ถั่วเขียว

ถั่วเขียวเป็นพืชล้มลุก อยู่ในตระกูลถั่ว สามารถปลูกได้ตลอดปี คือ ฤดูแล้งหลังการทำนาปี ต้นฤดูฝน และปลายฤดูฝนหลังเก็บเกี่ยวพืชไร่หลัก ใช้ปลูกก่อนหรือหลังการทำนาหรือทำไร่ เพื่อตัดวงจรการระบาดของศัตรูพืช ใช้ในระบบปลูกพืชหมุนเวียนช่วย บำรุงรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดิน เนื่องจากมีระบบรากที่สามรถตรึงไนโตรเจนได้ดี สามารถใช้เป็นปุ๋ยพืชสดให้ปริมาณไนโตรเจนสูง 

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ราก     :  ระบบรากเป็นแบบรากแก้ว (tap root system) ประกอบด้วย รากแก้ว (primary root หรือ tap root) ที่เจริญมาจากแรดิเคิล (radicle) มีรากแขนง (secondary root  หรือ lateral root) เจริญออกจากรากแก้ว บริเวณรากมีปม (nodule) เกิดจากแบคทีเรียไรโซเบียม (Rhizobium japonicum) เข้าไปอาศัยอยู่

ลำต้น  :  ลำต้นจะมีขนอ่อน ลำต้นสีเขียว สีม่วง หรือสีน้ำตาล  มีทรงต้น ตั้งตรงหรือกึ่งเลื้อย ต้นสูง 25 เซนติเมตร ถึงกว่า 1 เมตร ลำต้นสามารถแตกกิ่งได้ตั้งแต่ข้อล่างๆ

ใบ        :  เป็นใบประกอบ 3 ใบย่อย  รูปร่างใบมักเป็นแบบรูปใบหอก

ดอก    :  ดอกมีสีเหลือง หรือเขียวอ่อน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.00-1.75 เซนติเมตร ถั่วเขียวเป็นพืชผสมตัวเองแต่ก็สามารถผสมข้ามต้นได้ 1-2 เปอร์เซ็นต์ ดอกทะยอยออกติดต่อกัน       ตลอดเวลาแม้ว่าจะเริ่มมีฝักแก่แล้ว

เมล็ด(ผล) : เมล็ดออกเป็นฝักและมีขนเป็นสีน้ำตาลอยู่ทั่วฝัก ฝักเมื่ออ่อนมีสีเขียว เมื่อแก่มีสีต่างๆ ตั้งแต่เหลือง น้ำตาลแดง น้ำตาล เขียวลายประ ดำเทา และดำ ฝักยาว 5-14เซนติเมตร   กว้าง 4-6 มิลลิเมตร ฝักจะแก่พร้อมเก็บเกี่ยวหลังดอกบานแล้ว 15-20 วัน ส่วนเมล็ดถั่วเขียวจะมีสีแตกต่างกัน จะเป็นสีเขียว หรือสีเหลือง เยื่อหุ้มเมล็ดมีทั้งมันและด้าน เมื่อ  กะเทาะเปลือกแล้ว เมล็ดข้างในจะมีสีเหลืองอ่อน

การขยายพันธุ์ : ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

การจำแนกพันธุ์ของถั่วเขียว      :   ถั่วเขียวสามารถจำแนกตามลักษณะสีเปลือกนอกของเยื่อหุ้มเมล็ด เป็นประเภทใหญ่ๆ 2 พันธุ์ คือ

1. ถั่วเขียวผิวมัน (mung bean หรือ green bean) เมล็ดมีสีเขียวและมันได้แก่ พันธุ์อู่ทอง 1 พันธุ์กำแพงแสน 1 พันธุ์ชัยนาท 60 และ 36  พันธุ์มอ. 1 เป็นต้น

2. ถั่วเขียวผิวดำ (black gram) สีของเมล็ดดำ และไม่เป็นมันได้แก่ พันธุ์อู่ทอง 2 และพิษณุโลก 2 ซึ่งมีตลาดรับซื้อจำกัดกว่าถั่วเขียวผิวมัน

ผลิตผลและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากถั่วเขียว

ผลผลิตถั่วเขียวส่วนใหญ่ใช้เพื่อการบริโภคโดยตรง ใช้เพาะเป็นถั่วงอก ใช้เป็นส่วนประกอบของอาหาร และ ใช้ทำขนมชนิด ต่าง ๆ เช่น ถั่วเขียวต้มน้ำตาล เต้าส่วน ถั่วกวน และใช้เป็นวัตถุดิบในการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิด อาทิ การผลิตวุ้นเส้น วุ้นเส้นกึ่งสำเร็จรูป แป้งถั่วเขียว ผงถั่วเขียว ถั่วซีกที่เรียกถั่วทอง โดยเฉพาะอุตสาหกรรมแปรรูปวุ้นเส้นมีความต้องการใช้ถั่วเขียวเป็นวัตถุดิบในการผลิตค่อนข้างสูง เนื่องจากปริมาณการบริโภควุ้นเส้นภายในประเทศสูงถึง 30,000-40,000 ตันต่อปี และยังมีการส่งออกวุ้นเส้นไปต่างประเทศด้วย

ศัตรูถั่วเขียวที่สำคัญ

1. โรคที่สำคัญได้แก่ โรคราแป้ง โรคใบจุดสีน้ำตาล ไวรัสใบด่างเหลือง

2. แมลงที่สำคัญได้แก่ ด้วงเจาะเมล็ดถั่ว หนอนแมลงวันเจาะลำต้น หนอนฝัก หนอนกระทู้ผัก เพี้ยไฟและไรขาว