีขาว จึงทำให้มีความเหมาะสมในการผสมในเครื่องสำอางโดยเฉพาะ ครีมทาหน้า ซึ่งเรียกกันว่า ครีมหน้าเด้ง หน่วย NPOS ของเราได้ผลิตครีม NPOS ซึ่งมีส่วนของสารออกฤทธิ์นี้ โดยครีมนี้จะทำให้ลดริ้วรอยผิวผ่องและขาวขึ้น และอ่อนกว่าวัย โดยไม่มีอาการแพ้ ซึ่งมีจำหน่ายในราคาถูกเกินคุ้มค่า
            แพทชูลี หน่วยวิจัย NPOS ได้ร่วมกับสถาบันผลิตผลเกษตรฯ ทำการสกัดแพทชูลีในแบบต่าง ๆ ที่ได้ทั้งน้ำมันแพทชูลี และสารสกัดแพทชูลี ซึ่งใช้เป็นสุคนธบำบัดได้ดี และยังนำไปทำเป็นส่วนผสมในสบู่ชนิดต่าง ๆ และธูปหอม และธูปไล่ยุงได้ โดยพบสารหลักซึ่งเป็นสารออกฤทธิ์ที่สามารถใช้วิเคราะห์ เพื่อควบคุมคุณภาพของแพทชูลีได้
            เทียนกิ่ง พบสารออกฤทธิ์ที่ทำให้ติดสีผม และกระตุ้นเซลล์ผม ทำให้ผมไม่ร่วง ซึ่งสามารถนำไปเป็นส่วนผสมของแชมพูสระผม ยาย้อมผม เป็นต้น

 

             หน่วย NPOS ได้สังเคราะห์สารต้านมะเร็ง ได้นำสารต้นแบบมาจากทองพันชั่ง โดยพบว่ารากและใบทองพันชั่งมีสารออกฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งได้หลายชนิด สารที่สังเคราะห์ขึ้นเป็นสารใหม่ถึง 50 ชนิด ซึ่งอาจจะพัฒนาไปเป็นยารักษาโรคมะเร็งได้ ถ้ามีทุนสนับสนุน
            ได้ทำการสังเคราะห์สารต้านเอดส์หลายชนิด และยังสังเคราะห์ยาแก้แพ้ แก้อักเสบ ยาคุมกำเนิด ยาฮอร์โมน สารต้านมะเร็ง โดยเริ่มจากน้ำทิ้งป่านศรนารายณ์
            ขณะเดียวกัน กำลังทำการสังเคราะห์ทามิฟลูที่ใช้รักษาโรคไข้หวัดนกโดยเริ่มต้นจากน้ำตาล และกำลังสังเคราะห์สารที่ใช้รักษาโรคหัวใจ โดยมีสารต้นแบบจากบอระเพ็ด
            หน่วย NPOS ได้มีการตีพิมพ์ผลงานวิจัยและดำเนินการจดสิทธิบัตรทั้งหมด 12 ฉบับ
            หน่วย NPOS ได้ทำงานร่วมกับสถาบันต่าง ๆ ดังนี้ สถาบันผลิตผลเกษตรฯ คณะเกษตร คณะสัตวแพทย์ คณะประมง คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
            ฝ่ายสมุนไพร สถาบันมะเร็งแห่งชาติ


คณะผู้วิจัย รศ.ดร.บุญส่ง คงคาทิพย์ (หัวหน้าหน่วยฯ), รศ.ดร.งามผ่อง คงคาทิพย์, ดร. นราทิตต์ น้อยไม้,
คมกริช หาสิตะพันธ์, สุวรรณา จันคนา, คงเดช สวาสดิ์พันธ์, ชัชวาล พลอยสุข, สุธินี บุญอนันต์วงศ์, วัชราภรณ์ ทาหาร, นราธิป ประดิษฐ์ผล, พจมาลย์ บุญญถาวร, สุริยัน สุทธิประภา, อนงค์วรรณ สำอาง, คมสัณห์ อิ่มพันธ์แบน, ศุภณัฐ เขียวพันธุ์, เพ็ญธนา สมานพันธุ์, จันจิรา รุจิรวนิช, เอมอร ทองเป็นใหญ่, กิตติภูมิ ตั้งวงษ์ภิมุข, สาวิตรี โชติชัย,ชนายุทธ ลักษณะวีระ, สุพิชญา เอี่ยมสะอาด, ศศิธร เหล่ากาญจนา, ภาวิณี วิเชียรนุกูล, นิรดา ปิ่นพิภพ, อนุชิต ภานุมาสวิวัฒน์ และ ภานุพงศ์ แต่งอักษร

หน่วยงาน หน่วยปฏิบัติการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ธรรมชาติและเคมีอินทรีย์สังเคราะห์(NPOS) คณะวิทยาศาสตร์ มก.
ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์