การพัฒนาและจัดการแหล่งพลอยแพร่ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์


พรสวาท วัฒนกูล1, วีระศักดิ์ อุดมโชค1, อภิชาต ลำจวน1, ดีเซลล์ สวนบุรี1,
เชนทร์ ไกรสิทธิพงศ์1 , ดรรชนี เอมพันธ์2, สุรเชษฎ์ เชษฐมาส2,
สามัคคี บุญยะวัฒน์2, ฉลองชัย แบบประเสริฐ3,
มณฑาทิพย์ ยุ่นฉลาด4 และ โกศล สุวรรณกูฎ5


      โครงการวิจัยนี้เป็นตัวอย่างแรกที่นำเอาทรัพยากรธรณีท้องถิ่นมาบูรณาการกับการเกษตรและการจัดการการท่องเที่ยว โดยผสมผสานกับภูมิปัญญา และศักยภาพของชุมชนท้องถิ่น ในลักษณะการวิจัยเชิงปฎิบัติการ 3 ฝ่าย ระหว่างมหาวิทยาลัย ชุมชน และองค์การบริหารส่วนตำบลไทรย้อย โดยมีชาวบ้านนำที่ดินมารวมกันประมาณ 45 ไร่ เพื่อจัดทำเป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่ประกอบด้วยนิทรรศการด้านธรณีวิทยา การแสดงการร่อนแร่ การเรียนรู้เรื่องดิน น้ำ และอากาศ สวนเกษตร เส้นทางศึกษาธรรมชาติด้วยจักรยาน และที่พักแรมตามวิถีชีวิตแบบชาวบ้าน โครงการวิจัยได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านต่าง ๆ แก่ชุมชน เพื่อให้สามารถบริหารจัดการแหล่งพลอยของตนให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวด้านธรณี-เกษตรเชิงอนุรักษ์ได้ ทั้งยังเป็นแหล่งสร้างงานที่มีการกระจายรายได้สู่ท้องถิ่นอย่างสม่ำเสมอส่งผลให้ชุมชนสามารถเลี้ยงตัวเองได้อย่างยั่งยืน

      โครงการวิจัยได้ดำเนินการไปได้ด้วยดีจนเป็นรูปธรรมในระดับหนึ่ง และมีการปรับปรุงยุทธศาสตร์ของโครงการตลอดมาเพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ รวมทั้งนำผู้เชี่ยวชาญหลายฝ่ายในมหาวิทยาลัยมาร่วมถ่ายทอดเทคโนโลยี เพื่อปรับทิศทางของโครงการให้สู่ความสำเร็จในรูปการจัดการให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ โดยใช้ทรัพยากรการเกษตร ธรณีวิทยา และการมีส่วนร่วมของชุมชนเป็นจุดขาย ทั้งนี้เพื่อให้รูปแบบการจัดการดังกล่าวสามารถเป็นตัวอย่าง และนำร่องสำหรับท้องถิ่นอื่นๆ ในประเทศต่อไป

                                       
                         ภาพที่ 1 หลุมขุดพลอยโบราณ                              ภาพที่ 2 กิจกรรมการร่อนแร่
                                                    
                    ภาพที่ 3 การอบรมการทำปุ๋ยชีวภาพ                        ภาพที่ 4 สวนเกษตรปลอดสารพิษ

 


1ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
2
ภาควิชาอนุรักษวิทยา คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
3
ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
4
สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
5
ภาควิชาออกแบบผลิตภัณฑ์ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร