การพัฒนาเทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อไผ่หมาจู๋ (Dendrocalamus
latiflorus Munro) |
ยุพา มงคลสุข1 วราลักษณ์ รักษ์แดง1 วิลาสินี กวีกิจธรรมกุล1
|
ไผ่หมาจู๋มีลักษณะเด่น
คือ หน่อมีรสหวาน เนื้อละเอียด มีเสี้ยนน้อย หน่อไม่แข็ง และไม่มีขนเหมือนไผ่ตง
เมื่อต้ม แล้วไม่เปื่อยยุ่ย ปอกเปลือกง่าย สามารถบริโภคได้เกือบทั้งหน่อ
เหมาะสำหรับเข้าโรงงานเพื่อบรรจุเป็นหน่อไม้กระป๋อง ปัจจุบันหน่อไผ่หมาจู๋เป็นที่ต้องการของตลาด
ประเทศจีนมีการส่งออกหน่อไม้แห้งและหน่อไม้กระป๋องไปยังประเทศ ญี่ปุ่น ในปี
2528 จำนวน 140,000 ตัน ไต้หวันส่งออก 40,000 ตัน เป็นมูลค่าถึง 40 ล้านเหรียญสหรัฐ
นอกจากนี้ยังเป็นที่ ต้องการของตลาดทั้งในยุโรป อเมริกา และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(รุ่งนภา, 2545)
นอกจากใช้หน่อเป็นอาหารแล้ว ลำยังสามารถใช้ในการก่อสร้าง ทำเฟอร์นิเจอร์ หรืองานจักสานต่าง ๆ ไผ่หมาจู๋จึงจัดเป็นไม้ไผ่ที่มีศักยภาพสูงในการ ส่งเสริมการปลูกเชิงพาณิชย์ การขยายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ โดยการใช้ตอ หรือเหง้า การปักชำลำ หรือข้อ การใช้กิ่ง แขนง ไม่เพียงพอต่อการปลูกเชิงพาณิชย์ อีกทั้งการขยายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศของไผ่เป็นการต่ออายุจากต้นพันธุ์เดิม ทำให้กล้าไผ่มีอายุการปลูกสั้นลง และเนื่องจากในสภาพธรรมชาติดอกไผ่หมาจู๋มีการผสมติดยาก ได้เมล็ดจำนวนน้อย ดังนั้นการใช้เทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อจะช่วยให้ผลิตต้นกล้าได้จำนวนมากในระยะเวลาอันสั้น เพียงพอต่อการขยาย พื้นที่ปลูกในอนาคต จากการสำรวจพื้นที่ปลูก
เก็บรวบรวมเมล็ดพันธุ์ และหน่อของไผ่หมาจู๋จากสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง สถานีเกษตร
หลวงปางดะ ไร่สาธิตแม่เหี๊ยะ รวมทั้งหน่อ และแขนงจากต้นพันธุ์ที่ปลูกบริเวณพื้นที่โรงเรือนอนุบาลกล้าไม้ของสถาบัน
ค้นคว้าและพัฒนาผลิตผลทางการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ได้ตัวอย่างเมล็ดพันธุ์ไผ่ 620 เมล็ด หน่อไผ่ 23 หน่อ และตาจากกิ่งแขนง 1,088
ตา พบว่าส่วนตาที่ได้จากหน่อ และส่วนตาข้างที่ได้จากแขนงมี การปนเปื้อนแบคทีเรีย
100 เปอร์เซ็นต์ และไม่สามารถเจริญเป็นต้นได้ เมื่อเพาะเลี้ยงเมล็ดบนอาหารสูตร
Murashige และSkoog (MS) พบว่าเมล็ดมีการงอก 4.03 เปอร์เซ็นต์ ได้ต้นกล้าปลอดเชื้อ
25 สายต้น (clone) |
1สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตผลทางการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร 1Kasetsart Agricultural and Agro-Industrial Product Improvement Institute, Kasetsart University |