การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ได้ข้อมูลการทำฟาร์มกวางภายใต้สภาวะแวดล้อมร้อนชื้นของประเทศไทยโดยมุ่งข้อมูลด้านเทคโนโลยีการทำฟาร์มกวาง การปรับปรุงพันธุ์ การลงทุน รายได้ ตลอดจนข้อมูลทางลึกของผลิตผลจากกวาง

          ในการวิจัยได้แบ่งการทดลองออกเป็น 5 การทดลอง การทดลองที่ 1 คือการคัดเลือกพ่อพันธุ์อายุ 3-4 ปีที่มีลักษณะดีคุมฝูงอัตรา 1:10 เพศผู้:เพศเมีย พบว่าน้ำหนักเขากวางอ่อนของพ่อพันธุ์อยู่ในระดับปกติคือมีน้ำหนักเพียง 0.6 กิโลกรัม และลักษณะต่างๆ ทางอารมณ์มีอารมณ์ที่ไม่ดุร้าย ง่ายและสะดวกต่อการจัดการเลี้ยงดู รวมถึงศึกษาการตั้งท้องและคลอดลูก ติดตามน้ำหนักลูกกวางตลอดจนอัตราการผสมติดในฝูงแม่พันธุ์ พบว่าอัตราการผสมติดในการทดลองครั้งนี้มีอัตราการผสมติด 100 % และน้ำหนักแรกคลอดของลูกกวางเฉลี่ย 4.42 กิโลกรัมต่อตัว อัตราการเจริญเติบโตของลูกกวางอยู่ในเกณฑ์ดีสามารถใช้เป็นกวางพ่อ-แม่พันธุ์ในรุ่นถัดไปได้ (ดังแสดงในภาพที่ 1 และ2) การทดลองที่ 2 ศึกษาน้ำหนักเขากวางอ่อนที่ได้จากกวางอายุ 2-3 ปี ฝูงเสริมอาหารข้นเปรียบเทียบกับฝูงที่กินหญ้าสดอย่างเดียว พบว่าน้ำหนักเขากวางอ่อนที่ได้จากกวางทั้ง 2 กลุ่มไม่แตกต่างกัน คือมีน้ำหนักเขากวางอ่อนเฉลี่ย 0.59-0.62 กิโลกรัมต่อตัว (ดังแสดงในภาพที่ 3) การทดลองที่ 3 ศึกษาระบบหมุนเวียนแปลงหญ้าขนาดเล็กในการเลี้ยงกวาง พบว่าอัตราการลดลงของหญ้าขนเฉลี่ย 3.39-7.96 เซนติเมตรในทุก 3 วัน และระยะเวลาที่เหมาะสมในการปล่อยกวางเข้าแทะเล็ม คือ18-27 วัน รวมทั้งทราบถึงสุขภาพโดยรวมของกวางและระดับคะแนนความสมบูรณ์ของร่างกายซึ่งอยู่ในระดับ 4 เมื่อเปรียบเทียบกับกวางที่ตัดหญ้ามาให้กิน (ดังแสดงในภาพที่ 4) การทดลองที่ 4 ศึกษาความเป็นไปได้การใช้หญ้าขนหมักเป็นอาหารหยาบในกวางพันธุ์รูซา พบว่าปริมาณการกินหญ้าขนหมักมีเพียง 0.54 กิโลกรัมต่อตัวต่อวัน และน้ำหนักเขากวางอ่อนที่ได้อยู่ในระดับปกติเมื่อเทียบกับกวางที่เลี้ยงด้วยหญ้าสดเพียงอย่างเดียว รวมทั้งทราบถึงส่วนประกอบทางเคมีของหญ้าขนหมัก คือมีความชื้น 83.83 % โปรตีน 6.05 % เป็นต้น (ดังแสดงในภาพที่ 5 และ6) การทดลองที่ 5 นำเขากวางอ่อนที่ตัดได้ไปวิเคราะห์ส่วนประกอบทางเคมีโดยวิธี Proximate analysis พบว่าเขากวางอ่อนอบแห้งบดเป็นผงหนัก 0.28-0.30 กรัมต่อแคปซูล ความชื้น 7.74 % โปรตีน 86.85 % และพลังงาน 2,711.96 Cal/gm เป็นต้น (ดังแสดงในภาพที่ 7) ซึ่งวิธีการและข้อมูลที่ได้สามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาฟาร์มกวางให้เหมาะสมต่อสภาวะแวดล้อมของประเทศไทย โดยพิจารณาด้านชนิดของพืชอาหารสัตว์ องค์ประกอบทางเคมีของเขากวางอ่อน หลักและวิธีการในการจัดการฟาร์มกวางที่เหมาะสมต่อไป

ภาพที่ 1 แสดงพ่อพันธุ์คุมฝูงแม่พันธุ์ อัตราส่วน 1:10	ภาพที่ 2 แสดงลูกกวางพร้อมแม่กวางที่ได้จากการทดลอง
ภาพที่ 3 แสดงน้ำหนักเขากวางอ่อนที่ได้เฉลี่ย 0.59-0.62 กิโลกรัมต่อตัว	ภาพที่ 4 แสดงกวางพร้อมแปลงหญ้าที่ใช้ในระบบหมุนเวียนแปลงหญ้า ขนาดเล็ก
ภาพที่ 5 แสดงหญ้าขนหมักที่ใช้ในระหว่างการทดลอง	ภาพที่ 6 แสดงกวางที่กินหญ้าขนหมักเฉลี่ย 0.54 กิโลกรัมต่อตัวต่อวัน
ภาพที่ 7 แสดงขั้นตอนการผลิตเขากวางอ่อนบรรจุแคปซูลที่ได้จากการทดลอง

          คณะผู้วิจัยได้ดำเนินการศึกษาให้บรรลุเป้าหมายที่วางไว้เพื่อให้ได้ข้อมูลการทำฟาร์มกวางภายใต้สภาวะแวดล้อมร้อนชื้นของประเทศไทย โดยมุ่งข้อมูลด้านเทคโนโลยีการทำฟาร์ม การปรับปรุงพันธุ์ การลงทุน รายได้ ตลอดจนข้อมูลทางลึกของผลิตผลจากกวางซึ่งการวิจัยที่ได้ทำไปแล้วมีรายละเอียดดังนี้

1. การศึกษาระบบการจัดการฟาร์มที่เหมาะสมต่อสภาวะแวดล้อมของประเทศไทย ได้ดำเนินการคัด
   เลือกพ่อ-แม่พันธุ์ลักษณะที่ดีในอัตราส่วนที่เหมาะสม ทำให้ทราบถึงการเจริญพันธุ์ของพ่อ-แม่พันธุ์ น้ำหนักของเขากวางอ่อนที่ได้ ลักษณะทางอารมณ์ของพ่อพันธุ์รวมถึงสามารถนำข้อมูลที่ได้ไปวางแผนการจัดการล่วงหน้าได้
2. การศึกษาชนิดของพืชอาหารสัตว์ ปริมาณ และการเสริมอาหารที่เหมาะสมภายใต้สภาวะของทุกฤดู
   กาลและภูมิภาคต่างๆ ในประเทศไทย ได้ดำเนินการศึกษาโดยจัดระบบการหมุนเวียนแปลงหญ้าขนาดเล็กในการเลี้ยงกวาง ทำให้ทราบถึงอัตราการลดลงของหญ้าขนรวมทั้งทราบระยะเวลาที่เหมาะสมที่จะปล่อยให้กวางแทะเล็มในแปลงหญ้าขนขนาดต่างๆ กัน นอกจากนี้ยังทราบถึงสุขภาพโดยรวมของกวางที่แทะเล็มอยู่ในแปลงหญ้าอีกด้วย และยังได้ดำเนินการศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้หญ้าขนหมักเป็นอาหารหยาบในกวางพันธุ์รูซา ทราบถึงปริมาณการกินหญ้าขนหมัก คือมีเพียง 0.54 กิโลกรัม/ตัว/วัน และการเสริมอาหารข้น (TMR) โปรตีน 12 % วันละ 1 กิโลกรัม/ตัว/วัน ทราบถึงน้ำหนักเขากวางอ่อนที่ได้ เป็นต้น ทำให้สามารถนำข้อมูลที่ได้มาพัฒนาการเลี้ยงกวางในภูมิภาคและฤดูกาลต่างๆ ของประเทศไทยให้ได้ผลตอบแทนสูงสุดได้
3. การศึกษาส่วนประกอบทางเคมีของเขากวางอ่อนจากกวางรูซา ได้วิเคราะห์ส่วนประกอบและสาร
   ออกฤทธิ์ในเขากวางอ่อนโดยวิธี Proximate analysis ของเขากวางอ่อนที่ตัดได้จากกวางกลุ่มทดลอง ทำให้ทราบถึงน้ำหนักเขากวางอ่อนอบแห้งบดเป็นผงต่อแคปซูล ทราบส่วนประกอบทางเคมีและสารออกฤทธิ์ของเขากวางอ่อน (% Dry matter)
4. การศึกษาความสามารถในการผสมติดของพ่อพันธุ์กวางที่ให้ผลผลิตเขากวางอ่อนสูงหลังจากที่ดำเนินการจัดพ่อ-แม่พันธุ์คุมฝูงอัตรา 1:10 แล้ว ทำให้ทราบถึงฝูงแม่พันธุ์ตั้งท้องและคลอดลูก อัตราการผสมติดจากการทดลองครั้งนี้ 100% ทราบถึงน้ำหนักแรกคลอดของลูกกวาง อัตราการเจริญเติบโตของลูกกวาง และสุขภาพโดยรวมของลูกกวางพบว่าสมบูรณ์แข็งแรงง่ายต่อการจัดการเลี้ยงดู
5. การศึกษาขนาดและปริมาณของเขากวางอ่อนที่ได้จากการให้อาหารที่ต่างกัน ได้ดำเนินการจัดกวาง
   ออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกคือ กวางกลุ่มให้หญ้าขนเสริมอาหารข้น (TMR) โปรตีน 12 % และกลุ่มที่สองคือ กวางกลุ่มที่ให้หญ้าสดอย่างเดียว หลังจากนั้นตัดเขากวางอ่อนจากกวางทั้ง 2 กลุ่มพบว่ากวางทั้ง 2 กลุ่มให้น้ำหนักเขากวางอ่อนไม่แตกต่างกัน คณะผู้วิจัยจึงมีความเห็นว่าขนาดและปริมาณของเขากวางอ่อนน่าจะมีผลมาจากพันธุกรรมมากกว่าอาหารและสภาพแวดล้อม ซึ่งจะได้มีการศึกษาวิจัยในรายละเอียดเพิ่มเติมในการวิจัยครั้งต่อไป