งาขาวฝักไม่แตกพันธุ์ซีพลัส 1
วาสนา วงษ์ใหญ่
ภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ปัจจุบันพื้นที่ปลูกงาของเกษตรกรส่วนมากจะมีขนาดเล็กทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ
เนื่องจากไม่สามารถนำเครื่องเก็บเกี่ยวมาใช้ได้ เพราะพันธุ์งาที่ปลูกเป็นการค้าทั่วโลกเกือบทั้งหมดเป็นพันธุ์ฝักแตก
(shattering) เมื่อสุกแก่ทำให้เมล็ดร่วง นอกจากนี้งาเป็นพืชที่มีการเจริญเติบโตแบบทอดยอด
(indeterminate growth) การสุกแก่ของฝักงาไม่พร้อมกัน ฝักจะทยอยสุกแก่จากโคนต้นขึ้นไปสู่ฝักที่อยู่ส่วนปลายลำต้น
การสูญเสียผลผลิตของงาเนื่องจากการร่วงของเมล็ดเพราะฝักแตกมีมากกว่า 60 เปอร์เซ็นต์
(Bolye และ Oemake, 1995) ดังนั้น การปรับปรุงพันธุ์งาเพื่อลดการร่วงของเมล็ดจากฝักหรือฝักต้านทานการแตก
(shatter resistance) หรือฝักไม่แตก (non - shattering) เป็นแนวทางหนึ่งในการเพิ่มผลผลิตงาต่อพื้นที่และสามารถปลูกงาในพื้นที่ขนาดใหญ่ได้
เพราะสามารถนำเครื่องเก็บเกี่ยวมาใช้ได้ และยังเป็นการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงานเกษตรที่จะมีมากขึ้นโครงการปรับปรุงพันธุ์งา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้พัฒนาพันธุ์งาฝักไม่แตกพันธุ์ซีพลัส 1 ได้ในปี 2546 งาขาวพันธุ์ซีพลัส 1 เป็นพันธุ์งาที่ได้จากการปรับปรุงพันธุ์และคัดเลือกด้วยวิธีจดประวัติจากคู่ผสม KUds6111 x S20 สายพันธุ์ KUds6111 เป็นสายพันธุ์ที่มีลักษณะฝักชะลอการแตกหลังสุกแก่ (delayed shattering) ของโครงการฯ สายพันธุ์ S20 มีลักษณะฝักต้านทานการแตกของบริษัท Sesaco Corporation ประเทศสหรัฐอเมริกา จากผลการคัดเลือกลักษณะทางเกษตร เช่น อายุเก็บเกี่ยว จำนวนฝักต่อต้น สีและขนาดของเมล็ด ผลผลิตต่อไร่ ได้คัดเลือกสายพันธุ์ KUds6111/S20 3 1 5 (KUsr6662) ต่อมาให้ชื่อว่า พันธุ์ซีพลัส 1
ลักษณะเด่นของงาขาวพันธุ์ซีพลัส 1 คือ เมื่อสุกแก่ฝักไม่แตก เมื่อฝักแห้งเมล็ดไม่ติดแน่นกับแกนกลางฝัก (placenta) เขย่าฝักจะได้ยินเสียงเมล็ด เมื่อกะเทาะเมล็ดด้วยเครื่องนวดข้าว ข้าวโพด หรือ ถั่วเหลือง เมล็ดจะออกจากฝักง่าย เปลือกหุ้มเมล็ดไม่เสียหาย เมล็ดมีสีขาวขนาดใหญ่ รสชาติอร่อย ต้นงาที่ สุกแก่แล้วถ้าเก็บไว้นานประมาณ 6 เดือน ปลายฝักจะเริ่มแยกจากกัน
ลักษณะประจำพันธุ์
| อายุวันออกดอก | 36 วัน |
| ช่วงการออกดอก | 30 วัน |
| อายุเก็บเกี่ยว | 98 วัน |
| ความสูง | 118-125 ซม. |
| ทรงต้น แตกกิ่ง | จำนวน 2 4 กิ่ง |
| จำนวนฝักต่อต้น | 59-65 ฝัก |
| ลักษณะฝัก | 2 คาร์เพล (bicarpellate) |
| การเรียงของฝัก | แบบตรงข้ามและเวียนสลับรอบลำต้น |
| จำนวนฝักต่อมุมใบ | 1 ฝักต่อมุมใบ |
| น้ำหนัก 1000 เมล็ด | 3.40 กรัม |
| ผลผลิต | 245 กก./ไร่ |
| สีเมล็ด | สีขาว |
| ปริมาณน้ำมัน | 48.66 % (Soxhlet method) |
| เซซามิน (sesamin) | 3949.91 มก./กก. |
| เซซาโมลิน (sesamolin) | 2985.40 มก./กก. |
| วิตามิน อี (vitamin E ) | 211.84 มก./กก |
