มันสำปะหลัง : การผลิตมันสำปะหลังของไทย

การผลิตมันสำปะหลังของไทย

นภูมิภาคเอเชีย ประเทศไทยถือได้ว่าเป็นผู้นำในการผลิตมันสำปะหลัง จากรายงานของสํานักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร แนวโน้มสถานการณ์ของมันสําปะหลัง ปี 2556 ของประเทศไทยพบว่า การผลิตปี 2556 มีพื้นที่เพาะปลูก 8.8 ล้านไร่ เนื้อที่เก็บเกี่ยว 8.4  ล้านไร่ ผลผลิต 27.1  ล้านตัน และผลผลิตต่อไร่ 3.2 ตัน  

ตารางแสดง พื้นที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ของมันสำปะหลัง ของประเทศไทย

 

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

พื้นที่เพาะปลูก

(ล้านไร่)

6.4

6.8

6.5

6.9

7.6

7.8

8.6

7.7

7.4

9.3

 

8.8

 

พื้นที่เก็บเกี่ยว

(ล้านไร่)

6.4

6.6

6.2

6.7

7.3

7.4

8.3

7.4

7.1

8.6

 

8.4

 

ผลผลิต   

(ล้านตัน)

19.7

21.4

16.9

22.6

26.9

25.2

30.1

22.2

21.9

29.4

 

27.1

 

ผลผลิตต่อไร่

(ตัน/ไร่)

3.1

3.2

2.7

3.4

3.7

3.4

3.6

3.0

3.1

3.4

 

3.2

 

 ที่มา : ข้อมูลจากสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร

4.กราฟผลผลิตมัน ของไทย

การตลาดมันสำปะหลังของไทย

ประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรายใหญ่ที่สุดของโลก

5.รูปโลก

                       ที่มา: Food Outlook November 2013

http://www.fao.org/docrep/019/i3473e/i3473e.pdf

แม้ว่าประเทศไทยจะไม่ใช่ประเทศที่ผลิตมันสำปะหลังมากที่สุดในโลก แต่ประเทศไทยเป็นประเทศที่ส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรายใหญ่ที่สุดของโลก ครองอันดับ 1 มาโดยตลอด โดยมีประเทศ เวียดนาม ไนจีเรีย กัมพูชา อินโดนีเซีย และ บราซิล เป็นประเทศผู้ส่งออกรองลงมา ส่วนแบ่งการตลาดของปริมาณผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังส่งออกไปยังตลาดโลก ประมาณร้อยละ 70-80  ของผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรวมทั้งหมดของโลก เป็นการส่งออกจากประเทศไทย ทั้งนี้เนื่องจากมันสำปะหลังที่ผลิตได้ทั้งในประเทศไนจีเรีย บราซิล และอินโดนีเซีย จะใช้มันสำปะหลังเป็นอาหารหลักบริโภคภายในประเทศเป็นส่วนใหญ่ ประมาณร้อยละ 90 ของผลผลิตทั้งหมด ส่วนประเทศไทย มันสำปะหลังไม่ใช่อาหารหลัก จึงใช้บริโภคในประเทศน้อย เพียงร้อยละ 25-30 ของปริมาณผลผลิตที่ผลิตได้เท่านั้น ผลผลิตส่วนใหญ่ร้อยละ70-75 จะส่งออกในรูปผลิตภัณฑ์แปรรูปขั้นพื้นฐาน ได้แก่ แป้งมันสำปะหลัง รวมทั้งมันสำปะหลังเส้นและมันสำปะหลังอัดเม็ด

การค้ามันสำปะหลัง

การค้ามันสาปะหลังโลกปี 2556  มีปริมาณ 17.0 ล้านตัน ลดลงร้อยละ 2.9 จากปี 2555 ที่มีปริมาณ 17.5 ล้านตัน  เป็นผลิตภัณฑ์มันเส้นและมันอัดเม็ด 10.0 ล้านตัน แป้งมัน 7.0 ล้านตัน โดยประเทศไทยยังคงเป็นประเทศผู้ส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังมากเป็นอันดับหนึ่งของโลกที่ 12.2  ล้านตัน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 71.0 โดยเป็นการส่งออกผลิตภัณฑ์มันเส้น 5.89 ล้านตัน และแป้งมันสำปะหลัง 6.26 ล้านตัน รองลงมาคือ เวียดนาม 3.0 ล้านตัน หรือสัดส่วนร้อยละ 18  โดยเป็นการส่งออกผลิตภัณฑ์มันเส้น 2.63 ล้านตัน และแป้งมันสำปะหลัง 0.35 ล้านตัน  ไนจีเรียมีปริมาณส่งออก  1.0 ล้านตัน หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 6 โดยเป็นการส่งออกผลิตภัณฑ์มันเส้นทั้งหมด กัมพูชามีปริมาณส่งออก  0.4  ล้านตัน หรือสัดส่วนร้อยละ 2 โดยเป็นการส่งออกผลิตภัณฑ์มันเส้นทั้งหมด ที่เหลือเป็นการส่งออกจากเป็นเทศผู้ผลิตอื่นๆรวมกัน ปริมาณรวมกัน 0.53 ล้านตัน โดยเป็นการส่งออกผลิตภัณฑ์มันเส้น  0.18 ล้านตัน และแป้งมันสำปะหลัง 0.35 ล้านตัน  คิดเป็นร้อยละ 3 ของปริมาณส่งออกทั้งโลก

6.สัดส่วนส่งออก

ที่มา : ข้อมูลจาก  Food Outlook November 2013

ตลาดส่งออกที่สำคัญที่ไทยส่งผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังไปขายคือ จีน อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น ไต้หวัน มาเลเซีย และสหภาพยุโรป  กล่าวได้ว่า ปัจจุบันจีนเป็นตลาดสำคัญที่รองรับผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของไทยเกือบทั้งหมดไม่ว่าจะเป็น แป้งมันสำปะหลัง หรือมันเส้นและมันอัดเม็ด

ข้อมูลจากกระทรวงพาณิชย์รายงานว่า ในปี 2550 และปี 2551 ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังมีปริมาณการส่งออกสูงเป็นอันดับที่ 2 รองจากข้าว และมีมูลค่าการส่งออกสูงเป็นอันดับที่ 3 รองจากยางพาราและข้าว

มันสำปะหลังที่ผลิตได้ในแต่ละปีจะถูกแปรรูปเป็นมันเส้น มันอัดเม็ด แป้งมัน ซึ่งส่วนใหญ่นำไปใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมต่อเนื่องอื่นๆ  ทั้งในหมวดอาหาร  อุตสาหกรรมยา อาหารสัตว์ สารความหวาน สิ่งทอ กระดาษ ผงชูรส ฯลฯ และอุตสาหกรรมเอทานอล โดย มีสัดส่วนการใช้ในประเทศประมาณร้อยละ 25 และส่งออกไปต่างประเทศร้อยละ 75 ทั้งในรูปมันเส้น มันอัดเม็ด แป้งมันสำปะหลังดิบ แป้งแปรรูป สาคู และกากมัน

ในปี 2555 มีการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรวม 7.1 ล้านตัน มูลค่ารวมประมาณ 82,000 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.9 และร้อยละ 4.1 ตามลำดับ จากปี 2554 ที่มีปริมาณการส่งออก 6.9 ล้านตัน มูลค่ารวม 79,000  ล้านบาท

ส่วนในปี 2556 มีการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสาปะหลังรวมกันมากถึง 12.2  ล้านตัน นำรายได้เข้าประเทศมูลค่ารวมกว่า  95,000 ล้านบา