เครื่องอัดแท่งวัสดุปลูกต้นกล้าพืช
การเพาะชำกล้าไม้ ไม่ว่าจะเป็นกล้าผัก ไม้ดอก ไม้ผล ในขั้นตอนแรกต้องทำการเพาะกล้าลงในถาดเพาะชำหรือถุงพลาสติกดำสำหรับเพาะกล้าไม้ และเมื่อย้ายกล้าไปปลูก จะมีเศษถุงพลาสติกเหลือทิ้งจำนวนมากที่ยากต่อการย่อยสลาย ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมตามมา เพื่อลดปัญหาดังกล่าว นายเสกสรร สีหวงษ์ นักวิจัย กองบริหารการวิจัยและบริการวิชาการ (ฝ่ายเครื่องจักรกลการเกษตรแห่งชาติ) สำนักงานวิทยาเขต กำแพงแสน) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงใช้แนวคิดของระบบปลูกพืชในวัสดุปลูก ทำการศึกษาชนิดและสมบัติของวัสดุปลูกที่เหมาะสมทั้งทางเคมี และทางกายภาพ เพื่อใช้เป็นวัสดุเพาะเมล็ดสำเร็จรูปแทนการใช้ถุงพลาสติกและถาดเพาะชำ โดยใช้เครื่องจักรกลการเกษตรเข้ามาช่วยในการทำงาน
เครื่องอัดแท่งวัสดุปลูกต้นกล้าพืชที่ได้ออกแบบและพัฒนาขึ้น มีส่วนประกอบที่สำคัญคือ ชุดอัดแท่งวัสดุปลูกต้นกล้าพืชและมอเตอร์ไฟฟ้า จากการศึกษาและทดสอบการใช้งาน พบว่าการผลิตแท่งวัสดุปลูกต้นกล้าพืชที่มีสมบัติเหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นกล้าขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 3 และ 4 นิ้วเป็นขนาดที่มีสมบัติเหมาะสมในการเจริญเติบโตของพืชที่มีอายุการเจริญเติบโตในระยะเวลา 1 เดือน โดยใช้อัตราส่วนผสมของวัสดุปลูกคือ กากตะกอนบ่อบำบัดน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมเยื่อและกระดาษ ต่อ ขุยมะพร้าว ต่อ ดินเหนียว ที่อัตราส่วน 1 : 0.25 : 0.50 โดยน้ำหนัก ใช้แรงอัดไฮดรอลิค 600 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว สามารถผลิตแท่งวัสดุปลูกพืชขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 3 นิ้วได้ 260 แท่ง และขนาด 4 นิ้วได้ 203 แท่งต่อชั่วโมง ใช้กำลังงานไฟฟ้า 1,556 และ 1,398 วัตต์-ชั่วโมง ตามลำดับ โดยใช้ผู้ปฏิบัติงานเพียง 1 คน แท่งวัสดุปลูกที่ได้มีความพรุนรวม 53.26 และ 58.29 เปอร์เซ็นต์ตามลำดับ มีความหนาแน่นรวม 0.76 และ 0.68 กรัมต่อ ลบ.ซม.ตามลำดับ และมีความคงรูปทรงของแท่งวัสดุปลูก 85 และ 80 เปอร์เซ็นต์ตามลำดับ เครื่องอัดแท่งวัสดุปลูกต้นกล้าพืชต้นแบบมีศักยภาพที่จะดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่เชิงพาณิชย์ได้